BÀI 25: NHÓM BỆNH LIÊN QUAN ĐẾN DINH DƯỠNG

HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Hãy nói những điều em biết về bệnh do thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng.

Trả lời:

Một số nguyên nhân dẫn đến bệnh liên quan đến dinh dưỡng như bệnh thừa cân béo phì do ăn thừa chất bột đường, chất béo, chất đạm và cơ thể ít vận động; bệnh suy dinh dưỡng thấp còi do ăn thiếu các chất dinh dưỡng; bệnh thiếu máu thiếu sắt do ăn thiếu thức ăn chứa chất sắt.

1. Bệnh thừa cân béo phì

Câu 1: Quan sát hình 1 và cho biết: 

- Hình nào thể hiện người thừa cân béo phì. Vì sao em biết?

- Những ai có thể mắc bệnh thừa cân béo phì?

Trả lời:

- Hình b, c, d thể hiện người thừa cân béo phì. Vì người thừa cân béo phì có thể trọng lớn, cân nặng vượt tiêu chuẩn, người to, nặng.

- Người có thói quen dùng thức ăn nhanh, thức ăn giàu năng lượng, ăn nhiều chất béo, ăn ít rau, uống nhiều nước ngọt, bia rượu, người sống tĩnh tại, tuổi trung niên, phụ nữ sau sinh, trong gia đình có nhiều người bị béo phì,... là người có thể bị thừa cân, béo phì.

Câu 2: Quan sát hình 2 về việc làm của các bạn và cho biết: Thói quen ăn uống, vận động như thế nào có thể dẫn đến bệnh thừa cân béo phì?

Trả lời:

Thói quen ăn uống, vận động không tốt có thể dẫn đến bệnh thừa cân béo phì:

a - Ăn thừa, ăn nhiều chất bột đường, chất béo, chất đạm.

b - Ăn đêm thường xuyên.

c - Ít vận động.

Câu 3: Nguyên nhân nào dẫn đến bệnh thừa cân béo phì?

Trả lời:

Một số nguyên nhân dẫn đến bệnh liên quan đến dinh dưỡng như bệnh thừa cân béo phì do ăn thừa chất bột đường, chất béo, chất đạm và cơ thể ít vận động.

Câu 4: Cần làm gì để phòng, tránh bệnh thừa cân béo phì?

Trả lời:

• Ăn đủ bữa và đủ các nhóm chất dinh dưỡng, không ăn thừa chất bột đường, chất béo, chất đạm.
• Vận động cơ thể ít nhất 60 phút mỗi ngày.
• Theo dõi chiều cao và cân nặng cơ thể thường xuyên.
• Gặp bác sĩ để kiểm tra sức khoẻ nếu cơ thể có dấu hiệu tăng cân.

Câu 5: Thực hiện một số việc làm để phòng, tránh bệnh thừa cân béo phì:

- Trao đổi với bạn, liệt kê một số hoạt động vận động hằng ngày và thời gian dành cho hoạt động đó.

- Lập bảng và theo dõi thực hiện một số hoạt động đó trong ba ngày theo gợi ý:

- Tính tổng số thời gian hoạt động vận động của em mỗi ngày và so sánh, nhận xét với thời gian vận động cần thiết.

Trả lời:

- Tổng thời gian hoạt động của em mỗi ngày đều < 60 phút.

Câu 6: Chia sẻ với bạn một số thói quen ăn uống, vận động mà em cần thay đổi để phòng tránh bệnh thừa cân béo phì.

Trả lời:

Em cần vận động cơ thể nhiều hơn (thường xuyên đi bộ, tập thể dục, chơi thể thao …) hạn chế ăn đồ ăn vặt, đồ chiên, rán …  để có cơ thể cân đối khỏe mạnh.

2. Bệnh suy dinh dưỡng thấp còi, bệnh thiếu máu thiếu sắt

Câu 1: Quan sát từ hình 3 đến 5 và cho biết:

- Bạn trong hình có thể mắc bệnh gì?

- Nêu tên và một số dấu hiệu của bệnh đó.

Trả lời:

Hình 3 - Bệnh suy dinh dưỡng thấp còi

Hình 4, 5 - Bệnh thiếu máu thiếu sắt

Biểu hiện:

• Bệnh suy dinh dưỡng thấp còi: Thấp, nhẹ cân hơn tiêu chuẩn;
• Bệnh thiếu máu thiếu sắt: chóng mặt, da xanh, hay mệt, khó tập trung.

Câu 2: Đọc thông tin và cho biết nguyên nhân nào dẫn đến bệnh suy dinh dưỡng thấp còi, bệnh thiếu máu thiếu sắt.

Trả lời:

Một số nguyên nhân gây nên bệnh suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em:

- Chế độ ăn thiếu chất bột đường, chất đạm, chất béo, không đủ cung cấp cho hoạt động bình thường của cơ thể.

- Cơ thể mắc một số bệnh như dạ dày, tiêu chảy, bệnh giun, viêm đường hô hấp,... lâu ngày không chữa khỏi.

Một số nguyên nhân gây nên bệnh thiếu máu thiếu sắt:

- Chế độ ăn thiếu những thức ăn giàu chất sắt như thịt có màu đỏ, rau có màu xanh đậm, trứng,...

- Ăn quá ít, không đủ theo tiêu chuẩn; chế độ ăn thiếu cân bằng, lành mạnh.
- Cơ thể mắc một số bệnh mãn tính như viêm ruột, viêm dạ dày,... hoặc bị nhiễm giun móc.

Câu 3: Trong các nguyên nhân dẫn đến bệnh suy dinh dưỡng thấp còi, thiếu máu thiếu sắt, nguyên nhân nào liên quan đến chế độ ăn uống?

Trả lời:

- Chế độ ăn thiếu chất bột đường, chất đạm, chất béo, không đủ cung cấp cho hoạt động bình thường của cơ thể.

- Chế độ ăn thiếu những thức ăn giàu chất sắt như thịt có màu đỏ, rau có màu xanh đậm, trứng,...

- Ăn quá ít, không đủ theo tiêu chuẩn; chế độ ăn thiếu cân bằng, lành mạnh.

3. Phòng tránh bệnh liên quan đến dinh dưỡng

Câu 1: Quan sát từ hình 6 đến 11 và cho biết việc làm nào nên làm hoặc không nên làm để phòng tránh bệnh liên quan đến dinh dưỡng. Vì sao?

Trả lời:

Câu 2: Dựa vào bảng “thực đơn” gợi ý, hãy xây dựng một số bữa ăn có lợi cho sức khoẻ, phòng tránh một trong các bệnh: suy dinh dưỡng thấp còi, thiếu máu thiếu sắt, thừa cân béo phì.

Trả lời:

Thiếu máu thiếu sắt nên ăn các món thịt, trứng: gà luộc, thịt lợn xiên nướng, bò xào, trứng chiên để bổ sung máu cho cơ thể.

• Bữa 1: Cơm, rau xào, thịt gà luộc, trứng chiên, nước chanh
• Bữa 2: Cơm, bò hầm rau củ, cua sốt me và  nước quả tươi

Câu 3: Thực hiện một số việc để phòng tránh bệnh liên quan đến dinh dưỡng và chia sẻ với bạn.

Trả lời:

Để phòng tránh bệnh liên quan đến dinh dưỡng cần:

+ Ăn đủ bữa và đủ các nhóm chất dinh dưỡng.

+ Vận động cơ thể ít nhất 60 phút mỗi ngày.

+ Theo dõi chiều cao và cân nặng cơ thể thường xuyên.

+ Gặp bác sĩ để kiểm tra sức khoẻ nếu cơ thể có dấu hiệu tăng cân hoặc giảm cân quá mức, mệt mỏi,...

Câu 4: Nêu một số việc cần làm để vận động mọi người trong gia đình cùng thực hiện phòng, tránh một só bệnh liên quan đến dinh dưỡng.

Trả lời:

Để phòng tránh bệnh liên quan đến dinh dưỡng cần:

+ Ăn đủ bữa và đủ các nhóm chất dinh dưỡng.

+ Vận động cơ thể ít nhất 60 phút mỗi ngày.

+ Theo dõi chiều cao và cân nặng cơ thể thường xuyên.

+ Gặp bác sĩ để kiểm tra sức khoẻ nếu cơ thể có dấu hiệu tăng cân hoặc giảm cân quá mức, mệt mỏi,...