BÀI 10: CÔNG XÃ PARI (1871)

1. CÔNG XÃ PA-RI  NĂM 1871.

CH1: Trình bày hoàn cảnh lịch sử dẫn đến sự ra đời của Công xã Pa-ri. Những chính sách của Hội đồng Công xã quan tâm đến lợi ích của tầng lớp nào trong xã hội? Đó là những chính sách nào?

Trả lời:

Hoàn cảnh lịch sử dẫn đến sự ra đời của Công xã Pa-ri:

• Tháng 7 - 1870, chiến tranh giữa Pháp và Phổ xảy ra, Na-pô-lê-ông lll cùng 10 vạn quân thất trận ở Xơ-đăng (Sedan) và bị bắt làm tù binh. Một chính phủ mới của giai cấp tư sản được thành lập, mang tên “Chính phủ Vệ quốc”
• “Chính phủ Vệ quốc” chấp nhận các điều kiện đầu hàng nước Phổ nhưng nhân dân Pa-ri không đồng ý. Họ muốn chiến đấu đến cùng để bảo vệ thủ đô. “Uỷ ban Trung ương Quốc dân quân” được thành lập để lãnh đạo nhân dân.
• Trưa ngày 18 - 3, từ đồi Mông-mác, nhân dân và quân đội Quốc dân quân tiến vào thủ đô, “Chính phủ Vệ quốc” bỏ chạy về Véc-xai (Versailles).
• Ngày 26-3-1871: Hội đồng Công xã ra đời, tập trung trong tay quyền lập pháp và quyền hành pháp. Các ủy ban được thành lập để thi hành pháp luật.

CH2: Nhân dân đã bảo vệ Công xã Pa-ri như thế nào?

Trả lời:

• Khi quân đội của "Chính phủ Vệ quốc" bắt đầu tấn công vào Pa-ri, chiến lũy được dựng lên trên khắp đường phố để bảo vệ Công xã.
• Các chiến sĩ Công xã đã chiến đấu đến người lính cuối cùng, sau một "Tuần lễ đẫm máu", ngày 28-5-1871, chiến lũy cuối cùng của công xã bị phá vỡ.

2. Ý NGHĨA CỦA CÔNG XÃ PA-RI.

CH: Tạo sao nói: Công xã Pa-ri là nhà nước kiểu mới, do dân và vì dân?

Trả lời:

• Công xã Pa-ri đã đập tan bộ máy nhà nước tư sản cũ, lập nền chuyên chính của giai cấp vô sản. Cơ quan cao nhất là Hội đồng Công xã, gồm nhiều ủy ban, đứng đầu mỗi ủy ban là một ủy viên công xã, chịu trách nhiệm trước nhân dân và có thể bị bãi miễn.
• Quân đội và bộ máy cảnh sát cũ bị giải tán, thay thế là lực lượng vũ trang nhân dân.
• Công xã tách nhà thờ khỏi các hoạt động của trường học và nhà nước, nhà trường không dạy Kinh Thánh.
• Công xã còn thi hành nhiều chính sách tiến bộ khác: công nhân được làm chủ những xí nghiệp mà chủ bỏ trốn; đối với những xí nghiệp còn chủ ở lại, Công xã kiểm soát chế độ tiền lương, giảm bớt lao động đêm, cấp cúp phạt công nhân.
• Đề ra chủ trương giáo dục bắt buộc và không mất tiền cho toàn dân, cải thiện điều kiện làm việc cho nữ công nhân; Tịch thu và phân chia những ngôi nhà không có người ở cho dân nghèo
• Bình ổn giá bán bánh mì.

⟹ Như vậy, cơ cấu tổ chức và hoạt động thực tế chứng tỏ Công xã Pa-ri là một nhà nước khác hẳn các kiểu nhà nước của những giai cấp bóc lột trước đó. Các chính sách của Hội đồng Công xã đều hướng tới quyền lợi của đa số quần chúng. Đây là một nhà nước kiểu mới - nhà nước vô sản, do dân và vì dân.

LUYỆN TÂP - VẬN DỤNG

CH1: Hoàn thành bảng tóm tắt những nét chính về Công xã Pa-ri (1871) theo mẫu dưới đây:

Trả lời:

CH2: Theo em, chính sách nào của Hội đồng Công xã vẫn còn có thể được vận dụng trong xã hội hiện nay?

Trả lời:

Một số chính sách của Hội đồng Công xã Pa-ri vẫn có thể được vận dụng trong xã hội hiện nay:

• Thành lập lực lượng vũ trang nhân dân
• Đưa ra chủ trường giáo dục bắt buộc và miễn phí
• Tịch thu và phân chia lại những ngôi nhà, khu đất không có người ở để sử dụng cho các mục đích xã hội.
• Bình ổn giá cả thị trường.