Đáp án Tiếng Việt 5 chân trời Chủ điểm 5 Bài 5: Bầy chim mùa xuân

BÀI 39. BẦY CHIM MÙA XUÂN

KHỞI ĐỘNG                   

Câu hỏi: Chia sẻ với bạn về một việc làm thể hiện sự gắn bó của con người với thiên nhiên mà em biết dựa vào gợi ý:

Hướng dẫn chi tiết:

Việc làm thể hiện sự gắn bó của con người với thiên nhiên:

• Trồng cây và bảo vệ cây xanh: Chăm sóc cây xanh không chỉ là việc tạo ra môi trường xanh mát, mà còn giúp duy trì hệ thống rừng phòng hộ đầu nguồn. Cây xanh là nguồn cung cấp không khí trong lành và hấp thụ khí CO₂.

• Lối sống xanh, sạch và tái chế: Lựa chọn lối sống xanh, sử dụng đồ tái chế và hạn chế việc sử dụng túi nilon giúp bảo vệ môi trường.

• Ưu tiên sử dụng nguồn năng lượng sạch: Tận dụng nguồn năng lượng từ thiên nhiên như điện gió, điện mặt trời để giảm thiểu tác động đến môi trường.

ĐỌC: BẦY CHIM MÙA XUÂN

Câu hỏi, bài tập:

Câu 1: Tháng Giêng gợi cho nhân vật tôi nhớ về điều gì?

Hướng dẫn chi tiết:

Tháng Giêng gợi cho nhân vật tôi nhớ những hạt cây vừa nảy mầm trên mặt đất.

Câu 2: Tìm những chi tiết cho thấy sự gắn bó của mọi người trong gia đình nhân vật tôi với khu vườn.

Hướng dẫn chi tiết:

Những chi tiết cho thấy sự gắn bó của mọi người trong gia đình nhân vật tôi với khu vườn:

- Tôi xin mẹ cho đi chân đắt bởi tôi thích cái cảm giác đất vườn ẩm ướt, mềm mại ôm lấy hai bàn chân thật dịu dàng.

- Bố tôi là người bổ xuống đất nhát cuốc đầu tiên còn anh trai tôi thì hát. Anh ấy luôn hát mỗi khi ra vườn.

- Khu vườn dường như là cả thế giới tuyệt diệu của chúng tôi.

Câu 3: Bầy chim mùa xuân được tả bằng những từ ngữ, hình ảnh nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Bầy chim mùa xuân được miêu tả bằng những từ ngữ, hình ảnh: Chúng chỉ trở về vào mùa xuân, làm tổ khắp vườn và rồi sẽ bay đi khi những tia nắng đầu tiên của mùa hè chiếu xuống. Chúng có màu đỏ. Tất cả chúng đều có màu đỏ. Chúng đậu trên những vòm cây như quả chín.

Câu 4: Qua hai đoạn văn cuối bài, em cảm nhận được tình cảm của gia đình nhân vật tôi dành cho bầy chim như thế nào? Vì sao?

Hướng dẫn chi tiết:

Qua hai đoạn văn cuối bài, em cảm nhận được tình cảm mà gia đình nhân vật "tôi" dành cho bầy chim "Mùa Xuân" là một tình cảm trìu mến, yêu quý và đầy niềm hạnh phúc. Có thể thấy, việc anh của nhân vật "tôi" chợt dừng hát và nhẹ nhàng thì thào báo tin về sự xuất hiện của bầy chim cho thấy sự phấn khích và trân trọng khoảnh khắc đặc biệt này. Sự kích động của nhân vật "tôi" khi quay phắt sang và câu hỏi "Thật ư?" phản ánh sự hứng thú và niềm vui sâu sắc trước thông tin mà anh trai chia sẻ.

Hơn nữa, việc gia đình tự đặt tên cho loài chim là "Mùa Xuân" cũng cho thấy mối quan hệ gần gũi và ý nghĩa mà họ gắn bó với bầy chim này. Bầy chim không chỉ là những sinh vật đến vườn nhà họ mỗi mùa xuân mà còn được coi như một phần của gia đình, mang lại sức sống và niềm vui cho vườn nhà họ.

Cuối cùng, hành động của họ khi "rón rén trở về nhà, nhường cả khu vườn đang đâm chồi mướt mát cho bầy chim ấy" thể hiện sự tôn trọng và không muốn làm phiền đến bầy chim. Điều này chứng minh tình cảm yêu mến và sự quan tâm mà gia đình dành cho bầy chim "Mùa Xuân" là chân thành và sâu đậm, đồng thời phản ánh niềm tin vào sự hòa hợp và tôn trọng giữa con người với thiên nhiên.

Câu 5: Nói 2 - 3 câu về vẻ đẹp của khu vườn khi bầy chim mùa xuân trở về.

Hướng dẫn chi tiết:

Khi bầy chim "Mùa Xuân" trở về, khu vườn như khoác lên mình chiếc áo mới đầy màu sắc và sức sống. Những chú chim màu đỏ đậu trên cành cây như những đóa hoa đỏ rực rỡ, làm cho cảnh vật trở nên sinh động và bừng lên sức sống. Tiếng hót líu lo của chúng vang vọng khắp vườn, tạo nên bản hòa ca tuyệt vời của thiên nhiên, khiến không gian trở nên huyền ảo và tràn đầy niềm vui.

Câu 6: Tưởng tượng, viết 3 - 4 câu kể về hoạt động của bầy chim “Mùa Xuân” khi trở về khu vườn.

Hướng dẫn chi tiết:

Khi bầy chim "Mùa Xuân" trở về, đón chào bằng tiếng hót vui tươi. Họ tụ tập trên cành cây, tạo thành một bức tranh sắc màu với lông đa dạng. Chim non bay lượn, học hỏi từ người lớn, và cùng nhau xây tổ để đón chào mùa sinh sản. Mỗi buổi sáng, họ hòa mình vào không gian xanh tươi, tạo nên một bản hòa nhạc thiên nhiên đầy sôi động. 

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: LUYỆN TẬP VỀ CÁCH NỐI CÁC VẾ TRONG CÂU GHÉP

Câu 1: Đọc đoạn văn sau và thực hiện yêu cầu:

Đồi cát trước nhà tôi là một rừng phi lao nhỏ. Vì cậu tôi mới trồng được vài năm nên những cây phi lao chỉ cao hơn đầu người một chút. Tuy ngọn cây chưa cao lắm nhưng lá kim đã ra xùm xòa. Mỗi khi có gió, cả rừng phi lao lại rì rào, rì rào.

Theo Phan Phùng Duy

a. Tìm câu ghép.

b. Xác định chủ ngữ - vị ngữ của từng câu ghép.

c. Các vế trong câu ghép được nói với nhau bằng cách nào?

d. Có thể tách mỗi vế câu trong từng câu ghép tìm được thành câu đơn không? Vì sao?

Hướng dẫn chi tiết:

a. Câu ghép có trong đoạn văn:

- Vì cậu tôi mới trồng được vài năm nên những cây phi lao chỉ cao hơn đầu người một chút. (1)

- Tuy ngọn cây chưa cao lắm nhưng lá kim đã ra xùm xòa. (2)

b. 

c. Các vế trong câu ghép được nối với nhau bằng cặp kết từ (Vì…nên, Tuy … nhưng)

d. Không thể tách mỗi vế câu trong từng câu ghép tìm được thành câu đơn không vì chúng có ý nghĩa bổ sung cho nhau. Nếu tách thành từng câu đơn thì người đọc không hiểu hết ngữ cảnh của câu.

Câu 2: Thay trong mỗi trường hợp sau bằng một vế câu phù hợp để tạo thành câu ghép:

a. Mặc dù mưa rất lớn nhưng .

b. Nhờ rừng nguyên sinh được bảo vệ nên .

c. Tuy nhưng cành lá đã sum sê, xanh biếc.

d. Vì nên hàng cây bạch đàn lớn nhanh trông thấy.

Hướng dẫn chi tiết:

a. Mặc dù mưa rất lớn nhưng chúng tôi vẫn cố gắng đến lớp đúng giờ.

b. Nhờ rừng nguyên sinh được bảo vệ nên ngôi làng dưới chân đồi vẫn bình yên giữa mùa mưa lũ.

c. Tuy trời chưa sang xuân nhưng cành lá đã sum sê, xanh biếc.

d. Vì bố tôi trồng ở khu đất màu mỡ nên hàng cây bạch đàn lớn nhanh trông thấy.

Câu 3: Viết đoạn văn (từ 3 đến 4 câu) giới thiệu về một loài chim mà em thích, trong đó có ít nhất một câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng một cặp kết từ.