Đáp án Tiếng Việt 5 chân trời Chủ điểm 8 Bài 4: Bài ca về mặt trời

BÀI 63. BÀI CA VỀ MẶT TRỜI

KHỞI ĐỘNG      

Câu hỏi: Đố bạn về mặt trời, mặt trăng và các vì sao.

Hướng dẫn chi tiết:

Chi: Bạn có biết không, mặt trời thực sự là ngôi sao cỡ trung bình trong vũ trụ không?

Minh: Ồ, vậy à? Thế còn mặt trăng thì sao, nó có phải là một hành tinh không?

Chi: Mặt trăng là vệ tinh tự nhiên của Trái Đất, không phải là một hành tinh. Còn bạn biết gì về các vì sao không?

Minh: Có chứ, mỗi ngôi sao là một quả cầu pờ-lát-ma khổng lồ tỏa sáng, vì phản ứng hạt nhân nhiệt tổng hợp tạo ra ánh sáng và nhiệt. Đố bạn biết tại sao chúng ta thấy sao mà không phải lúc nào cũng thấy chúng như mặt trời?

Chi: À, đó là vì ánh sáng từ các ngôi sao khác mất hàng triệu, thậm chí hàng tỷ năm để đi tới Trái Đất, và chúng chỉ có thể thấy được vào ban đêm khi bầu trời đủ tối. Thế bạn có biết không, một số vì sao mà chúng ta nhìn thấy trên bầu trời thực sự có thể đã chết từ lâu không?

Minh: Điều này mình biết, đó là điều thú vị! Bởi vì ánh sáng mất một thời gian dài để di chuyển từ vì sao tới Trái Đất, chúng ta có thể đang nhìn thấy ánh sáng từ một ngôi sao đã chết. Đó là lý do tại sao việc quan sát các vì sao giống như một chuyến du hành ngược thời gian vậy.

ĐỌC: BÀI CA VỀ MẶT TRỜI

Câu hỏi, bài tập:

Câu 1: Cảnh thiên nhiên được tả ở đoạn đầu có gì đặc sắc?

Hướng dẫn chi tiết:

Cảnh thiên nhiên được tả ở đoạn đầu có sự yên bình và huyền diệu của buổi sớm, khi sương mù mỏng như tấm khăn voan trùm lấp khoảng sân và vườn, cùng tiếng hót ríu rít của đàn chim sẻ trên ngọn cau, tạo nên bức tranh thiên nhiên sống động và đầy màu sắc.

Câu 2: Ở đoạn 2, sự thay đổi của vầng mặt trời được tả bằng những từ ngữ, hình ảnh nào? Cách tả đó có gì thú vị?

Hướng dẫn chi tiết:

Sự thay đổi của vầng mặt trời được tả bằng hình ảnh "nửa vành mũ màu đỏ" nhô lên từ sau vòm cây, biểu tượng cho sự khởi đầu của một ngày mới, với "chiếc mâm đồng đỏ" lên cao chiếm lĩnh bầu trời, tạo nên cảnh tượng hùng vĩ và tráng lệ. Cách tả này thú vị vì nó gợi lên sự tưởng tượng phong phú, khiến người đọc cảm nhận được vẻ đẹp rực rỡ và sức sống mãnh liệt của mặt trời.

Câu 3: Theo em, bài ca về mặt trời vang lên trong trái tim nhân vật tôi được gợi ra từ điều gì?

Hướng dẫn chi tiết:

Bài ca về mặt trời vang lên trong trái tim nhân vật "tôi" được gợi ra từ nhiều nguồn cảm hứng khác nhau. Mặt trời thường được liên kết với tình yêu, sự ấm áp và hy vọng. Bài ca có thể tượng trưng cho tình yêu đang nở rộ trong trái tim nhân vật, hoặc là hy vọng và niềm tin vào tương lai. Mặt trời mọc và lặn hàng ngày, tượng trưng cho sự thay đổi và sự tự do. Bài ca có thể kể về cuộc hành trình của nhân vật, việc khám phá thế giới và tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống. Mặt trời cũng có thể nhớ về những kỉ niệm đẹp trong quá khứ. Bài ca có thể kể về những khoảnh khắc đáng nhớ và cảm xúc mà nhân vật đã trải qua. Dù ở đâu, bài ca về mặt trời vang lên thường mang theo thông điệp tích cực và sự lạc quan

Câu 4: Đặt một tên khác cho bài đọc và giải thích lí do em chọn tên đó.

Hướng dẫn chi tiết:

Tên mới cho bài đọc có thể là “Vầng đỏ trên vòm xanh”. Bài ca này tạo ra hình ảnh sống động về việc mặt trời mọc vào buổi sáng. Khi em đọc bài ca, em thấy mình đang đứng dưới vòm cây, nhìn lên và chứng kiến sự xuất hiện của mặt trời. Mâm đồng đỏ bay từ từ chiếm lĩnh nền trời xa, rộng, và tôi cảm nhận được sự ấn tượng và thiêng liêng của khoảnh khắc đó. Tên “Vầng Đỏ Trên Vòm Xanh” tượng trưng cho sự kỳ diệu và sự hòa quyện giữa thiên nhiên và con người trong khoảnh khắc mặt trời ló dạng bình minh

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: LUYỆN TẬP SỬ DỤNG TỪ NGỮ

Câu 1: Chọn một từ ngữ phù hợp trong ngoặc đơn thay cho mỗi trong đoạn văn sau:

Ngoài vườn, nắng đẹp (vô vàn, vô tận, vô ngần). Khung cửa sổ xanh cắt lên vườn chuối một bức tranh mùa hạ nên thơ. Nắng sưởi trên tàu chuối xanh non, chỗ xanh trong, chỗ (óng, óng ánh, láng bóng) như mạ bạc, (soi, rọi, phản chiếu) lên trần bếp một thứ ánh sáng (dịu, dìu dịu, dịu dàng) xanh mướt. Một con chim nào hót (lánh lót, liu riu, lanh canh) trong rừng cao su xa xa… rồi lại im lặng. 

Hướng dẫn chi tiết:

Ngoài vườn, nắng đẹp vô ngần. Khung cửa sổ đen xanh cắt lên vườn chuối một bức tranh mùa hạ nên thơ. Nắng sưởi trên tàu chuối xanh non, chỗ xanh trong, chỗ láng bóng như mạ bạc, phản chiếu lên trần bếp một thứ ánh sáng rất dịu, xanh mướt và thái bình. Một con chim nào hót lảnh lót trong rừng cao su xa xa... rồi lại im lặng. 

Câu 2: Tìm 3 - 4 từ gợi tả màu sắc của mặt trời.    M: đỏ chói

Hướng dẫn chi tiết:

- Rực rỡ

- Vàng óng

- Đỏ thẫm

- Cam đỏ

Câu 3: Viết 3 - 4 câu tả vẻ đẹp của mặt trời vào lúc bình minh hoặc hoàng hôn, trong đó có sử dụng từ tìm được ở bài tập 2.

Hướng dẫn chi tiết:

Hoàng hôn, mặt trời rơi xuống như một viên ngọc quý, lặn vào đại dương xa xăm. Bầu trời chuyển từ màu cam đỏ rực rỡ sang tím huyền bí, như một bức tranh tuyệt đẹp vẽ lên bởi thiên nhiên. Gió nhẹ thổi qua, mang theo hương thơm của đất trời, khiến con tim ta rung động trước vẻ đẹp tuyệt vời của thiên hà.

Câu 4: Thực hiện yêu cầu:

a. Dựa vào lời giải nghĩa, đặt câu để phân biệt các từ sau:

Đựng: chứa ở trong lòng của đồ vật

Giữ: làm cho ở nguyên tại vị trí nào đó

Mang: giữ cho lúc nào cũng cùng theo với mình mà di chuyển.

b. Thay các trong đoạn thơ sau bằng một từ phù hợp ở bài tập a:

Âm thanh trong dây đàn

Mùi thơm ở muôn vàn bông hoa

Cái quạt gió trong nhà

Kho cổ tích lòng bà bà ơi

                      Theo Lê Hồng Thiện 

Hướng dẫn chi tiết:

a. 

- Chúng ta nên sử dụng bình cá nhân để đựng nước.

- Sau khi học xong, tôi xin mẹ giữ lại những cuốn sách cũ để quyên góp cho các bạn vùng cao.

- Mỗi sáng đi học, tôi đều mang theo chiếc bánh để ăn vào bữa xế.

b. 

Âm thanh đựng trong dây đàn

Mùi thơm đựng ở muôn vàn bông hoa

Cái quạt đựng gió trong nhà

Kho cổ tích đựng lòng bà, bà ơi!

VIẾT: VIẾT ĐOẠN VĂN NÊU LÍ DO TÁN THÀNH HOẶC PHẢN ĐỐI MỘT HIỆN TƯỢNG, SỰ VIỆC

…