Giáo án Tiếng Việt 5 chân trời bài 4: Bài ca về mặt trời

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

- GV cho HS xem một số hình ảnh cảnh bình minh ở vùng nông thôn sau đây: 

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi và thảo luận: Đố bạn về mặt trời, mặt trăng và các vì sao. 

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS: 

+ Sao Thủy và sao Kim, sao nào gần mặt trời hơn? Đáp án: Sao Thủy.

+ Sao Hải Vương và sao Thiên Vương, sao nào lạnh hơn? Đáp án: Sao Hải Vương.

+ Hành tinh nào có kích thước lớn nhất trong vũ trụ? Đáp án: Mặt Trời

+…..

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa SGK tr129, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc:

Bài đọc “Bài ca về mặt trời” mô tả về sự bình minh và sự xuất hiện của mặt trời. Chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu đặc sắc nghệ thuật nội dung của bài nhé!

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện vẻ đẹp của cảnh. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Cách tiến hành

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Giọng đọc trong sáng, tươi vui, nhấn giọng ở những từ ngữ tả âm thanh, cảnh vật, hoạt động, trạng thái, cảm xúc của nhân vật,…)

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ và luyện đọc một số câu thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật:

+ Đọc đúng các từ ngữ chứa tiếng dễ phát âm sai: khăn voan, xôn xao,… 

+ Luyện đọc cách ngắt giọng ở những câu dài, miêu tả vẻ đẹp của cảnh: 

• Dàn đồng ca chim sẻ khi bổng khi trầm,/ khi nhanh khi chậm,/ xôn xao vòm không gian.//; 

• Trái tim tôi/ bỗng vang lên một bài ca/ hoà với bài ca của những con chim sẻ trên trời cao.//;... 

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng, luyện đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành ba đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “cùng trông thấy được”  

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “càng nhích dần lên”.  

+ Đoạn 3:Còn lại

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để thuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Luyện đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu 1: Cảnh thiên nhiên được tả ở đoạn đầu có gì đặc sắc?

+ Câu 2: Ở đoạn 2, sự thay đổi của vầng mặt trời được tả bằng những từ ngữ, hình ảnh nào? Cách tả đó có gì thú vị?

+ Câu 3: Theo em, bài ca về mặt trời vang lên trong trái tim nhân vật tôi được gợi ra từ điều gì?

+ Câu 4: Đặt một tên khác cho bài đọc và giải thích lí do em chọn tên đó.

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: Sương mù như tấm khăn voan mỏng màu sữa bay la đà trên những khóm cây quanh vườn, trùm lấp một khoảng sân; chim sẻ thi nhau cất tiếng hót của hội hè, dàn đồng ca, khi bổng khi trầm, khi nhanh khi chậm, gây xôn xao cả một vòm không gian,…

+ Câu 2: Sự thay đổi của vầng mặt trời: sau vòm cây xanh thẫm bỗng nhô lên nửa vành mũ đỏ → nhô dần lên → bay lên khỏi vòm cây → giống một chiếc mâm đồng đỏ bay từ từ chiếm lĩnh nền trời xa, rộng… → Cách tả đó làm cho vầng mặt trời trở nên rõ nét, sinh động hơn. 

+ Câu 3: HS trả lời theo suy nghĩ, cảm nhận riêng. VD: Bài ca về mặt trời vang lên trong trái tim nhân vật tôi được gợi ra từ tình yêu thiên nhiên, tình yêu cuộc sống của nhân vật tôi và vẻ đẹp trong trẻo, đáng yêu, thanh bình của vạn vật vào thời khắc bình minh.

+ Câu 4: HS trả lời theo suy nghĩ, cảm nhận riêng, VD: Bài ca về chiếc mâm đồng đỏ, Dàn đồng ca mùa hạ,...

Lưu ý: Tuỳ thuộc vào trình độ HS, thời lượng tổ chức hoạt động và nội dung cụ thể của từng bài đọc, GV có thể hướng dẫn HS tìm ý từng đoạn: 

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 1:

• Rút ra ý đoạn 1: Đàn chim sẻ cất tiếng hót vui vẻ khiến tác giả chú ý tìm hiểu.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 2:

• Rút ra ý đoạn 2: Tiếng hót rộn ràng của đàn chim sẻ như cùng đua theo mặt trời buổi bình minh.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 3:

• Rút ra ý đoạn 3: “Bài ca về mặt trời” ngân lên từ trái tim của tác giả hoà nhịp cùng bài ca của đàn chim sẻ.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 4: 

• Rút ra nội dung, ý nghĩa bài đọc.

Hoạt động 3: Luyện đọc lại. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS tự đọc được diễn cảm cả bài Bài ca về mặt trời.

- Nhắc lại được nội dung, ý nghĩa bài đọc; xác định được giọng đọc của bài. 

- Luyện đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Cách tiến hành

.....................

- HS quan sát hình ảnh. 

- HS làm việc nhóm đôi. 

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe. 

- HS quan sát, tiếp thu. 

- HS quan sát tranh minh họa, lắng nghe và tiếp thu. 

- HS đọc SGK.

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

.....................