Nêu được một số thay đổi có khả năng xảy ra trong cuộc sống của bản thân và gia đình.
Nhận biết được ý nghĩa của việc thích ứng trước những thay đổi trong cuộc sống.
Nêu được các biện pháp để thích ứng với thay đổi trong cuộc sống.
Thích ứng được với một số thay đổi (nếu có) trong cuộc sống của bản thân.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Tự chủ và tự học: Tự lựa chọn các nguồn tài liệu học tập phù hợp khi nêu về những thay đổi có thể xảy ra trong cuộc sống của bản thân và gia đình.
Giao tiếp và hợp tác: Biết sử dụng ngôn ngữ kết hợp với hình ảnh để trình bày thông tin, ý tưởng và thảo luận về biện pháp thích ứng với sự thay đổi và ý nghĩa của sự thích ứng.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, có sáng tạo khi tham gia các hoạt động giáo dục công dân.

Năng lực riêng:

Điều chỉnh hành vi và phát triển bản thân: Nhận biết và điều chỉnh để thích ứng được với một số thay đổi (nếu có) trong cuộc sống của bản thân.

3. Phẩm chất:

Trách nhiệm: Có trách nhiệm với cuộc sống của bản thân và những người xung quanh, hỗ trợ người gặp khó khăn trước những thay đổi trong hoàn cảnh sống.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

- SGK, SGV, Giáo án Giáo dục công dân 9.

- Thiết bị dạy học:

+ Máy tính, máy chiếu (nếu có), bảng, phấn, giấy A0.

+ Các tranh, hình ảnh, video clip có nội dung liên quan về thích ứng với thay đổi.

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Giáo dục công dân 9.
Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo cảm hứng học tập cho HS, giúp HS huy động kiến thức, kĩ năng của bản thân để kích thích nhu cầu tìm hiểu về thích ứng với sự thay đổi.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS nêu những thay đổi trong cuộc sống và cách ứng xử trước những thay đổi đó.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và rút ra được những bài học liên quan đến thích ứng với sự thay đổi.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS trả lời câu hỏi phần Mở đầu trong SGK tr.40:

Em hãy nêu một hoặc một số thay đổi trong cuộc sống của em hoặc người thân và nêu cách ứng xử trước những thay đổi đó.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV vận dụng hiểu biết và hoàn thành nhiệm vụ.

- GV quan sát, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS chia sẻ trước lớp:

+ Ví dụ:

Thay đổi trong cuộc sống: em có niềm đam mê với các môn thể thao và có ý định học chuyên ngành liên quan đến thể thao, nhưng không may em lại gặp phải tai nạn và ảnh hưởng đến sức khỏe.

Cách ứng xử: em sẽ cố gắng vượt qua bằng cách thay đổi ngành học của mình.

- Các HS khác nhận xét, nêu ý kiến khác (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và tuyên dương tình thần học của HS.

- GV dẫn dắt vào nội dung bài mới: Trong cuộc sống, có thể có những thay đổi xảy ra với bản thân và gia đình. Những thay đổi này có khi là sự xáo trộn trong học tập, sinh hoạt và môi trường sống, hoặc là sự bất ổn, khó khăn từ cuộc sống của gia đình. Để tìm hiểu rõ hơn về thích ứng với sự thay đổi, chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay - Bài 7. Thích ứng với thay đổi.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu những thay đổi có thể xảy ra trong cuộc sống của bản thân và gia đình

a. Mục tiêu: HS nêu được những thay đổi có thể xảy ra trong cuộc sống của bản thân và gia đình.

- GV hướng dẫn HS đọc thông tin và trả lời câu hỏi trong SGK tr.40 – 41.

- GV hướng dẫn HS rút ra kết luận về những thay đổi có thể xảy ra trong cuộc sống của bản thân và gia đình.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về những thay đổi có thể xảy ra trong cuộc sống của bản thân và gia đình.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 6 nhóm (2 nhóm thực hiện chung 1 nhiệm vụ).

- GV yêu cầu các nhóm đọc thông tin trong SGK tr.39 - 40 và giao nhiệm vụ cụ thể:

a) Em hãy xác định những thay đổi trong cuộc sống của các nhân vật trong các tình huống trên.

b) Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của các cá nhân và gia đình như thế nào?

+ Nhóm 1, 2: Phân tích tình huống 1.

Tình huống 1: Bố mẹ Liên là công nhân. Trước đây, công ty phát triển tốt nên thu nhập của gia đình ổn định, đủ trang trải cho cuộc sống hằng ngày của cả gia đình và chi phí cho học hành của hai chị em Liên. Nhưng năm nay, công ty của mẹ Liên giảm biên chế nên mẹ Liên phải nghỉ việc ở công ty.

+ Nhóm 3, 4: Phân tích tình huống 2.

Tình huống 2: Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mấy năm gần đây sạt lở đất xuất hiện nhiều ở quê Vân, làm cho cuộc sống của mọi gia đình không được an toàn. Chính quyền huyện đã quyết định di chuyển gia đình Vân cùng một số gia đình khác trong ấp đến nơi ở mới. Ở nơi mới, việc đi lại, học tập và lao động của mỗi người đều bị xáo trộn, gặp nhiều khó khăn.

+ Nhóm 5, 6: Phân tích tình huống 3.

Tình huống 3: Anh K đang học năm thứ hai của một trường đại học thì bố của anh bỗng nhiên lâm bệnh nặng, không lao động được, vừa phải chữa chạy tốn kém lại không có người chăm sóc. Anh K cảm thấy rất hoang mang, lo lắng trước thay đổi đột xuất đến với mình và gia đình.

- GV cung cấp thêm tư liệu cho HS:

Video: Helen Keller.
https://www.facebook.com/watch/?v=2074532896113036

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát video, đọc các thông tin và thảo luận theo nhóm để trả lời câu hỏi.

- GV theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trình bày câu trả lời:

a) Những thay đổi trong cuộc sống của các nhân vật:

Tình huống 1: Thay đổi công việc của mẹ bạn Liên dẫn đến thay đổi thu nhập của gia đình giảm đi đáng kể.
Tình huống 2: Biến đổi khí hậu dẫn đến sạt lở đất nên gia đình phải chuyển đến nơi ở mới.
Tình huống 3: Thành viên của gia đình (bố) lâm bệnh phải chữa chạy, điều trị.

b) Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của các cá nhân và gia đình:

Tình huống 1: Thay đổi công việc của mẹ bạn Liên dẫn đến thay đổi tha nhập của gia đình giảm đi, ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt của gia đình, làm cho cuộc sống của các thành viên trong gia đình gặp khó khăn, thiếu thốn.
Tình huống 2: Ở nơi ở mới, mọi người trong gia đình Vân gặp khó khăn trong việc đi lại, học tập và lao động sản xuất. Tất cả đều bị xáo trộn, ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày của cả gia đình.
Tình huống 3: Việc điều trị gây tốn kém, vừa dẫn đến khó khăn cho gia đình về kinh tế, vừa khó khăn khi không có người chăm sóc. Thay đổi này ảnh hưởng đến cả gia đình và bản thân anh K.

- GV mời các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

1. Tìm hiểu những thay đổi có thể xảy ra trong cuộc sống của bản thân và gia đình

- Những thay đổi có thể xảy ra đối với mỗi cá nhân và gia đình:

+ Môi trường: thiên tai (lốc, sét, mưa lớn, bão, lũ lụt, sạt lở đất,...), biến đổi khí hậu.

+ Gia đình: thay đổi chỗ ở; thay đổi thu nhập trong gia đình; thành viên trong gia đình ốm đau, phải điều trị;...

+ Khoa học công nghệ mới: Robot và tự động hoá, trí tuệ nhân tạo,...

- Những thay đổi nói trên có thể xảy ra ngoài ý muốn, tác động đến cuộc sống con người, gây ra những khó khăn về sức khoẻ (thể chất, tinh thần), về kinh tế, điều kiện sống của từng cá nhân và gia đình.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về biện pháp thích ứng với sự thay đổi và ý nghĩa của sự thích ứng

a. Mục tiêu:

- HS thực hiện được các biện pháp thích ứng với sự thay đổi trong cuộc sống.

- HS trình bày được ý nghĩa của sự thích ứng.

b. Nội dung:

- GV hướng dẫn HS đọc thông tin trong SGK tr.42 - 43 và thực hiện yêu cầu.

- GV rút ra kết luận về biện pháp thích ứng với sự thay đổi và ý nghĩa của sự thích ứng.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về biện pháp thích ứng với sự thay đổi và ý nghĩa của sự thích ứng.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Rèn luyện những kĩ năng thích ứng với sự thay đổi

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm đôi, đọc thông tin trong mục 2 SGK tr.42 và trả lời câu hỏi: Để thích ứng với sự thay đổi, em cần rèn luyện những kĩ năng nào? Vì sao?

- GV trình chiếu cho HS xem thêm tư liệu tham khảo.

Video: Thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký - Biểu tượng tinh thần hiếu học.

https://www.youtube.com/watch?v=335FLxTzOhU

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin trong SGK tr.42 và thực hiện nhiệm vụ.

- GV theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các cặp đôi trình bày câu trả lời.

- GV mời các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

2. Biện pháp thích ứng với sự thay đổi và ý nghĩa của sự thích ứng

a. Rèn luyện những kĩ năng thích ứng với sự thay đổi

- Bình tĩnh trước mọi hoàn cảnh, tình huống.

- Chấp nhận sự thay đổi: Kiểm soát và hạn chế cảm xúc tiêu cực, sẵn sàng đối mặt với khó khăn và thách thức, tận dụng cơ hội để thích ứng.

- Việc rèn luyện các kĩ năng này giúp mỗi người bình tĩnh trước những khó khăn thách thức, chủ động giải quyết theo hướng tích cực để vượt qua khó khăn.

Nhiệm vụ 2: Các biện pháp phù hợp để thích ứng với sự thay đổi

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc theo 6 nhóm, đọc lại các tình huống trong mục 1 SGK tr.40 - 41 và thực hiện nhiệm vụ: Dựa vào những kĩ năng trên, em hãy tư vấn cho các nhân vật trong từng trường hợp ở hoạt động 1 biện pháp phù hợp để thích ứng với sự thay đổi.

+ Nhóm 1, 2: Tư vấn cho các nhân vật trong trường hợp 1.

+ Nhóm 3, 4: Tư vấn cho các nhân vật trong trường hợp 2.

+ Nhóm 5, 6: Tư vấn cho các nhân vật trong trường hợp 3.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ.

- GV theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trình bày câu trả lời.

- GV mời các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

b. Các biện pháp phù hợp để thích ứng với sự thay đổi

- Tình huống 1:

+ Khi mẹ Liên mất việc làm, khó khăn đến với gia đình, mọi người trong gia đình Liên cần bình tĩnh, không hoang mang, lo lắng.

+ Việc cần thiết là mẹ của Liên tiếp tục đi tìm việc làm phù hợp qua các kênh thông tin khác nhau; có thể tự mình tìm, kết hợp nhờ bạn bè, người thân quen trợ giúp. Trong một đất nước có nền kinh tế đang phát triển năng động như ở Việt Nam, có nhiều cơ hội việc làm đến với mẹ của Liên và gia đình sẽ vượt qua khó khăn này.

- Tình huống 2:

+ Ở nơi mới, việc đi lại, học tập và lao động của mọi người trong gia đình Vân gặp khó khăn là thay đổi thường thấy do sự tác động của biến đổi khí hậu.

+ Trước hết, Vân và các thành viên trong gia đình cần biết chấp nhận thực tại của thay đổi này. Mọi người cần động viên nhau, cùng nhau bình tĩnh, tìm cách thích nghi với sự thay đổi trong sinh hoạt, đi lại, lao động, học tập; không kêu ca, phàn nàn để làm nhụt ý chí của mỗi người. Mọi người sẽ vượt qua khó khăn ban đầu, từng bước thích nghi với thay đổi.

- Tình huống 3:

+ Sau những hoang mang, lo lắng ban đầu, anh K cần bình tĩnh tìm cách vượt qua khó khăn.

+ Trước mắt, có thể cần tìm việc làm thêm để có tiền chữa chạy cho bố; hoặc nếu việc làm thêm cũng không đủ thì có thể tạm thời nghỉ học, bảo lưu thời gian học tập để tập trung đi làm và chăm sóc bố. Sau một thời gian, khi chữa khỏi bệnh cho bố, anh K vẫn có thể tiếp tục công việc học tập.

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II