Giáo án Công dân 9 cánh diều Bài 2: Khoan dung

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Khai thác thông tin 1, 2 SGK tr.11-12

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ), yêu cầu HS đọc thông tin 1, 2 trong SGK tr.11-12 để thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1, 2: Đọc thông tin 1 và trả lời câu hỏi: Em hãy nêu việc làm của nhân dân ta trong thông tin 1 và cho biết ý nghĩa của việc làm đó.

+ Nhóm 3, 4: Đọc thông tin 2 và trả lời câu hỏi:  Em hãy nêu việc làm của nhân dân ta trong thông tin 2 và cho biết ý nghĩa của việc làm đó.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc các thông tin trong SGK tr.11-12 và trả lời câu hỏi.

- GV theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trình bày câu trả lời.

- GV mời các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

1. Tìm hiểu khái niệm, biểu hiện và ý nghĩa của khoan dung

a. Khai thác thông tin 1, 2 SGK tr.11-12

* Thông tin 1:

- Việc làm của dân ta:

+ Nguyễn Trãi đã vạch ra nhiều tội ác của giặc Minh đối với nhân dân ta. 

+ Chủ tướng Lê Lợi không ra lệnh giết hại kẻ thù, mà ngược lại, ông còn có những hành động nhân đạo, như: cấp cho thuyền và ngựa, xe cho quân Minh rút về nước.

- Ý nghĩa của những việc làm đó:

+ Thể hiện lòng khoan dung, nhân văn, nhân đạo của nhân dân Việt Nam.

+ Góp phần giúp “dập tắt muôn đời chiến tranh”, “mở ra muôn thuở thái bình”, đỡ hao tổn thêm xương máu của nhân dân hai nước.

* Thông tin 2: 

- Việc làm của dân ta:

+ Nhân dân Việt Nam vẫn giữ một thái độ khoan hồng và nhân đạo với người Pháp. 

+ Khi Nhật đảo chính Pháp (ngày 9/3/1945), nhân dân Việt Nam đã giúp cho nhiều người Pháp chạy qua biên thuỳ, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật và bảo vệ tính mạng và tài sản cho họ.

- Ý nghĩa của những việc làm đó:  Thể hiện lòng khoan dung, nhân văn, nhân đạo của nhân dân Việt Nam.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu khái niệm, biểu hiện và ý nghĩa của khoan dung

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cung cấp một số hình ảnh/video cho HS tìm hiểu thêm về lòng khoan dung trong cuộc sống. (Đính kèm phía dưới Nhiệm vụ)

Video về hình ảnh Việt Nam bao dung trong bộ phim nước ngoài:

https://www.youtube.com/watch?v=lZb-AW4x0ro (0:00 – 3:15)

Video về câu chuyện “Hãy tha thứ cho nhau”:

https://www.youtube.com/watch?v=ajMdY4AGYLc&t=3s   (0:51 – 3:11)

- GV chia lớp thành 4 nhóm, tổ chức cho HS chơi nhanh trò chơi “Ai nhanh hơn” (thời gian 5 phút): Tìm câu tục ngữ, thành ngữ thể hiện lòng khoan dung và không thể hiện lòng khoan dung.

- GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm bằng kĩ thuật trải khăn bàn để trả lời câu hỏi: Em hãy xác định các biểu hiện của khoan dung và cho biết thế nào là khoan dung.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, xem video để tìm hiểu thêm về lòng khoan dung.

- HS tham gia trò chơi  “Ai nhanh hơn”.

- HS rút ra kết luận về khái niệm, biểu hiện và giá trị của lòng khoan dung theo hướng dẫn của GV.

- GV theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV tổng hợp kết quả trò chơi “Ai nhanh hơn” (đính kèm phía dưới Nhiệm vụ).

- GV mời HS nêu khái niệm, biểu hiện và giá trị của lòng khoan dung.

- GV mời các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

b. Tìm hiểu khái niệm, biểu hiện và ý nghĩa của khoan dung

- Khái niệm: Khoan dung là rộng lòng tha thứ.

- Biểu hiện: 

+ Tha thứ cho người khác khi họ đã biết hối hận và sửa chữa lỗi lầm; 

+ Tha thứ cho chính mình;

+ Không cố chấp, hẹp hòi, định kiến,...

- Ý nghĩa: 

+ Người mắc lỗi: có động lực khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm để sống tích cực hơn.

+ Người có lòng khoan dung: luôn được mọi người yêu mến, tin cậy và có nhiều bạn tốt.

→ Nhờ có lòng khoan dung, mối quan hệ giữa người với người sẽ trở nên lành mạnh, tốt đẹp hơn.

HÌNH ẢNH VỀ LÒNG KHOAN DUNG 

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Khai thác trường hợp 1, 2 SGK tr.13

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu HS đọc các trường hợp trong SGK tr.13-14 và thực hiện nhiệm vụ:  

Trường hợp 1. Bạn K đã được cả nhóm giao nhiệm vụ xây dựng bài thuyết trình. Tuy nhiên, do chủ quan và thiếu sự chuẩn bị kĩ lưỡng, bài thuyết trình của K không tốt và bị phê bình. K cảm thấy có lỗi với nhóm và tự trách mình đã không hoàn thành nhiệm vụ nhóm giao.

Trường hợp 2. T và H từng là bạn thân của nhau. Một lần, T đã vô tình gây ra lỗi với H. Hối hận vì lỗi lầm của mình. T đã sửa chữa và nhiều lần xin lỗi H nhưng H vẫn không chấp nhận.

+ Nhóm 1, 2: Em hãy nhận xét về thái độ, hành vi của các bạn học sinh trong Trường hợp 1. Theo em, thái độ, hành vi của bạn nào thể hiện lòng khoan dung?

+ Nhóm 3, 4: Em hãy nhận xét về thái độ, hành vi của các bạn học sinh trong Trường hợp 2. Theo em, thái độ, hành vi của bạn nào thể hiện lòng khoan dung?

- GV yêu cầu HS liên hệ bản thân, trả lời câu hỏi: 

Từ hai trường hợp trên, em hãy nêu các việc làm thể hiện sự khoan dung, việc làm chưa khoan dung của bản thân.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc các trường hợp trong SGK tr.13-14 và trả lời câu hỏi.

- HS vận dụng hiểu biết, liên hệ bản thân để nêu những việc làm thể hiện lòng khoan dung và chưa khoan dung của bản thân.

- GV theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trình bày câu trả lời trường hợp.

- GV mời một số HS nêu những việc làm thể hiện lòng khoan dung và chưa khoan dung của bản thân.

- GV mời các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

2. Tìm hiểu cách thực hiện những việc làm thể hiện lòng khoan dung

a. Khai thác trường hợp 1, 2 SGK tr.13-14

*Nhận xét trường hợp 1, 2:

- Trường hợp 1.

+ Bạn K đã nhận thức được sai lầm của mình và bạn ấy luôn dằn vặt, tự trách bản thân vì lỗi sai ấy. Các bạn trong nhóm đã luôn động viên, an ủi bạn K.

+ Trong trường hợp này, các bạn trong nhóm của K đã có thái độ và hành vi thể hiện lòng khoan dung.

- Trường hợp 2.

+ Dù mắc sai lầm, nhưng bạn T đã có ý thức và hành động sửa chữa. Tuy vậy, bạn H vẫn luôn chấp niệm về lỗi sai của T và không tha thứ cho T.

+ Trong trường hợp này, bạn H đã có thái độ và hành động thiếu khoan dung.

* Những việc làm thể hiện sự khoan dung, thiếu khoan dung của HS:

- Những việc làm thể hiện sự khoan dung:

+ Bỏ qua lỗi lầm của bạn khi bạn xin lỗi và sửa sai;

+ Không chấp vặt, nhỏ nhen, ích kỉ;

+ Sống chan hoà với tất cả mọi người,...

- Những việc làm chưa khoan dung:

+ Hay nhắc lại lỗi lầm của bạn;

+ Chỉ nghĩ đến cảm xúc cá nhân, không cần quan tâm người khác nghĩ gì,…

+ Tỏ thái độ kì thị, phân biệt vùng miền, dân tộc, tôn giáo,…

=> Bài học rút ra cho bản thân: Cần rèn luyện lối sống gần gũi, chan hoà, chân thành với mọi người; chấp nhận sự khác biệt của mỗi người, không kì thị hay nói xấu người khác,...

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu cách thực hiện những việc làm thể hiện lòng khoan dung 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS xem clip về tấm lòng người phụ nữ gốc Việt với trẻ em nghèo ở Hà Giang:

https://www.youtube.com/watch?v=ApDcfcf0a-Q 

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy nêu cảm nhận của mình về việc làm của những tấm lòng nhân ái trong video clip?

- GV hướng dẫn HS rút ra kết luận về cách thực hiện những việc làm thể hiện lòng khoan dung.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS xem video để hiểu thêm về lòng khoan dung.

- HS rút ra kết luận về cách thực hiện những việc làm thể hiện lòng khoan dung theo hướng dẫn của GV.

- GV theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày cảm nhận về video:

+ Video kể về câu chuyện của một người phụ nữ gốc Việt đã dành thời gian, công sức và tình cảm để giúp đỡ những trẻ em nghèo ở Hà Giang, một tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam. Câu chuyện này thực sự chạm đến trái tim của em và chắc hẳn của nhiều người khác. 

+ Đây không chỉ là một câu chuyện cảm động về lòng nhân ái mà còn là một bài học quý giá về tinh thần hy sinh và sự bao dung. 

=> Từ câu chuyện này, em nhận thấy rằng mỗi chúng ta, dù ở bất kỳ đâu, đều có thể làm những điều tốt đẹp để giúp đỡ người khác và góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

- GV mời HS nêu cách thực hiện những việc làm thể hiện lòng khoan dung.

- GV mời các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

b. Tìm hiểu cách thực hiện những việc làm thể hiện lòng khoan dung

Để trở thành người có lòng khoan dung, mỗi người cần phải:

- Luôn thể hiện sự thân thiện, sống chân thành, rộng lượng, biết tha thứ.

- Tôn trọng và chấp nhận sự khác biệt của người khác.

- Phê phán sự định kiến, hẹp hòi, thiếu khoan dung.