Giáo án điện tử Khoa học máy tính 11 cánh diều Chủ đề F(CS) Bài 3: Thực hành về tệp, mảng và danh sách

VUI MỪNG CHÀO ĐÓN CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Trong Python, danh sách dùng làm mảng một chiều và danh sách dùng làm mảng hai chiều có gì khác nhau?

Mảng một chiều là danh sách các phần tử cùng một kiểu nguyên thủy, ví dụ: số nguyên, số thực, kí tự…

Mảng hai chiều là danh sách các mảng một chiều có cùng kích thước và cùng kiểu dữ liệu.

BÀI 3:

THỰC HÀNH VỀ TỆP, MẢNG VÀ DANH SÁCH

NHIỆM VỤ BÀI THỰC HÀNH

Lắt cắt

Vòng lặp

Đọc dữ liệu từ tệp đầu vào và viết ra tệp

NHIỆM VỤ 1:

LẮT CẮT

Thực hành theo cặp đôi

1. a) Cho a là mảng (danh sách) các số. Hãy dùng lát cắt tạo danh sách b và dùng vòng lặp for in ra kết quả màn hình (mẫu Hình 1) để kiểm tra kết quả trong mỗi trường hợp sau:

• b là nửa cuối của a.
• b là một phần tử kể từ đầu trái của a.
• b là các phần tử có chỉ số lẻ của a.

1. b) Cho a là ma trận (bảng số) hình vuông n × n các số thực. Hãy viết các câu lệnh (dùng lát cắt khi có thể)để in kết quả ra màn hình và kiểm tra kết quả trong mỗi trường hợp sau:

• Các hàng có chỉ số chẵn của a.
• Hai phần tử đầu tiên trong hàng đầu tiên của a.
• Hai cột đầu tiên của a.
• Các cột có chỉ số lẻ của a.

Gợi ý

Toán tử lát cắt trích ra đoạn con liền mạch hay dãy con (có bước nhảy cách quãng - step) từ một dãy tuần tự nhiều mục dữ liệu, ví dụ như một biến kiểu danh sách.

Tham khảo đoạn chương trình sau:

NHIỆM VỤ 2:

VÒNG LẶP

Thực hành theo cặp đôi

Cho a là mảng hai chiều hình vuông gồm n hàng và n cột các số thực. Hãy tính:

1. Tổng các phần tử chỉ số chẵn ở hàng i của a.
2. Tổng các phần tử âm; tổng các phần tử không âm ở hàng i của a.

In ra chỉ số các phần tử bằng số x cho trước.

Tham khảo đoạn chương trình sau:

1. a) Tính tổng các phần tử chỉ số chẵn ở hàng i của mảng a
2. b) Tính tổng các phần tử âm, tổng các phần tử không âm ở hàng i của mảng a
3. c) In ra chỉ số các phần tử bằng số x cho trước

NHIỆM VỤ 3:

ĐỌC DỮ LIỆU TỪ TỆP ĐẦU VÀO VÀ VIẾT RA TỆP

Yêu cầu:

Cho tệp "bangDiem.txt" gồm nhiều dòng, các mục dữ liệu cách nhau khoảng trống:

• Dòng thứ nhất: Hai số nguyên dương n và m; với n là số học sinh, m là số môn học.
• Dòng thứ hai: TenHS Toán Văn Tin Lí… gồm (m+1) từ.
• n dòng tiếp theo, mỗi dòng có tên học sinh và điểm các môn của học sinh đó.

Hãy viết một hàm nhapTuTep() để đọc dữ liệu đầu vào "bangDiem.txt" và khởi tạo dữ liệu sẵn sàng để tính toán phân tích kết quả học tập:

1. a) Một mảng hai chiều n × m các số thực.
2. b) Hai danh sách: danh sách tên học sinh và danh sách tên môn học.

Tham khảo chương trình sau:

VẬN DỤNG

Tạo dãy số thực ngẫu nhiên; sử dụng các hàm mean, median, mode trong mô đun statistics để:

1. Tìm mean của a và đếm số phần tử bé hơn, bằng, lớn hơn mean.
2. Tìm median của a và cho biết đó là phần tử nào ở giữa hai phần tử nào.
3. Tìm mode của a và cho biết số lần xuất hiện cùng dãy các chỉ số tương ứng.
4. Áp dụng để phân tích dãy điểm số từng môn học của lớp 11A.