Giáo án điện tử Lịch sử 10 cánh diều Bài 5: Một số nền văn minh phương Tây thời cổ – trung đại (P1)

CHÀO MỪNG CÁC EM 

ĐẾN VỚI TIẾT HỌC LỊCH SỬ!

KHỞI ĐỘNG

• Từ năm 1896 đến nay, cứ bốn năm một lần, Thế vận hội Olympic được tổ chức tại các quốc gia khác nhau. 
• Đây là một sự kiện thể thao, mang ý nghĩa biểu trưng cho sự bình đẳng, đoàn kết giữa các quốc gia trên toàn thế giới. 
• Thời cổ đại: Ô-lim-píc được tổ chức 4 năm 1 lần tại đền thờ thần Dớt.

• Ngoài sự kiện này, em có thể kể thêm một số ví dụ khác cho thấy những cống hiến, giá trị trường tồn của các nền văn minh phương Tây thời kì cổ - trung đại?
• Nêu một số hiểu biết của em về Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên hợp quốc (UNESCO).

Parthenon

• Là một công trình kiến trúc văn hoá Hy Lạp cổ đại.
• Chất liệu: đá cẩm thạch trắng.
• Trường phái kiến trúc: Doric.
• Nằm trong quần thể kiến trúc Ancropolis trên đồi Athen.
• Thời gian: năm 477 TCN.
• Thành tựu: một trong bảy kì quan văn hoá thế giới. 

UNESCO

• Lấy ý tưởng từ công trình kiến trúc nổi tiếng đền Pác-tê-nông nổi tiếng của Hy Lạp cổ đại. 
• Là biểu tượng của vẻ đẹp lý tưởng, của sức mạnh trí tuệ và khả năng sáng tạo của con người.
• Thể hiện nội dung, tư tưởng và lòng khao khát cao cả rất gần gũi với những gì UNESCO đang vươn tới.

BÀI 5: 

MỘT SỐ NỀN VĂN MINH PHƯƠNG TÂY THỜI CỔ - TRUNG ĐẠI

NỘI DUNG BÀI HỌC

Thành tựu tiêu biểu của 

văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại

Thành tựu tiêu biểu của 

văn minh thời Phục hưng

I THÀNH TỰU TIÊU BIỂU CỦA VĂN MINH HY LẠP – LA MÃ THỜI CỔ ĐẠI

VĂN MINH HY LẠP – LA MÃ

• Vị trí hình thành: các bán đảo Nam Âu ven Địa Trung Hải.
• Xuất hiện muộn hơn so với phương Đông.
• Phát triển rực rỡ với nhiều thành tựu tiêu biểu.

Lược đồ Hy Lạp cổ đại

Lược đồ La Mã cổ đại

Đọc thông tin mục 1, quan sát Hình 1 – 5 SGK tr.26-28 và thực hiện nhiệm vụ: Tìm hiểu về thành tựu và ý nghĩa của 

Nhóm 1: Chữ viết và văn học.

Nhóm 2: Tư tưởng, tôn giáo.

Nhóm 3: Lịch pháp và Thiên văn học.

Nhóm 4: Khoa học.

Nhóm 5: Kiến trúc, điêu khắc.

1. Chữ viết

Người Hy Lạp: sáng tạo ra hệ chữ viết La-tinh hiện nay.

Người La Mã: kế thừa, phát triển thành chữ La-tinh.

Là nền tảng cho hệ chữ viết La-tinh hiện nay.

Đặc điểm: đơn giản, ngắn gọn, linh hoạt, mang tính khái quát hóa.

Chữ Hy Lạp cổ đại…

…được khắc trên đồ gốm

Bảng chữ cái cổ của Hy Lạp

Chữ Hy Lạp cổ đại khắc trên các đồ dùng

Bản khắc chữ cái Latinh cổ có niên đại từ thế kỷ thứ 6 TCN

Lối vào khu LII (52) của Đấu trường La Mã

b. Văn học

Phong phú, nhiều thể loại (sử thi, kịch, thần thoại,...) và đạt nhiều thành tựu lớn.

Tiêu biểu: sử thi I-li-át và Ô-đi-xê của Hô-me, kịch Ơ-đíp làm vua của Xô-phốc-lơ.

Sử thi I-li-át 

Sử thi Ô-đi-xê

Một bản sao giấy cói rời rạc của Ơ-đíp làm vua, TK 4 TCN.

Buổi tổng duyệt vở kịch “Ơ-đíp làm vua” của sinh viên trường ĐHSKĐA

Những nhà soạn kịch của Hy Lạp cổ đại

Ơ-ri-pít

A-chi-lút

Xô-phô-clơ

c. Tư tưởng, tôn giáo

Tư tưởng:

Hai trường phái triết học chính: triết học duy vật và triết học duy tâm.

Là thành tựu rực rỡ của văn minh phương Tây.

Tạo nên cơ sở hình thành của triết học châu Âu sau này.

Bốn triết gia Hy Lạp: Socrates, Antisthenes, Chrysippos, Epicurus

Các nhà triết học theo trường phái duy vật:

Các nhà triết học theo trường phái duy tâm:

c. Tư tưởng, tôn giáo

Tôn giáo:

TKI: Thiên Chúa giáo ra đời. 

TK IV: Thiên Chúa giáo lan tỏa mạnh mẽ.

Trở thành một trong những tôn giáo lớn trên thế giới.

Một cảnh cho thấy Chúa Kitô từ bức tranh khảm La Mã trong nhà thờ Santa Pudenziana ở Rome, khoảng năm 410 sau Công nguyên

Bản đồ tái hiện diện mạo hiện đại của Đền thờ thứ hai sau khi được trùng tu dưới thời vua La Mã Herod I.

Một trong những dòng chữ khắc Kitô giáo sớm nhất được tìm thấy, nó đến từ khu vực nghĩa trang Vatican đầu thế kỷ thứ ba ở Rome

Đền thờ Athena ở Paestum, phía tây nam nước Ý

Đền thờ Apollo, Hy Lạp

d. Lịch pháp và Thiên văn học

--------------- Còn tiếp ---------------