Giáo án điện tử Lịch sử 9 cánh diều Chủ đề chung 2: Văn minh châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long (P2)

NHIỆT LIỆT CHÀO ĐÓN CÁC EM ĐẾN VỚI

BÀI HỌC HÔM NAY!

CHỦ ĐỀ 2: VĂN MINH

CHÂU THỔ SÔNG HỒNG VÀ SÔNG CỬU LONG

NỘI DUNG BÀI HỌC

I

Nét đặc sắc về văn hóa ở châu thổ sông Hồng

II

Nét đặc sắc về văn hóa ở châu thổ song Cửu Long

III

Biến đổi khí hậu và biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu ở vùng châu thổ

III

BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ BIỆN PHÁP ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Ở VÙNG CHÂU THỔ

1. Biểu hiện của biến đổi khí hậu

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

Dựa vào thông tin mục 1, khai thác bảng 2.1, 2.2 SGK tr.210, 211, trả lời câu hỏi: Dựa vào thông tin, hãy phân tích những biểu hiện của biến đổi khí hậu ở hai vùng châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.

Bảng 2.1. Nhiệt độ trung bình năm, lượng mưa năm ở châu thổ sông Hồng giai đoạn 1961 – 2018

(Nguồn: Bộ Tài nguyên và Môi trường năm 2021)

Bảng 2.2. Nhiệt độ trung bình năm, lượng mưa năm ở châu thổ sông Cửu Long giai đoạn 1961 – 2018

(Nguồn: Bộ Tài nguyên và Môi trường năm 2021)

Hiện tượng thời tiết cực đoan

Có xu hướng tăng.

Nhiệt độ

Lượng mưa trung bình năm giảm, số ngày mưa lớn tăng lên.

Lượng mưa

Tăng trung bình khoảng từ 2,3 - 6,5 mm/năm

Mực nước biển

Có xu hướng gia tăng: nắng nóng kéo dài, số ngày rét đậm, rét hại giảm.

CHÂU THỔ SÔNG HỒNG

Biến đổi khí hậu ở châu thổ sông Hồng

Nắng nóng gay gắt ở Bắc Bộ

Người dân tại Hà Nội đốt củi để sưởi ấm tránh rét.

Nắng nóng ở Bắc Bộ đến sớm bất thường

Hiện tượng thời tiết cực đoan

Nhiệt độ trung bình năm tăng.

Nhiệt độ

Lượng mưa trung bình năm giảm, số ngày mưa lớn tăng lên.

Lượng mưa

Nước biển dâng, kết hợp nắng nóng, gây xâm nhập mặn sâu vào đất liền, triều cường gia tăng.

Mực nước biển

Gia tăng, số ngày hạn trong mùa khô thay đổi, có nhiều cơn bão đổ bộ vào và mưa lớn xảy ra bất thường hơn.

CHÂU THỔ SÔNG CỬU LONG

Biến đổi khí hậu ở châu thổ sông Cửu Long

Nắng nóng gay gắt diện rộng diễn ra ở khu vực Nam Bộ.

Khô hạn và xâm nhập mặn tàn phá Kiên Giang.

Biến đổi khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long

2. Tác động của biến đổi khí hậu đối với sự phát triển kinh tế – xã hội

THẢO LUẬN NHÓM

Nêu tác động của biến đổi khí hậu đối với sự phát triển kinh tế – xã hội ở châu thổ sông Hồng.

Nhóm 1, 2:

Nêu tác động của biến đổi khí hậu đối với sự phát triển kinh tế – xã hội ở châu thổ sông Cửu Long.

Nhóm 3, 4:

Nhiệt độ tăng, nắng nóng kéo dài

Hạn hán gia tăng, gây thiếu nước sản xuất, suy thoái đất trồng, giảm năng suất vụ đông, tăng mức tiêu hao năng lượng, thiếu nước cho sinh hoạt, phát sinh dịch bệnh,...

Tác động đến châu thổ sông Hồng:

Tác động đến châu thổ sông Hồng:

Nguy cơ ô nhiễm nguồn nước.

Ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, giao thông vận tải, du lịch,...

Lượng mưa thay đổi, mưa bất thường

Gây ngập lụt.

Tác động đến châu thổ sông Hồng:

Gây thiệt hại về tài sản, công trình

Hiện tượng thời tiết cực đoan tăng

Làm giảm khả năng sinh trưởng của cây trồng, vật nuôi.

Gia tăng các dịch bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

Báo động tình trạng sạt lở bờ sông Hồng

Nước lũ sông Hồng dâng cao,

nông dân bãi giữa sông Hồng thiệt hại nặng

Mùa khô kéo dài

Gây hạn hán.

Tác động đến châu thổ sông Cửu Long:

Nhiều diện tích cây trồng bị chết hoặc giảm năng suất.

Nguy cơ cháy rừng.

Thiếu nước cho sản xuất và sinh hoạt.

Nhiều diện tích lúa ở Ninh Thuận không thể phát triển do hạn hán.

Cánh đồng tại xã Thạnh Nhựt, huyện Gò Công Tây (Tiền Giang) khô cằn do ảnh hưởng của hạn hán, xâm nhập mặn.

Nhiều kênh rạch ở Cà Mau bị khô hạn trơ đáy.

Một cánh đồng lúa ở ĐBSCL bị mất trắng vì khô hạn kéo dài.

Nhiều kênh, rạch trên địa bàn xã

An Minh Bắc, huyện U Minh Thượng (Kiên Giang) khô cạn nước.

Khô hạn đã làm sụt lún hư hỏng trên 6.500m đường bêtông của huyện Trần Văn Thời.

Triều cường gia tăng

Gây ngập úng khu vực trũng thấp, hư hỏng tài sản.

Tác động đến châu thổ sông Cửu Long:

Khó khăn cho giao thông, nhất là ở các đô thị.

Xâm nhập mặn sâu vào đất liền

Thu hẹp diện tích đất sản xuất, diện tích nuôi trồng thuỷ sản.

Tác động đến châu thổ sông Cửu Long:

Nguy cơ sạt lở bờ sông, kênh, rạch.

Thu hẹp không gian cư trú của người dân

Ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt

Đê biển Cà Mau bị sạt lở hồi tháng 7/2022

Sạt lở bờ sông ở Mỏ Cày Nam, Mỏ Cày, Bến Tre, gây mất nhà, đất của dân.

Một ao nuôi tôm chưa thể nuôi trồng trở lại do nước quá mặn tại Lịch Hội Thượng, Trần Đề, Sóc Trăng.

Xâm nhập mặn tàn phá các cánh đồng ở Kiên Giang.

Nhiều đoạn đê ven biển Kiên Giang bị sạt lở nghiêm trọng.

Tình trạng sạt lở bờ sông ven thị trấn Năm Căn đang trong tình trạng đặc biệt nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến đời sống của người dân trong khu vực.

Sạt lở ĐBSCL ngày càng nghiêm trọng

Xâm nhập mặn đến sớm và gay gắt hơn ở Đồng bằng sông Cửu Long

3. Ứng phó với biến đổi khí hậu

THẢO LUẬN NHÓM

Dựa vào thông tin mục 3 SGK tr.212, 213 để thực hiện nhiệm vụ:

Nhóm 1, 2: Đề xuất giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu ở châu thổ sông Hồng.

Nhóm 3, 4: Đề xuất giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu ở châu thổ sông Cửu Long.

BIỆN PHÁP GIẢM NHẸ

Phát triển công nghiệp xanh.

Nâng cao năng lực dự báo, vận hành các hồ chứa, đập xả trữ nước thuỷ điện, thuỷ lợi.

Một số biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu ở châu thổ sông Hồng:

Tăng cường sử dụng năng lượng mới, giảm lượng khí nhà kính.

Tăng cường bảo vệ rừng, đa dạng sinh học.

Giáo dục và tăng cường nhận thức cộng đồng về biến đổi khí hậu.

BIỆN PHÁP THÍCH ỨNG

Chuyển đổi cơ cấu cây trồng và vật nuôi thích ứng với nhiệt độ tăng cao.

Hạn chế phát thải công nghiệp.

Một số biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu ở châu thổ sông Hồng:

Thay đổi thời vụ sản xuất (vụ đông).

Xây dựng các mô hình nông nghiệp xanh thích ứng với biến đổi khí hậu.

Điều tiết nguồn nước từ các công trình thuỷ điện ở thượng lưu.

Vùng trồng lúa chất lượng cao Japonica của Hà Nội.

Mô hình nuôi cá lồng thích ứng với dịch bệnh và biến đổi khí hậu tại Ba Vì, Hà Nội

Sản xuất trong nhà lưới - Giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu ở Ninh Bình

Một số biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu ở châu thổ sông Cửu Long

• Đẩy mạnh trồng rừng và tái tạo rừng, giảm lượng khí nhà kính.
• Quy hoạch 3 tiểu vùng sinh thái: nước ngọt, nước lợ, nước mặn với ba trọng tâm: thuỷ sản-cây ăn quả-lúa.
• Sử dụng nước tiết kiệm.
• Tuyên truyền, giáo dục ý thức người dân về biến đổi khí hậu.

Một số biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu ở châu thổ sông Cửu Long

--------------- Còn tiếp ---------------