Giáo án điện tử Lịch sử 9 cánh diều Bài 17: Liên bang Nga từ năm 1991 đến nay

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

TRÒ CHƠI: NHÌN HÌNH ĐOÁN Ý

Luật chơi: Chia lớp thành 4 nhóm.

• 4 đội chơi nêu ý nghĩa biểu tượng của Liên Xô từ năm 1991 đến nay vào giấy A4.
• Sau 2 phút, đội nào trả lời chính xác, thông tin đưa ra phong phú hơn, đó là đội chiến thắng.

KHỞI ĐỘNG

Lá cờ Liên bang Nga

thay cho cờ Liên Xô trên nóc điện Krem-li (26/12/1991)

• Rạng sáng ngày 26/12/1991, trước sự chứng kiến của hàng nghìn người, lá cờ Liên bang Nga được kéo lên nóc điện Krem-li, đánh dấu sự bắt đầu của nước Nga thời hậu Xô-viết.
• Liên bang Nga, quốc gia kế tục của Liên Xô, chính thức ra đời và trải qua nhiều biến động về chính trị, kinh tế.

LIÊN BANG NGA TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY

BÀI 17

NỘI DUNG BÀI HỌC

I

Tìm hiểu tình hình chính trị

II

Tình hình kinh tế

I

TÌM HIỂU TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ

Thực hiện chính sách ngoại giao thân phương Tây ( 1991- 1993), từ năm 1994 chuyển sang cân bằng Á – Âu”, xây dựng “vành đai láng giềng thân thiện”, chú trọng ngoài giao với các nước trong Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG)

Giai đoạn 1991 - 1999

Phát triển quan hệ đa phương, đặc biệt chú trọng quan hệ với các nước SNG; khôi phục vị thế nước lớn của Liên bang Nga trên trường quốc tế; đối tượng với Mỹ và các nước phương Tây,…

Giai đoạn 2000 đến nay

Khai thác Hình 17.2, mục Em có biết, thông tin mục I SGK tr.90, 91 và hoàn thành Phiếu học tập số 1

Tổng thống B.En-xin trao bản Hiến pháp cho V.Pu-tin (1991)

Tổng thống B.En-xin trao huy hiệu cho V.Pu-tin (1991)

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ

TƯ LIỆU 1.1: Liên bang Nga bước ra vũ đài quốc tế “sau Chiến tranh lạnh” với quy chế đặc biệt: “Quốc gia kế tục Liên Xô”. Quy chế này thể hiện ở ba khía cạnh chủ yếu sau: 1) Nga được Liên hợp quốc đồng ý chuyển giao chiếc ghế Ủy viên thường trực Hội đồng bảo an do Liên Xô nắm giữ trước đây; 2) Các đại sứ của Liên Xô cũ ở tất cả các nước được thừa nhận là đại sứ Liên bang Nga mà không cần trình bày lại ủy nhiệm thư; 3) Trong bốn nước thuộc Liên Xô có vũ khí hạt nhân trên lãnh thổ của mình (Nga, U-crai-na, Bê-la-rút, Ca-dắc-xtan), chỉ Liên bang Nga được thừa nhận là cường quốc hạt nhân với việc “nút bấm hạt nhân” được trao cho Tổng thống Nga. Trên thực tế, được thừa kế phần lớn di sản quân sự, tiềm lực kinh tế, khoa học – kĩ thuật và tiềm lực trí tuệ của Liên Xô trước đây, cộng với những lợi thế khách quan khác, Liên bang Nga có tất cả những nhân tố cấu thành sức mạnh, vị thế của một cường quốc thế giới.

(Dẫn theo Hà Mỹ Hương, Nước Nga hậu Xô viết qua những biến thiên của lịch sử, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009, tr.108)

Giai đoạn 1991 - 1999

ĐỐI NỘI

Kế tục, thừa kế vị trí của Liên Xô tại Liên hợp quốc, các tổ chức quốc tế và cơ quan ngoại giao ở nước ngoài.

Xung đột quyền lực giữa Tổng thống và Nghị viện (T9 – T10/1993).

Hiến pháp được thông qua theo hình thức trưng cầu dân ý.

Xây dựng Nhà nước theo thể chế cộng hòa.

Ngày 4/10/1993, cuộc đụng độ gây rúng động nước Nga kết thúc khi nhóm nghị sĩ nổi dậy, đứng đầu là Phó tổng thống Aleksander Rutskoi, đầu hàng phe của Tổng thống Boris Yeltsin

Tổng thống Nga Boris Yeltsin năm 1993.

Nhà Trắng Nga sau khi bị Xe tăng thuộc Sư đoàn Taman bắn vào, ngày 4 tháng 10 năm 1993.

Ngày 4/10/1993, lực lượng chính phủ bắt đầu chiến dịch triệt phá phe đối lập trong tòa nhà Quốc hội.

ĐỐI NGOẠI

Thực hiện chính sách ngoại giao thân phương Tây (1991 – 1993), “cân bằng Á – Âu” (1994).

Xây dựng “vành đai láng giềng thân thiện”.

Chú trọng ngoại giao với các nước trong Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG).

Tổng thư ký NATO Javier Solana và Bộ trưởng Ngoại giao Yevgeny Primakov (trái) tại Berlin năm 1996

Giai đoạn 1991 - 1999

Ông Andrei Kozyrev trở thành bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của Nga từ tháng 10/1991 cho đến tháng 1/1996. Trong ảnh chụp năm 1993 là Bộ trưởng Ngoại giao Nga Andrei Kozyrev (trái) và người đồng cấp người Đức Klaus Kinkel.

Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa Clinton và Yeltsin, Vancouver ngày 3-4 tháng 4 năm 1993

Giai đoạn 2000 đến nay

ĐỐI NỘI

Sửa đổi Hiến pháp (2008 và 2020), tăng thêm quyền hạn cho Quốc hội và Tổng thống.

ĐỐI NGOẠI

Phát triển quan hệ đa phương. Chú trọng quan hệ với các nước SNG.

Khôi phục vaị thế nước lớn của Liên bang Nga trên trường quốc tế.

Giai đoạn 2000 đến nay

Đối trọng với Mỹ và các nước phương Tây.

Putin gặp gỡ các nhà lãnh đạo tôn giáo của Nga năm 2001

Đại diện của Ukraine, Nga, Belarus, Kazakhstan và các quốc gia khác tại Hội nghị thượng đỉnh CIS 20 – 22/6/2000 tại Moscow

Đọc mục Em có biết SGK tr.90 để tìm hiểu về quy định của Hiến pháp sửa đổi năm 2020 đối với nhiệm kì của Tống thống Nga.

Theo quy định của Hiến pháp sửa đổi năm 2020, nhiệm kì của Tổng thống Ngã sẽ kéo dài 6 năm, không quy định số lượng nhiệm kì, đồng thời bổ sung điều khoản không tính đến số lượng nhiệm kì tổng thống đã đảm nhiệm trước đó.

Trò chơi: Nhân vật lịch sử

Luật chơi:

• Lớp chia làm 2 đội. Viết những thông tin về nhân vật lịch sử - V. Pu-tin vào bảng phụ.
• Đội nào có nhiều thông tin chính xác hơn, đó là đội chiến thắng.

TỔNG THỐNG VLA-ĐI-MIA PU-TIN

• Là nhà lãnh đạo Nga giành được sự ủng hộ lớn nhất của người dân kể từ sau sự tan rã của Liên Xô.
• Được những người ủng hộ khen ngợi vì đã phục hồi sức mạnh của nước Nga.
• Gần 10 năm thực hiện chính sách tái thiết nước Nga, Putin đã ổn định đáng kể tình hình đất nước, giúp cho xã hội quay lại hoài niệm về cường quốc Xô Viết.

V. Pu-tin (1952)

Tổng thống Putin sau 2 thập kỷ dẫn dắt nước Nga

Liên bang Nga giữ vai trò chủ chốt trong một số tổ chức quốc tế đa phương:

Hội nghị thượng đỉnh SCO 2015 tổ chức tại Ufa, Nga

Quang cảnh phiên toàn thể

Diễn đàn Kinh tế Phương Đông lần thứ IX (EEF 2024)

Câu hỏi gợi mở

Chính sách khôi phục vị trí nước lớn của nước Nga trên trên trường quốc tế được thực hiện từ năm 2000 đến nay có ý nghĩa gì?

Ý nghĩa của chính sách khôi phục vị trí nước lớn của nước Nga trên trên trường quốc tế được thực hiện từ năm 2000 đến nay: tạo nên trật tự thế giới đa cực.

Sau khi Liên Xô tan rã, Liên bang Nga là quốc gia kế tục, thừa kế vị trí của Liên Xô tại Liên hợp quốc, các tổ chức quốc tế và cơ quan ngoại giao ở nước ngoài.

KẾT LUẬN

Thông qua Hiến pháp, xây dựng nhà nước cộng hòa, tăng thêm quyền hạn cho Quốc hội và Tổng thống.

Phát triển quan hệ đa phương, chú trọng quan hệ với các nước SNG, khôi phục vị thế nước lớn của liên bang nga trên trường quốc tế,…

Đối nội:

Đối ngoại:

II

TÌNH HÌNH KINH TẾ

Khai thác Hình 17.3, thông tin mục 2 SGK tr.91 và trả lời câu hỏi: Nêu những nét chính về tình hình kinh tế của Liên bang Nga từ năm 1991 đến nay.

Hình 17.3. Biểu đồ tăng trưởng GDP của Liên bang Nga giai đoạn 1991 – 2021 (Đơn vị: %) (Nguồn: Ngân hàng Thế giới)

Tốc độ tăng trưởng GDP của Nga giai đoạn 1991 – 2021

(Đơn vị: %)

Tư liệu 2:

(Nguồn: Dữ liệu Ngân hàng Thế giới (WB)

Tổng thống Nga V. Pu-tin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong một cuộc gặp

Thủ tướng Ấn Độ Na-ren-da Mo-di (phải) và Tổng thống Nga V. Pu-tin

tại cuộc gặp ngày 6/12 ở Niu Đê-hi

Tổng thống Nga V. Pu-tin (giữa) chụp ảnh với các đại biểu tham dự Hội nghị thượng đỉnh không chính thức SNG ở Xanh Pê-téc-bua, Nga, 26/12/2022

Tổng thống Nga V. Pu-tin cùng

các nhà lãnh đạo các nước thành viên ASEAN tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Nga lần thứ 3, tại Xin-ga-po

Thực hiện cải cách, chuyển đổi nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường.

1991 - 1999

Kinh tế khủng hoảng

Tăng trưởng âm

Lạm phát phi mã

Thâm hụt ngân sách

1992

• Lạm phát tăng lên 1355 %
• GDP tăng trưởng âm -14,5%.

2000 - nay

Thực hiện các chiến lược dài hạn, xây dựng nền kinh tế thị trường.

Tăng cường vai trò điều tiết vĩ mô của nhà nước, thúc đẩy hội nhập với kinh tế thế giới.

Nền kinh tế phục hồi, GDP liên tục tăng trưởng (trừ năm 2009, 2021).

Năm 2020, nền kinh tế Nga đứng thứ 5 châu Âu, đứng thứ 11 thế giới.

Câu hỏi mở rộng:

Theo em, vì sao trong giai đoạn 1991 – 1995, tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm của GDP luôn là số âm?

Sự chuyển biến về vị trí của kinh tế Nga giai đoạn phục hồi từ năm 2000 đến nay có ý nghĩa gì?

Trong giai đoạn 1991 – 1995, tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm của GDP luôn là số âm do:

Sai lầm của chính phủ trong việc thực hiện chính sách tư nhân hóa.

Ý nghĩa của sự chuyển biến về vị trí của kinh tế Nga giai đoạn phục hồi từ năm 2000 đến nay:

Địa vị quốc tế được nâng cao, lấy lại vị trí cường quốc.

Góp phần tạo nên trật tự thế giới đa cực.

Tạo điều kiện để đối trọng với Mỹ và các nước phương Tây

Kinh tế Liên bang Nga phát triển qua hai giai đoạn, khủng hoảng (1991 – 1999) và phục hồi, tăng trưởng nhưng không ổn định (2000 đến nay).

Kết luận

Trung Quốc muốn tăng cường hợp tác với Nga

Nga phát triển hợp tác quân sự với Trung Quốc

Nga - Ấn Độ khẳng định quan hệ đối tác chiến lược.

Nga và Ấn Độ tăng cường hợp tác quốc phòng

Nga đánh giá cao tiềm năng hợp tác với ASEAN

Việt Nam luôn sẵn sàng làm cầu nối ASEAN với nga và liên minh kinh tế Á -Âu.

Nhiệm vụ 1:

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm:

LUYỆN TẬP

Câu 1: Thể chế chính trị được thiết lập tại Liên bang Nga theo Hiến pháp năm 1993 là:

C. Cộng hòa Liên bang

A. Cộng hòa Tổng thống.

D. Liên bang xã hội chủ nghĩa.

B. Cộng hòa đại nghị

Câu 2: Ý nào sau đây là nội dung trong chính sách đối ngoại của Liên bang Nga từ năm 1991 – 1993?

--------------- Còn tiếp ---------------