Giáo án điện tử Lịch sử 9 cánh diều Bài 12: Việt Nam trong những năm đầu sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 (P2)

XIN CHÀO

CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

CHƯƠNG 4: VIỆT NAM TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991

BÀI 12: VIỆT NAM TRONG NĂM ĐẦU SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945

NỘI DUNG BÀI HỌC

Xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng.

Giải quyết những khó khăn về kinh tế, văn hóa, giáo dục.

Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược trở lại Nam Bộ.

CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC TRỞ LẠI NAM BỘ.

Yêu cầu: Thảo luận nhóm đôi, khai thác Hình 12.5, thông tin mục III SGK tr.59, 60 và hoàn thành Phiếu học tập số 2.

Hình 12.5. Nhân dân Nam Bộ ngăn sông chống quân Pháp

TƯ LIỆU 3.1: Ngày 23/9/1945, thực dân Pháp cho nổ súng ở Sài Gòn.

Ngay sáng 23/9/1945, trong khi quân và dân Sài Gòn đang chống trả địch quyết liệt, Xứ ủy và Ủy ban nhân dân Nam Bộ đã họp tại một địa điểm trên cây đường Cây Mai, Chợ Lớn (nay là số nhà 627 - 629, đường Nguyễn Trãi, Quận 5). Tham gia cuộc họp có Ung Văn Khiêm, Trần Văn Giàu, Nguyễn Văn Nguyễn, Phạm Ngọc Thạch, Huỳnh Văn Tiểng. Hội nghị đã nhất trí điện ra Trung ương và Chủ tịch Hồ Chí Minh để xin phép phát động cuộc kháng chiến và trên thực tế, quân dân Sài Gòn - Chợ Lớn đã buộc phải đứng lên kháng chiến vì quyền lợi của quốc gia dân tộc”.

(GS. Trương Hữu Quýnh - GS. Đinh Xuân Lâm - PGS. Lê Mậu Hãn, Đại cương lịch sử Việt Nam toàn tập, NXB Giáo dục, Hà Nội, 2003, trang 861)

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

Ghép nối thông tin về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trở lại xâm lược của nhân dân Nam Bộ.

1. 23/9/1945

2. T10/1945

3. Cuộc đấu tranh của nhân dân chống thực dân Pháp

A. Phát động phong trào ủng hộ nhân dân Nam Bộ kháng chiến.

B. Thực dân Pháp tấn công Ủy ban nhân dân Nam Bộ, mở đầu cuộc xâm lược Việt Nam lần thứ hai.

C. Quân Pháp đánh chiếm các tỉnh Nam Bộ và Nam Trung Bộ.

D. Hàng vạn thanh niên gia nhập đoàn quân “Nam tiến”.

E. Nhân dân Bắc Bộ, Trung Bộ tích cực quyên góp giúp đồng bào Nam Bộ kháng chiến.

• Âm mưu của thực dân Pháp khi núp sau quân đội Anh quay trở lại Nam Bộ là gì?
• Cuộc chiến đấu của nhân dân Nam Bộ đã diễn ra như thế nào?
• Nhân dân cả nước ủng hộ miền Nam chống Pháp như thế nào?
• Ý nghĩa cuộc chiến đấu ở Nam Bộ là gì?

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Ngày 2/9/1945

Đêm 22, rạng sáng ngày 23/9/1945

1. Âm mưu của thực dân Pháp

Ngày 2/9/1945

Nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn tổ chức mít tinh chào mừng “Ngày Độc lập”.

Quang cảnh nhân dân Sài Gòn (Thành phố Hồ Chí Minh) mít tinh chào mừng Ngày Độc lập tại Quảng trường Nam Bộ Phủ ngày 2/9/1945

Quân Pháp xả súng.

Pháp tấn công Ủy ban Nhân dân Nam Bộ.

2

Đêm 22, rạng sáng

ngày 23/9/1945

Mở đầu chiến tranh xâm lược Việt Nam lần 2.

Người dân bước vào chiến đấu ngày 23/9/1945

2. Diễn biến chính

Quân dân Nam Bộ quyết tâm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược

Nhân dân Sài Gòn – Chợ Lớn

Dựng chiến lũy, chướng ngại vật

Cắt điện, nước

Tháng 10/1945, Pháp đánh chiếm các tỉnh Nam Bộ, Nam Trung Bộ.

Sài Gòn khói lửa trong ngày 23/9/1945

Quân dân Sài Gòn chiến đấu với Pháp ở ga Bình Triệu (nay thuộc quận Thủ Đức), tháng 10/1945.

Nông dân huyện Hóc Môn nêu cao khẩu hiệu chống thuế thân.

Nhân dân Sài Gòn – Chợ Lớn

lập chướng ngại vật trên đường phố

Người dân bước vào chiến đấu ngày 23/9/1945

Quân dân Nam Bộ những ngày đầu chống Pháp xâm lược, tháng 9/1945

Du kích Nam bộ của Quân đội nhân dân 

Việt Nam

Tranh vẽ trận đánh tại cầu Thị Nghè ngày 27/9/1945 giữa lực lượng tự vệ và quân Pháp, Anh

Quang cảnh chợ Bến Thành, Sài Gòn ngày đầu kháng chiến chống

thực dân Pháp, 23/9/1945

Một đơn vị Nam tiến tại ga Hàng Cỏ, Hà Nội trước khi lên đường chi viện cho mặt trận Nam Bộ, 1/10/1945

(Bảo tàng Lịch sử quốc gia, Hà Nội)

Nhân dân Nam Bộ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược trở lại

3. Nhân dân cả nước ủng hộ miền Nam chống Pháp

Phong trào ủng hộ Nam Bộ kháng chiến được phát động trên toàn quốc.

Thành lập những đoàn quân Nam tiến.

Cả nước chi viện sức người, sức của cho Nam Bộ kháng chiến.

Mít tinh nhằm động viên nhân dân ngoại thành tham gia chống Pháp sau ngày 23/9/1945

Nông dân huyện Hóc Môn nêu cao khẩu hiệu chống thuế thân.

Tại ga Hà Nội, tháng 10/1945, một đoàn quân Nam tiến làm lễ xuất phát vào chiến trường miền Nam.

Buổi ra mắt Quốc vệ đội tại Long An - Lực lượng vũ trang đầu tiên của quốc gia Tự vệ cuộc Sài Gòn - Chợ Lớn, ngày 10/10/1945.

Đồng chí Võ Văn Đức (tức Hoàng Đình Giong) tại mặt trận Nam Bộ năm 1945 

Đoàn quân Nam tiến tại ga Qui Nhơn (Bình Định) trước khi lên tàu vào  Nam năm 1945

Xe lửa chở bộ đội Nam tiến dừng tại ga Biên Hòa (Đồng Nai) 10-1945

Đẩy quân Pháp vào thế bị động.

Tạo điều kiện để cả nước chuẩn bị lực lượng cho kháng chiến.

Giam chân địch trong thành phố

4. Ý nghĩa

Ý nghĩa của các biện pháp của Chính phủ trong việc đối phó với quân Trung Hoa Dân quốc ở Bắc Bộ

Làm thất bại ý đồ lật đổ chính quyền của quân Trung Hoa Dân quốc.

Tạo điều kiện củng cố chính quyền

Tập trung chống Pháp ở miền Nam.

Sách lược mềm dẻo, sáng tạo của Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh với Pháp thông qua việc kí Hiệp định Sơ bộ (6/3/1946) và Tạm ước Việt – Pháp (14/9/1946) với sách lược “Hòa để tiến” nhằm có thêm thời gian để chuẩn bị lực lượng cho kháng chiến lâu dài.

Đoàn đại biểu Việt Nam đàm phán với Pháp ở Pa-ri (1946)

TRÒ CHƠI AI HIỂU BIẾT HƠN

Luật chơi: Chia lớp thành 2 đội.

• Trả lời câu hỏi của GV vào bảng phụ.
• Câu hỏi: Làm rõ nội dung câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh và vấn đề vận dụng trong cuộc sống hôm nay
• Kết thúc trò chơi, GV đánh giá câu trả lời và tìm ra đội thắng cuộc.

“Dễ trăm lần không dân cũng chịu.

Khó vạn lần dân liệu cũng xong”.

Quần chúng nhân dân

Động lực chính

Giữ vai trò quan trọng

Quyết định thắng lợi của cách mạng trong mọi thời kì lịch sử.

• Với dã tâm xâm lược nước ta lần nữa, thực dân Pháp có những hành động gây hấn ngay trong ngày nhân dân Sài Gòn – Chợ Lớn mừng ngày Độc lập.
• Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Nam Bộ anh dũng đứng lên với tinh thần quyết chiến và ý chí quyết tâm bảo vệ chính quyền cách mạng.

KẾT LUẬN

• Trong lúc quân Pháp đánh chiếm lại Nam Bộ, tại phía Bắc quân Trung Hoa Dân quốc và tay sai làm nhiệm vụ giải giáp quân đội Nhật. Chính phủ Việt Nam chủ động kí với Pháp bản Hiệp định Sơ bộ và bản Tạm ước Việt – Pháp.
• Nhờ vậy, Việt Nam có thêm thời gian chuẩn bị lực lượng cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp lâu dài.

KẾT LUẬN

Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đại biểu Anh, Mỹ, Trung Quốc tại Lễ ký kết Hiệp định Sơ bộ ngày 6-3-1946

Chủ tịch Hồ Chí Minh và G.Xanhtơni (đứng giữa) đại diện Chính phủ Pháp cùng đại diện các nước Đồng minh nghe đọc văn bản Hiệp định sơ bộ ngày 6/3/1946 trước khi ký kết (Hà Nội, 1946)

Hiệp định Sơ bộ ngày 6/3/1946

Pháp kiều ở Hà Nội chào đón binh sĩ Pháp quay trở lại sau Hiệp định sơ bộ 6/3/1946

Quân Pháp chiếm đóng Dinh Chủ tịch (ảnh trên) và Ty Công an Hà Nội (ảnh dưới).

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bộ trưởng Hải ngoại Pháp Marius Moutet ký Tạm ước ngày 14/9/1946.

Hồ Chí Minh và Marius Moutet bắt tay sau khi ký Tạm ước Việt – Pháp

Một cuộc biểu tình đi qua phố Hàng Đường với những khẩu hiệu khiêu khích nhằm gây chia rẽ trong nhân dân và phá hoại chính sách hòa hoãn với Pháp của Chính phủ, ngày 20/2/1946.

Hà Nội, ngày 7/3/1946: Biển người tề tựu ở Quảng trường Nhà hát Thành phố để nghe Chính phủ giải thích về Hiệp định sơ bộ mới ký.

Biên bản cuộc họp đặc biệt sáng 6/3/1946, có chữ ký của Trưởng ban Thường trực Quốc hội Nguyễn Văn Tố cùng các thành viên Chính phủ và Ủy ban kháng chiến, tán thành ký Hiệp định Sơ bộ 6/3/1946; Quốc hội ủy quyền cho phái đoàn Việt Nam Chủ tịch Hồ Chí Minh dẫn đầu kí với đại diện Chính phủ Pháp bản Hiệp định này

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------