Giáo án điện tử Lịch sử 9 cánh diều bài 4: Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945) (P2)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

BÀI 4: CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI (1939 - 1945).

NỘI DUNG BÀI HỌC

-I-

Nguyên nhân bùng nổ.

-II-

Diễn biến chính.

-III-

Hậu quả

-IV-

Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử, vai trò của Liên Xô và các nước khác thuộc phe Đồng minh trong chiến thắng chủ nghĩa phát xít.

-II-

DIỄN BIẾN CHÍNH

Quân Đồng minh phản công,

chiến tranh kết thúc (1942 – 1945).

2. Giai đoạn 2

Mặt trận ở Liên Xô:

11/1942 – 2/1943

Liên Xô phản công

Xoay chuyển cục diện: chuyển từ phòng ngự sang phản công.

Giành thắng lợi tại Xta-lin-grát.

Hồng quân Liên Xô truy kích quân phát xít ở thành phố Xta-lin-grát

Lược đồ chiến dịch Xta-lin-grát (11/1942 – 2/1943)

Bộ binh Đức cùng với pháo tự hành Sturmgeschütz III đang tiến quân về trung tâm thành phố.

Quân đội Liên Xô và quân đội Đức Quốc xã giành giật từng căn nhà ở Xta-lin-grát.

Quân đội Liên Xô liên tục phản kích

Xác xe tăng Đức bị tiêu diệt trên chiến trường Stalingrad

Xe tăng Đức bị tiêu diệt trong giai đoạn phòng thủ Stalingrad. Tháng 10 năm 1942

Kỷ niệm 80 năm trận Stalingrad - Bước ngoặt của thế chiến 2

Mặt trận ở châu Âu:

Phát xít I-ta-li-a đầu hàng.

9/1943

nay

Công viên Villa Savoia (nay là Villa Ada) ở Rome. Mussolini bị bắt ở đó vào buổi chiều ngày 25/7/1943

Biểu tình ăn mừng ở Rome sau khi chính quyền Mussolini bị lật đổ, 1945.

Mặt trận ở châu Âu:

9/1943

nay

Quân Đồng minh đổ bộ vào Noóc-măng-đi.

6/6/1944

Mở mặt trận thứ hai, giải phóng nước Pháp.

Quân Đồng minh đổ bộ tấn công Noóc-măng-đi (Pháp)

Quân đội tấn công của Mỹ trên tàu đổ bộ trong cuộc đổ bộ Normandy, ngày 6 tháng 6 năm 1944.

Các thành viên của Bộ chỉ huy Tối cao của Lực lượng Viễn chinh Đồng Minh (SHAEF), trong một buổi họp vào ngày 1/2/1944

Lính bộ binh Hoa Kỳ lội từ tàu đổ bộ về phía bãi biển Omaha vào Ngày D, ngày 6 tháng 6 năm 1944.

Bản đồ ghi lại vị trí bãi đổ bộ và các đơn vị đổ bộ trong Ngày D của Chiến dịch Neptune.

Lính Đức đang quan sát các máy bay Đồng Minh tại Normandie.

Lính Đức đầu hàng quân đội Canada ở tây bắc nước Pháp

Ngày D - Cuộc đổ bộ của

quân Đồng minh vào Normandy

• Lực lượng tham gia: 160 000 binh lính thuộc phe Đồng minh.
• Mật mã báo hiệu ngày giờ đổ bộ là những vần thơ miêu tả mùa thu nước Pháp vào cuối thế kỉ XIX, được đọc trên đài BBC của Anh vào đêm trước ngày đổ bộ:

Cuộc đổ bộ Noóc-măng-đi - cuộc đổ bộ lớn nhất trong lịch sử nhân loại

Những tiếng nức nở dài.

Của tiếng vĩ cầm mùa thu.

Rung động trái tim tôi.

Bằng một sự uể oải đơn điệu.

“

“

Tư liệu 2

Quân đội Liên Xô đẩy

quân Đức ra khỏi lãnh thổ.

Mặt trận ở châu Âu:

1943

nay

Cuối 1944

6/6/1944

Giải phóng Đông Âu, tiến vào Đức.

Người dân Belgrade chào đón quân đội Liên Xô, ngày 30/10/1944

Mặt trận phía Tây:

1943

nay

Đức đầu hàng không điều kiện.

16/4/1945

6/6/1944

Cuối 1944

Văn bản đầu hàng của Đức, 8/5/1945

9/5/1945

Liên Xô tiến hành chiến dịch Béc-lin

Xe tăng Hồng quân tiến vào trung tâm Berlin, năm 1945.

Lính Đức đầu hàng lực lượng Liên Xô tại Berlin, ngày 2 tháng 5 năm 1945.

Các chiến sĩ Hồng quân Liên Xô ăn mừng chiến thắng trước sảnh Nhà Quốc hội Đức sau khi giải phóng hoàn toàn Berlin, ngày 2/5/1945.

Berlin hoang tàn sau khi thất thủ.

Đúng 22 giờ 43 phút ngày 8/5/1945, tại ngoại ô thủ đô Berlin của Đức (tức 0 giờ 43 phút ngày 9/5 theo giờ Moskva), đại diện Đức quốc xã đã ký văn bản đầu hàng không điều kiện Liên Xô và các nước Đồng minh, chấm dứt Chiến tranh Thế giới lần thứ hai tại châu Âu.

Thống chế Wilhelm Keitel, ký thỏa thuận đầu hàng vào ngày 9/5/1945

Mặt trận châu Á – Thái Bình Dương:

8/8/1945: Liên Xô tuyên chiến với Nhật Bản.

9/8/1945: Liên Xô tiến đánh quân Nhật ở Đông Bắc, Trung Quốc

Quân đội Liên Xô vượt biên vào Mãn Châu, ngày 9/8/1945

Quân phòng thủ Nhật Bản

Thủy quân lục chiến Liên Xô kiểm soát cảng Arthur, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc, năm 1945z

Đội quân Quan Đông của Nhật Bản đầu hàng

Nhân dân Trung Quốc chào đón lính Liên Xô

Bố trí phòng thủ của Đạo quân Quan Đông

Bản đồ chiến dịch Mãn Châu.

Mặt trận châu Á – Thái Bình Dương:

6, 9/8/1945

Mỹ ném hai quả bom nguyên tử

Lược đồ cho thấy vị trí thả hai quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản

Little Boy là tên của loại bom nguyên tử được sử dụng trong vụ ném bom thành phố Hiroshima của Nhật Bản vào ngày 6 tháng 8 năm 1945 trong Thế chiến II

Ảnh chụp trên không Hiroshima sau khi thành phố này bị bom nguyên tử tấn công vào ngày 6 tháng 8 năm 1945

Tàn tích của Hiroshima sau vụ nổ bom nguyên tử của Hoa Kỳ vào ngày 6/8/1945.

Tàn tích ở Nagasaki, Nhật Bản, 16/9/1945, một tháng sau khi thành phố bị ném bom nguyên tử.

Hibakusha - Nỗi đau chưa bao giờ nguôi

Mặt trận châu Á – Thái Bình Dương:

15/8/1945

Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.

Nhật Bản đầu hàng Đồng minh không điều kiện.

Các đại biểu của Đế quốc Nhật Bản đứng trên tàu USS Missouri trước khi ký kết Văn kiện đầu hàng.

Bộ trưởng Ngoại giao Shigemitsu Mamoru ký vào Văn kiện đầu hàng của Nhật Bản trên tàu USS Missouri, 2/9/1945.

TRÒ CHƠI MẢNH GHÉP LỊCH SỬ

Luật chơi: Chia lớp thành 5 nhóm.

• Các em hãy khai thác lược đồ hình 4.3, kết hợp hình ảnh, video, tường thuật lại chiến dịch Xta-lin-grát.
• Nhóm nào có phần thuyết trình hấp dẫn, đặc sắc, thông tin phong phú, đó là nhóm giành chiến thắng.

12 - 12

Hướng và thời gian tấn công của quân Đức vào Xta-lin-grát.

Va-tu-tin

Đội quân của Liên Xô cùng với tướng chỉ huy phân công quân đội Đức.

Phạm vi mặt trận, thể hiện việc Hồng quân Liên Xô đẩy lùi quân đội Đức ra khỏi Xta-lin-grát.

• Phản công, thực hiện chiến dịch “Sao Thiên Vương”.
• Tiêu diệt quân đội chủ lực của Đức ở Xta-lin-grát.
• Ở phía Tây Nam và phía sông Đông: tạo thành gọng kìm, bao vây và tấn công 33 vạn quân tinh nhuệ Đức.

Hoạt động của Hồng quân Liên Xô:

Kết quả:

Hồng quân Liên Xô đánh bật quân Đức ra khỏi Xta-lin-grát.

Tiêu diệt 2/3 đạo quân tinh nhuệ.

Bắt sống số còn lại, có Tư lệnh chỉ huy và 24 viên tướng.

Xe tăng Đức bị tiêu diệt trong giai đoạn phòng thủ Stalingrad, 10/1942

Stalingrad bị phá hủy sau trận đánh vào năm 1943.

Cuộc phản công của Hồng quân Liên Xô ở thành phố Xta-lin-grát có ý nghĩa lịch sử như thế nào?

• Là một trong những chiến trường khốc liệt nhất với sự tham gia của hàng triệu binh sĩ của cả phe phát xít và Hồng quân Liên Xô.
• Quân dân Liên Xô đã chặn đứng đạo quân hùng hậu, thiện chiến của phát xít Đức và phe Trục để thay đổi cục diện chiến tranh từ cuối năm 1942.

Xta-lin-grát

Chiến thắng bước ngoặt, xoay chuyển cục diện chiến tranh, thể hiện nghệ thuật quân sự của Liên Xô.

Kết luận

Giai đoạn 1:

ưu thế thuộc về phe phát xít

Giai đoạn 2:

ưu thế thuộc về quân Đồng minh

Đức tấn công Ba Lan, Anh – Pháp tuyên chiến với Đức.

Đức chiếm Pháp, tấn công Ba Lan.

Đức tấn công Liên Xô.

Nhật Bản tấn công căn cứ ở Trân Châu Cảng của Mỹ.

Liên Xô phản công và thắng lợi ở Xta-lin-grát.

Quân Đồng minh đổ bộ tấn công Noóc-măng-đi (Pháp), công phá Béc-lin.

Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.

-III-

HẬU QUẢ

Chia lớp thành 4 nhóm và thực hiện nhiệm vụ:

Khai thác Hình 4.4, thông tin mục III SGK tr.18 và thực hiện nhiệm vụ: Phân tích hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ hai đối với với lịch sử nhân loại.

Nhóm 4:

Hình 4.4. Hình ảnh thủ đô Vác-sa-va (Ba Lan) bị tàn phá trong Chiến tranh thế giới thứ hai

BẢNG THỐNG KÊ HẬU QUẢ CỦA CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI

Thiệt hại về người

1,7 tỉ người của hơn 70 quốc gia bị lôi kéo vào cuộc chiến.

60 triệu người chết.

90 triệu người

bị thương, tàn tật.

Riêng Liên Xô:

có 27 triệu

người chết.

Tượng đài ở Israel dành cho những người Do Thái tử trận trong quân đội Liên Xô

Xác lính thủy đánh bộ Hoa Kỳ trên bãi biển Tarawa. Lính thủy đánh bộ đã bảo vệ được hòn đảo sau 76 giờ chiến đấu dữ dội. Hơn 1000 lính Mỹ và ~ 4.600 lính Nhật đã tử trận trong cuộc chiến.

Những người lính Liên Xô thiệt mạng trong Chiến dịch Toropets–Kholm, tháng 1/1942. Theo thống kê chính thức, có khoảng 8,6 triệu người lính Liên Xô đã thiệt mạng trong suốt cuộc chiến, bao gồm hàng triệu tù binh chiến tranh.

Những người lính Liên Xô đang mang một người lính bị thương trên Mặt trận Leningrad

Thiệt hại về vật chất

10 lần

Thế chiến thứ nhất

Tổng các cuộc chiến trong 1000 năm trước đó.

Kinh tế bị thiệt hại.

Thành phố, làng mạc, cơ sở kinh tế bị phá hủy.

Berlin hoang tàn, đổ nát sau các trận đánh đẫm máu giữa phát-xít Đức và Hồng quân Liên Xô.

Thủ đô Vác-sa-va (Ba Lan) bị tàn phá trong Chiến tranh thế giới thứ hai

Đài Tưởng niệm và Nghĩa trang Liệt sĩ Mỹ tại Normandie, nhìn ra Bãi Omaha.

Ảnh chụp từ trên cao thành phố Hiroshima, Nhật Bản 1 năm sau khi bị ném bom nguyên tử vẫn còn nhiều khu vực bị san phẳng, hoang tàn khi chưa được tái thiết.

Ảnh chụp từ trên cao một góc thành phố London thiệt hại nghiêm trọng do bom đạn chiến tranh. Nhiều công trình có ý nghĩa lịch sử cũng bị phá hủy hoặc hư hại trong cuộc chiến khốc liệt này.

Lorient ở Pháp gần như bị xóa sổ hoàn toàn, có gần 90% công trình tại đây bị phá hủy.

Nhiều xe bus bị cháy xém do trúng bom đạn được người dân ở Tokyo, Nhật Bản sửa chữa, tận dụng làm chỗ ở cho cả gia đình do không có nhà ở. Ảnh chụp ngày 2/10/1946. Chiến tranh thế giới 2 đã khiến nhiều gia đình mất nhà cửa, người thân ly tán.

Bên phải ảnh là những ngôi nhà mới được xây dựng tại khu vực hoang tàn bị thiệt hại nặng nề trong vụ Mỹ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima, Nhật Bản. Ảnh chụp ngày 11/3/1946.

Ảnh chụp tại nghĩa trang ở Belsen, Đức ngày 28/3/1946. Theo ước tính, khoảng 13.000 người chết tại trại tập trung Belsen của phát xít Đức trước khi nơi này được quân đồng minh giải phóng. Các nạn nhân thiệt mạng tại trại tập trung này được chôn cất tại nghĩa trang.

Nhiều tòa nhà, đường sá, công trình lịch sử ở Berlin, Đức bị phá hủy hoặc hư hại nghiêm trọng do bom đạn hồi Thế chiến 2. Phải mất nhiều năm sau khi Chiến tranh thế giới 2 kết thúc, Đức và nhiều nước mới hoàn thành quá trình tái thiết đất nước, vươn lên từ đống tro tàn.

TRÒ CHƠI SỬ HỌC THÔNG THÁI

Nhiệm vụ: Hãy nêu một số nhiệm vụ chống chiến tranh, bảo vệ hòa bình ở nước ta trong tình hình thế giới hiện nay.

Bảo đảm ổn định chính trị, tăng cường sự lãnh đạo toàn diện của Đảng.

Phát triển kinh tế - xã hội là nhiệm vụ trung tâm.

Củng cố, tăng cường phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc.

Xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc.

Tăng cường mở rộng hoạt động đối ngoại trong thời kì mới.

Bảo vệ hòa bình là mục tiêu cao cả, đòi hỏi tất yếu của lịch sử, là khát vọng thiêng liêng, cao quý của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong nỗ lực xây dựng đất nước ngày càng phồn thịnh, “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Chiến tranh thế giới thứ hai là một cuộc chiến tranh đẫm máu và khủng khiếp, khiến cho hàng triệu người chết, tàn phế, và phải sống trong đói nghèo và tuyệt vọng. Những hậu quả của cuộc chiến đã ảnh hưởng đến mọi mặt của cuộc sống và vẫn còn ảnh hưởng đến thế giới hiện tại.

Kết luận

CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ

CHÚ Ý LẮNG NGHE!