Giáo án gộp Hoá học 9 kết nối tri thức kì I

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Khảo sát phản ứng của các kim loại Na, Fe, Cu với nước

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 3 nhóm.

- GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học trong Bài 18: Tính chất chung của kim loại (SGK trang 87), thảo luận nhóm, hoàn thành câu hỏi mục Hoạt động trong Phiếu bài tập 1.

- GV lưu ý với HS: Trong phần này chỉ xét các phản ứng của kim loại với nước ở nhiệt độ thường. Khi ở nhiệt độ cao, nhiều kim loại như magnesium, nhôm, sắt,… cũng có phản ứng với nước.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS quan sát hình, đọc thông tin trong SGK, thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. 

* Trả lời câu hỏi Hoạt động (Phiếu bài tập 1)

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về khả năng phản ứng với nước của một số kim loại.

- GV chuyển sang nội dung mới.

I. Xây dựng dãy hoạt động hóa học

1. Khảo sát phản ứng của các kim loại Na, Fe, Cu với nước

- Dựa vào khả năng phản ứng với nước (ở nhiệt độ thường), có thể chia Na, Fe, Cu vào 2 nhóm:

+ Kim loại phản ứng với nước (Na).

+ Kim loại không phản ứng với nước (Fe, Cu).

Ví dụ:

- Độ hoạt động hóa học của kim loại phản ứng với nước mạnh hơn so với kim loại không phản ứng với nước.

Nhiệm vụ 2: Khảo sát phản ứng của các kim loại Fe, Cu với dung dịch acid

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV thực hiện thí nghiệm để khảo sát phản ứng của kim loại Fe, Cu với dung dịch acid.

- GV bổ sung thông tin về mục đích của thí nghiệm cho HS: Thí nghiệm giúp so sánh về độ hoạt động hóa học của các kim loại không phản ứng với nước.  

- GV yêu cầu HS quan sát thí nghiệm, dựa vào kiến thức đã học trong Bài 18: Tính chất chung của kim loại (SGK trang 87) cho biết: Kim loại nào phản ứng được với dung dịch HCl (đẩy được halogen ra khỏi acid)?

- GV nêu câu hỏi mở rộng: Hãy so sánh mức độ hoạt động hóa học của sắt, đồng với hydrogen. Từ đó so sánh mức độ hoạt động hóa học của sắt với đồng.

- GV mở rộng thêm cho HS: Trong bài học hôm nay chỉ xét phản ứng của các kim loại với dung dịch H₂SO₄ loãng, dung dịch HCl. Trường hợp phản ứng của kim loại với dung dịch H₂SO₄ đặc nóng, dung dịch HNO₃ sẽ được tìm hiểu ở các lớp sau.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS quan sát thí nghiệm, đọc thông tin trong SGK, thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. 

* Trả lời câu hỏi của GV (mục Hoạt động):

+ Fe phản ứng với dung dịch HCl, Cu không phản ứng.

+ Sắt có độ hoạt động hóa học mạnh hơn hydrogen, đồng có độ hoạt động hóa học yếu hơn hydrogen ⇒ Độ hoạt động hóa học của Fe lớn hơn Cu.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về khả năng phản ứng với dung dịch acid của một số kim loại.

- GV chuyển sang nội dung mới.

2. Khảo sát phản ứng của các kim loại Fe, Cu với dung dịch acid

- Sắt có độ hoạt động hóa học mạnh hơn hydrogen (sắt có xảy ra phản ứng với dung dịch acid).

- Đồng có độ hoạt động hóa học yếu hơn hydrogen (không phản ứng với dung dịch acid).

Kết luận: Độ hoạt động hóa học của sắt lớn hơn của đồng.

Ví dụ:

Nhiệm vụ 3: So sánh mức độ hoạt động hóa học của Ag và Cu

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS xem video phản ứng của Cu và dung dịch AgNO₃.

- GV yêu cầu HS quan sát video: Mô tả hiện tượng và viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra.

- GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm đôi, suy nghĩ trả lời câu hỏi: So sánh mức độ hoạt động hóa học của kim loại đồng và bạc. Giải thích.

- GV nêu câu hỏi tổng kết: Qua ba thí nghiệm ở trên, hãy sắp xếp mức độ hoạt động hóa học của các kim loại Na, Fe, Cu, Ag và H thành dãy theo chiều giảm dần.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS quan sát video, đọc thông tin trong SGK, thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. 

* Trả lời câu hỏi của GV (mục Hoạt động): 

+ Hiện tượng: Đồng tan ra, dung dịch từ không màu chuyển sang màu xanh theo phương trình:

Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag

+ Cu có độ hoạt động hóa học mạnh hơn Ag vì Cu đẩy được Ag ra khỏi dung dịch muối.

+ Mức độ hoạt động hóa học của các kim loại theo chiều giảm dần: Na, Fe, H, Cu, Ag.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về mức độ hoạt động hóa học của các kim loại.

- GV chuyển sang nội dung mới.

3. So sánh mức độ hoạt động hóa học của Ag và Cu

- Cu có độ hoạt động hóa học mạnh hơn Ag (đẩy được Ag ra khỏi dung dịch muối).

- Hiện tượng xảy ra của phản ứng:

- Dãy hoạt động hóa học: K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, H, Cu, Ag, Au.

PHIẾU BÀI TẬP 1

KHẢO SÁT PHẢN ỨNG CỦA Na, Fe, Cu VỚI NƯỚC

Họ và tên: 

Lớp: 

Câu 1: Cho biết các hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm.

….…………………………………………………………………………………………

….…………………………………………………………………………………………

….…………………………………………………………………………………………

Câu 2: Dựa vào khả năng phản ứng với nước, có thể chia các kim loại natri, đồng và sắt thành mấy nhóm? So sánh mức độ hoạt động hóa học của các nhóm kim loại này.

….…………………………………………………………………………………………

….…………………………………………………………………………………………

….…………………………………………………………………………………………

Câu 3: Tại sao các chậu đựng nước có thể được làm bằng đồng?

….…………………………………………………………………………………………

….…………………………………………………………………………………………

….…………………………………………………………………………………………

PHIẾU BÀI TẬP 1

KHẢO SÁT PHẢN ỨNG CỦA Na, Fe, Cu VỚI NƯỚC

Họ và tên: 

Lớp: 

Câu 1: Cho biết các hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm.

- Mẩu natri tan dần trong nước, phản ứng tỏa nhiều nhiệt.

- Đinh sắt và dây đồng không tan trong nước.

Câu 2: Dựa vào khả năng phản ứng với nước, có thể chia các kim loại natri, đồng và sắt thành mấy nhóm? So sánh mức độ hoạt động hóa học của các nhóm kim loại này.

- Dựa vào khả năng phản ứng với nước, có thể chia 3 kim loại trên thành 2 nhóm: 

+ Nhóm 1: kim loại phản ứng với nước; 

+ Nhóm 2: kim loại không phản ứng với nước.

- Nhóm 1 có độ hoạt động hóa học mạnh hơn nhóm 2.

Câu 3: Tại sao các chậu đựng nước có thể được làm bằng đồng?

Vì đồng không phản ứng với nước.