Giáo án KHTN 9 kết nối bài 26: Ethylic alcohol

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu HS quan sát mô hình phân tử ethylic alcohol.

- GV tổ chức cho các nhóm lắp ghép mô hình phân tử theo hình mẫu.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi: Nêu thành phần và số lượng các nguyên tố trong phân tử ethylic alcohol. Cho biết nhóm nguyên tử liên kết với nguyên tử carbon.

- GV nêu câu hỏi mở rộng: Em hãy viết công thức cấu tạo đầy đủ và công thức cấu tạo thu gọn của ethylic alcohol. 

- GV tổ chức cho HS trả lời câu hỏi vận dụng: So sánh ethylic alcohol với alkane cùng số nguyên tử carbon về thành phần nguyên tố, nhóm nguyên tử liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon.

- GV nhấn mạnh: Nhóm -OH là nhóm gây nên các tính chất đặc trưng của ethylic alcohol. Nguyên tử hydrogen trong nhóm này khác với các nguyên tử hydrogen khác trong phân tử ethylic alcohol.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS quan sát hình, đọc thông tin trong SGK, thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. 

* Trả lời câu hỏi của GV: 

+ Thành phần, số lượng các nguyên tố: 2C, 6H, 1O. Nhóm nguyên tử liên kết với carbon là -OH.

+ Công thức cấu tạo đầy đủ:

+ Công thức cấu tạo thu gọn: CH₃-CH₂-OH.

+ So sánh ethylic alcohol và alkane tương ứng: Ethylic alcohol có công thức phân tử C₂H₆O, công thức cấu tạo thu gọn là CH₃-CH₂-OH, so với alkane tương ứng là C₂H₆ gồm 6 liên kết C-H, còn ethylic alcohol có thêm một nguyên tử oxygen, có 5 liên kết C-H và một nhóm -OH liên kết với nguyên tử carbon.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về công thức và đặc điểm cấu tạo của ethylic alcohol.

- GV chuyển sang nội dung mới.

I. Công thức và đặc điểm cấu tạo

- Công thức cấu tạo:

Công thức cấu tạo đầy đủ	Công thức cấu tạo thu gọn
	CH3-CH2-OH

- Công thức phân tử: C₂H₆O.

- Đặc điểm: Trong phân tử có nhóm -OH (nhóm gây nên tính chất đặc trưng của ethylic alcohol).

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS quan sát mẫu vật ethylic alcohol.

- GV tiến hành hòa tan mẫu vật vào nước, yêu cầu HS: Nhận xét trạng thái, màu sắc, mùi, tính tan của ethylic alcohol.

- GV tổ chức cho HS đọc mục Em có biết SGK trang 119 để biết thêm cơ chế hoạt động của cồn ý tế, nước rửa tay sát khuẩn,…

- GV cung cấp thêm thông tin về độ cồn.

- GV nêu câu hỏi vận dụng: Trên nhãn các chai bia, rượu vang, rượu whisky,… có ghi các giá trị như 4% vol, 14% vol, 40% vol,…, các giá trị này có ý nghĩa như thế nào?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS nhớ lại kiến thức đã học, đọc thông tin trong bài để thực hiện yêu cầu của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết); ghi lại những HS tích cực, những HS chưa tích cực để điều chỉnh.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong trả lời:

* Trả lời câu hỏi của GV (mục Hoạt động):

+ Nhận xét một vài tính chất vật lí của ethylic alcohol (DKSP).

+ Các giá trị ghi trên nhãn các chai bia, rượu vang, rượu whisky là độ cồn có trong các loại đồ uống đó. Ví dụ: trên nhãn các chai bia ghi 4% vol có nghĩa là trong 100 mL bia đó có chứa 4 mL ethylic alcohol.

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về tính chất vật lí của ethylic alcohol.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo. 

II. Tính chất vật lí

- Ethylic alcohol là chất lỏng không màu, có mùi đặc trưng, vị cay và tan tốt trong nước.

- Độ cồn: 

+ Số mililít ethylic alcohol nguyên chất có trong 100 mL dung dịch ở 20^oC.

+ Kí hiệu: X^o hoặc X% vol.

Độ rượu trong đồ uống

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Phản ứng cháy của ethylic alcohol

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm.

- GV tổ chức cho HS quan sát video về phản ứng cháy của ethylic alcohol.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, dựa vào nội dung trong video và thông tin trong SGK, hoàn thành câu hỏi trong phiếu bài tập số 1 (đính kèm dưới hoạt động).

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS quan sát video, đọc thông tin trong bài để thực hiện yêu cầu của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết); ghi lại những HS tích cực, những HS chưa tích cực để điều chỉnh.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong trả lời:

* Trả lời câu hỏi của GV (kèm dưới hoạt động).

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về phản ứng cháy của ethylic alcohol.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo. 

III. Tính chất hóa học

1. Phản ứng cháy của ethylic alcohol

- Ethylic alcohol dễ cháy trong không khí, tạo thành carbon dioxide và hơi nước:

C₂H₅OH + 3O₂ 2CO₂ + 3H₂O

- Phản ứng tỏa nhiều nhiệt.

Nhiệm vụ 2: Phản ứng với natri

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm.

- GV tổ chức cho HS quan sát video về phản ứng của ethylic alcohol với natri.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, dựa vào nội dung trong video và thông tin trong SGK, hoàn thành câu hỏi trong phiếu bài tập số 2 (đính kèm dưới hoạt động).

- GV cung cấp kiến thức cho HS: Nguyên tử hydrogen trong nhóm -OH của phân tử ethylic alcohol được thay thế bằng nguyên tử natri.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS quan sát video, đọc thông tin trong bài để thực hiện yêu cầu của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết); ghi lại những HS tích cực, những HS chưa tích cực để điều chỉnh.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong trả lời:

* Trả lời câu hỏi của GV (kèm dưới hoạt động).

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về phản ứng của ethylic alcohol với natri.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo. 

2. Phản ứng với natri

- Các kim loại mạnh (Na, K,…) thay thế được nguyên tử hydrogen trong nhóm -OH của ethylic alcohol theo phương trình:

2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂

PHIẾU BÀI TẬP 1 

PHẢN ỨNG CHÁY CỦA ETHYLIC ALCOHOL

Họ và tên: 

Lớp: 

Câu 1: Nhận xét màu ngọn lửa. Dựa vào dấu hiệu nào để nhận biết phản ứng đốt cháy ethylic alcohol là phản ứng tỏa nhiệt?

….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

….……………………………………………………………………………………

Câu 2: Khi đốt cháy, ethylic alcohol đã phản ứng với chất nào trong không khí? Dự đoán sản phẩm tạo thành và viết phương trình hóa học của phản ứng.

…………….