Nêu được khái niệm về alkene.
Viết được công thức cấu tạo và nêu được tính chất vật lí của ethylene.
Trình bày được tính chất hóa học của ethylene (phản ứng cháy, phản ứng làm mất màu nước bromine, phản ứng trùng hợp). Viết được các phương trình hóa học xảy ra.
Tiến hành được thí nghiệm (hoặc quan sát thí nghiệm) của ethylene: phản ứng đốt cháy, phản ứng mất màu nước bromine, quan sát và giải thích được tính chất hóa học cơ bản của alkene.
Trình bày được một số ứng dụng của ethylene: tổng hợp ethylic alcohol, tổng hợp nhựa polyethylene (PE).

2. Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực giao tiếp và hợp tác: Chủ động giao tiếp trong nhóm, trình bày rõ ý tưởng cá nhân và hỗ trợ nhau hoàn thành nhiệm vụ chung, tự tin và biết kiểm soát cảm xúc, thái độ khi nói trước nhiều người.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ thông tin có liên quan đến vấn đề; phân tích để xây dựng được các ý tưởng phù hợp.

Năng lực đặc thù:

Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Nhận ra, giải thích được vấn đề thực tiễn dựa trên kiến thức khoa học tự nhiên.
Năng lực tìm hiểu tự nhiên:
Sử dụng được ngôn ngữ, hình vẽ, sơ đồ, biểu bảng để biểu đạt quá trình tìm hiểu vấn đề và kết quả tìm kiếm.
Viết được báo cáo sau quá trình tìm hiểu.
Năng lực nhận thức khoa học tự nhiên:
Nêu được khái niệm về alkene.
Viết được công thức cấu tạo và nêu được tính chất vật lí của ethylene.
Trình bày được tính chất hóa học của ethylene (phản ứng cháy, phản ứng làm mất màu nước bromine, phản ứng trùng hợp). Viết được các phương trình hóa học xảy ra.
Tiến hành được thí nghiệm (hoặc quan sát thí nghiệm) của ethylene: phản ứng đốt cháy, phản ứng mất màu nước bromine, quan sát và giải thích được tính chất hóa học cơ bản của alkene.
Trình bày được một số ứng dụng của ethylene: tổng hợp ethylic alcohol, tổng hợp nhựa polyethylene (PE).

3. Phẩm chất

Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
Cẩn trọng, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong bài học.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

Tài liệu: SGK, SGV Khoa học Tự nhiên 9, hình ảnh hoặc mô hình cấu tạo phân tử ethylene, hình ảnh các ứng dụng của ethylene, dụng cụ và hóa chất thực hiện thí nghiệm điều chế và thử tính chất ethylene.
Thiết bị dạy học: Máy tính, máy chiếu.

2. Đối với học sinh

Tài liệu: SGK Khoa học Tự nhiên 9
Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS có hứng thú học tập, nhu cầu tìm hiểu; dùng những kiến thức, kĩ năng cần thiết để thực hiện yêu cầu, khám phá kiến thức mới.

b. Nội dung: Quan sát hình ảnh GV cung cấp và thực hiện yêu cầu theo hướng dẫn của GV.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về ứng dụng của ethylene trong việc làm chín hoa quả.

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát hình ảnh sau:

- GV nêu câu hỏi: Theo em, tại sao lại đặt quả xoài chín cạnh các quả xoài xanh?

- GV nêu vấn đề: Chất nào có vai trò giúp các quả xoài xanh nhanh chín?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, quan sát hình và suy nghĩ trả lời câu hỏi của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi:

+ Để giúp quả xoài xanh nhanh chín.

+ Ethylene

- Các HS khác lắng nghe để nhận xét câu trả lời của bạn mình.

- GV khuyến khích HS có thể có nhiều ý kiến khác nhau trong quá trình thực hiện bài tập.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, dẫn dắt HS vào bài học: Khí ethylene có tác dụng thúc đẩy quá trình chín của trái cây. Ethylene thuộc loại hợp chất hữu cơ nào? Ethylene có cấu tạo, tính chất như thế nào và có vai trò gì trong công nghiệp hóa chất? Để trả lời cho các câu hỏi đó, chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay Bài 24 – Alkene.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Khái niệm alkene

a. Mục tiêu: HS xây dựng khái niệm và công thức chung của alkene.

b. Nội dung: HS đọc các thông tin trong SGK trang 111 và thực hiện yêu cầu ở mục Hoạt động.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về khái niệm và công thức chung của alkene.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát các công thức trong mục Hoạt động SGK trang 111.

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân: Nhận xét về đặc điểm chung của các công thức cấu tạo đã cho.

- GV nêu câu hỏi mở rộng: Viết công thức phân tử của các alkene trên, từ đó rút ra công thức chung của các alkene đó.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin trong SGK, suy nghĩ để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi.

* Trả lời câu hỏi Hoạt động:

1. Hydrocarbon mạch hở, trong phân tử có một liên kết đôi.

2. C₂H₄, C₃H₆, C₄H₈, công thức chung: C_nH_2n (n ≥ 2).

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về khái niệm alkene.

- GV chuyển sang nội dung mới.

I. Khái niệm alkene

- Alkene: hydrocarbon mạch hở, phân tử có một liên kết đôi.

- Công thức chung: C_nH_2n (n 2).

Hoạt động 2. Ethylene

a. Mục tiêu: HS nêu được cấu tạo, tính chất đặc trưng và ứng dụng của ethylene.

b. Nội dung: HS quan sát video, đọc thông tin trong bảng trang 111-113 và trả lời các câu hỏi mục Hoạt động và mục Câu hỏi và bài tập.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về cấu tạo, tính chất đặc trưng và ứng dụng của ethylene.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tính chất vật lí

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin trong SGK trang 111, cho biết: Nêu trạng thái tồn tại, tính chất vật lí đặc trưng (màu, độ tan,…) của ethylene.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin trong bài để thực hiện yêu cầu của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết); ghi lại những HS tích cực, những HS chưa tích cực để điều chỉnh.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong trả lời.

* Trả lời câu hỏi của GV (DKSP).

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về tính chất vật lí của ethylene.

- GV chuyển sang nội dung mới.

II. Ethylene

1. Tính chất vật lí

- Chất khí, không màu, hầu như không tan trong nước, tan ít trong dung môi hữu cơ như ethylic alcohol.

Nhiệm vụ 2: Cấu tạo phân tử

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho biết công thức phân tử của ethylene là C₂H₄.

- GV yêu cầu HS dựa vào khái niệm về alkene: Viết công thức cấu tạo của ethylene. Từ đó, chỉ ra điểm khác nhau giữa alkane và alkene.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin trong bài để thực hiện yêu cầu của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết); ghi lại những HS tích cực, những HS chưa tích cực để điều chỉnh.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong trả lời.

* Trả lời câu hỏi của GV (DKSP).

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về cấu tạo phân tử của ethylene.

- GV chuyển sang nội dung mới.

2. Cấu tạo phân tử

- Công thức phân tử: C₂H₄.

- Công thức cấu tạo: CH₂=CH₂.

- Trong phân tử có liên kết đôi, trong đó có một liên kết kém bền, dễ bị phá vỡ trong các phản ứng hóa học.

Nhiệm vụ 3: Tính chất hóa học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 3 nhóm:

+ Nhóm 1: Quan sát video (2:50 – 4:15) phản ứng cháy.

+ Nhóm 2: Quan sát video (0:05 – 1:23) phản ứng cộng nước bromine.

+ Nhóm 3: Quan sát video phản ứng trùng hợp.

- GV yêu cầu HS: Quan sát hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm, nhận xét và viết phương trình phản ứng.

- GV củng cố kiến thức cho HS thông qua việc trả lời câu hỏi mục Câu hỏi và bài tập SGK trang 113: Propylene là một alkene, có công thức cấu tạo CH₃-CH=CH₂. Propylene có tính chất hóa học tương tự ethylene không? Tại sao? Viết phương trình hóa học minh họa.

.………………

3. Tính chất hóa học

a) Phản ứng cháy

- Sản phẩm chủ yếu: CO₂ và H₂O (phản ứng tỏa nhiều nhiệt).

C₂H₄ + 3O₂ → 2CO₂ + 2H₂O

b) Phản ứng cộng

- Cơ chế: bromine cộng hợp vào nối đôi trong phân tử, liên kết kém bền trong nối đôi bị phá vỡ để tạo sản phẩm.

- PTHH:

CH₂=CH₂+ Br-Br → CH₂(Br)-CH₂(Br)

Hoặc: C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

- Đây là phản ứng đặc trưng của alkene.

c) Phản ứng trùng hợp