Nêu được khái niệm hydrocarbon, alkane.
Viết được công thức cấu tạo và gọi tên được một số alkane đơn giản và thông dụng (C1 – C4).
Viết được phương trình hóa học phản ứng đốt cháy của butane.
Tiến hành được (hoặc quan sát qua học liệu điện tử) thí nghiệm đốt cháy butane từ đó rút ra được tính chất hóa học cơ bản của alkane.
Trình bày được ứng dụng làm nhiên liệu của alkane trong thực tiễn.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực giao tiếp và hợp tác: Chủ động giao tiếp trong nhóm, trình bày rõ ý tưởng cá nhân và hỗ trợ nhau hoàn thành nhiệm vụ chung, tự tin và biết kiểm soát cảm xúc, thái độ khi nói trước nhiều người.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ thông tin có liên quan đến vấn đề; phân tích để xây dựng được các ý tưởng phù hợp.

Năng lực đặc thù:

Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Nhận ra, giải thích được vấn đề thực tiễn dựa trên kiến thức khoa học tự nhiên.
Năng lực tìm hiểu tự nhiên:
Sử dụng được ngôn ngữ, hình vẽ, sơ đồ, biểu bảng để biểu đạt quá trình tìm hiểu vấn đề và kết quả tìm kiếm.
Viết được báo cáo sau quá trình tìm hiểu.
Năng lực nhận thức khoa học tự nhiên:
Nêu được khái niệm hydrocarbon, alkane.
Viết được công thức cấu tạo và gọi tên được một số alkane đơn giản và thông dụng (C1 – C4).
Viết được phương trình hóa học phản ứng đốt cháy của butane.
Tiến hành được (hoặc quan sát qua học liệu điện tử) thí nghiệm đốt cháy butane từ đó rút ra được tính chất hóa học cơ bản của alkane.
Trình bày được ứng dụng làm nhiên liệu của alkane trong thực tiễn.

3. Phẩm chất

Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
Cẩn trọng, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong bài học.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

Tài liệu: SGK, SGV Khoa học Tự nhiên 9, hình ảnh các loại nhiên liệu khác nhau có thành phần chính là butane, dụng cụ, hóa chất thực hiện thí nghiệm đốt cháy butane.
Thiết bị dạy học: Máy tính, máy chiếu.

2. Đối với học sinh

Tài liệu: SGK Khoa học Tự nhiên 9
Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS có hứng thú học tập, nhu cầu tìm hiểu; dùng những kiến thức, kĩ năng cần thiết để thực hiện yêu cầu, khám phá kiến thức mới.

b. Nội dung: Quan sát hình ảnh GV cung cấp và thực hiện yêu cầu theo hướng dẫn của GV.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về tầm quan trọng của alkane trong công nghiệp và trong cuộc sống hàng ngày.

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát các hình ảnh các ứng dụng của alkane sau:

- GV nêu câu hỏi: Dựa vào các hình trên, em hãy cho biết các ứng dụng của alkane trong đời sống.

- GV nêu vấn đề: Ngoài các ứng dụng trên, em còn biết ứng dụng nào khác của alkane?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, quan sát hình và suy nghĩ trả lời câu hỏi của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi:

* Ứng dụng của alkane:

+ Dùng làm nhiên liệu (xăng, dầu, ga).

+ Dùng làm nến.

* Một số ứng dụng khác: làm nguyên liệu, vật liệu, dung môi,….

- Các HS khác lắng nghe để nhận xét câu trả lời của bạn mình.

- GV khuyến khích HS có thể có nhiều ý kiến khác nhau trong quá trình thực hiện bài tập.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, dẫn dắt HS vào bài học: Từ đầu buổi đến giờ chúng ta đã kể tên được một số ứng dụng của alkane. Vậy alkane là gì? Dựa trên những tính chất gì mà alkane được sử dụng làm nhiên liệu? Để trả lời cho các câu hỏi đó, chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay Bài 23 – Alkane.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Khái niệm hydrocarbon, alkane

a. Mục tiêu: HS nhắc lại khái niệm hydrocarbon và xây dựng khái niệm alkane.

b. Nội dung: HS quan sát hình, đọc các thông tin trong SGK trang 107 – 108 và thực hiện yêu cầu ở mục Hoạt động và mục Câu hỏi và bài tập.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về khái niệm hydrocarbon; khái niệm alkane; chỉ ra được hợp chất không phải là alkane.

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 2. Cấu tạo phân tử và danh pháp của alkane

a. Mục tiêu: HS xây dựng được công thức chung của alkane; viết được cấu tạo (đầy đủ và rút gọn) các alkane từ C1 đến C4 và gọi tên chúng.

b. Nội dung: HS quan sát bảng về công thức cấu tạo và tên gọi của hợp chất một số alkane đơn giản, đọc thông tin trong bảng trang 108 và trả lời các câu hỏi mục Hoạt động.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về công thức cấu tạo và tên gọi của hợp chất một số alkane đơn giản.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1 : GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS quan sát và tìm hiểu thông tin trong bảng 23.1 SGK trang 108.

- GV yêu cầu HS dựa vào thông tin tìm hiểu được, thảo luận nhóm đôi và trả lời câu hỏi mục Hoạt động SGK trang 108:

1. Trong công thức phân tử của alkane, khi tăng thêm một nguyên tử carbon thì số nguyên tử hydrogen tăng thêm là bao nhiêu?

2. Hãy cho biết tên gọi của các alkane trong bảng 23.1 có đặc điểm gì giống và khác nhau.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin trong bài để thực hiện yêu cầu của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết); ghi lại những HS tích cực, những HS chưa tích cực để điều chỉnh.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 - 3 HS xung phong trả lời.

* Trả lời câu hỏi mục Hoạt động:

1. Khi tăng thêm một nguyên tử carbon thì số nguyên tử hydrogen tăng thêm hai.

2. Tên gọi các alkane có đuôi “ane” giống nhau, tiếp đầu ngữ của tên gọi khác nhau.

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về cấu tạo phân tử và danh pháp của alkane.

- GV chuyển sang nội dung mới.

II. Cấu tạo phân tử và danh pháp của alkane

- Công thức chung: C_nH_2n+2 (n1, là số nguyên, dương).

- Tên gọi của một số alkane thường gặp:

Công thức cấu tạo thu gọn	Tên gọi
CH₄	Methane
CH₃– CH₃	Ethane
CH₃ – CH₂ – CH₃	Propane
CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₃	Butane