Giáo án powerpoint dạy thêm Ngữ văn 8 chân trời Bài 2: Thực hành tiếng Việt

XIN CHÀO CÁC EM! 

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC  

MÔN NGỮ VĂN! 

KHỞI ĐỘNG 

Em hãy kẻ bảng sau vào vở và thực hiện yêu cầu: 

Câu chủ đề là gì? Đoạn văn là gì là gì? Phân loại các kiểu đoạn văn?.... 

Các em muốn biết thêm điều gì về chức năng của câu chủ đề,…. 

Đưa đề xuất đề nghị của em và rút ra những lưu ý… 

ÔN TẬP BÀI 2:  

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT 

NỘI DUNG BÀI HỌC 

I 

CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC 

1. TÌM HIỂU CHUNG

Dựa vào kiến thức em đã học và trả lời các câu hỏi sau đây: 

• Trình bày khái niệm đoạn văn, câu chủ đề và kể tên một số kiểu đoạn văn thường gặp.
• Trình bày đặc điểm của một số kiểu đoạn văn thường gặp.

1. Khái niệm đoạn văn, câu chủ đề và một số kiểu đoạn văn thường gặp

• Đoạn văn: là đơn vị tạo nên văn bản, thường do nhiều câu tạo thành, bắt đầu từ chữ viết hoa lùi vào đầu dòng, kết thúc bằng dấu ngắt đoạn
• Khái niệm câu chủ đề: là câu mang nội dung khái quát của đoạn văn, thường đứng đầu hoặc đứng cuối đoạn.
• Một số kiểu đoạn văn thường gặp: diễn dịch, quy nạp, song song, phối hợp.
• Là đoạn văn có câu chủ đề mang ý khái quát đứng đầu đoạn, các câu còn lại triển khai cục thể ý của câu chủ đề, bổ sung, làm rõ câu chủ đề.
• Đoạn văn trình bày vấn đề theo trình tự từ các ý cụ thể đến ý khái quát.
• Ở đoạn văn quy nạp, câu chủ đề là câu đứng cuối đoạn, khái quát ý từ những câu trước.

đoạn văn không có câu chủ đề, các câu trong đoạn có quan hệ bình đẳng với nhau và cùng có tác dụng làm rõ ý khái quát nêu ở phần trước (hoặc sau) đó. 

Đoạn văn vừa có câu chủ đề ở đầu đoạn, vừa có câu chủ đề ở cuối đoạn, tức là kết hợp cách trình bày ở đoạn văn diễn dịch và đoạn văn quy nạp. 

2. NHẮC LẠI KIẾN THỨC BÀI HỌC

Đoạn văn sau là loại đoạn văn gì? Dựa vào đâu em biết điều đó? 

“Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay. Nói thế có nghĩa là nói rằng: tiếng Việt là một thứ tiếng hài hòa về mặt âm hưởng, thanh điệu mà cũng rất tế nhị, uyển chuyển trong cách đặt câu. Nói thế cũng có nghĩa là nói rằng: tiếng Việt có đầy đủ khả năng để diễn đạt tình cảm, tư tưởng của người Việt Nam và để thỏa mãn cho yêu cầu của đời sống văn hóa nước nhà qua các thời kì lịch sử.” 

Đoạn văn được trình bày theo kiểu diễn dịch 

Tìm câu chủ đề trong đoạn văn sau, từ đó xác định kiểu đoạn văn. 

“Ta thường nghe: Kỉ Tín đem mình chết thay, cứu thoát cho Cao Đế; Do Vu chìa lưng chịu giáo, che chở cho Chiêu Vương; Dự Nhượng nuốt than để báo thù cho chủ; Thân Khoái chặt tay chết theo nạn của vua; Kính Đức, một chàng trai tuổi trẻ, thân phò Thái Tông thoát khỏi vòng vây Thế Sung; Cảo Khanh, một bề tôi xa, miệng mắng Lộc Sơn, không theo mưu kế nghịch tặc. Từ xưa, các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình vì nước, đời nào không có? Giả sử các bậc đó cứ khư khư theo thói nữ nhi thường tình, thì cũng chết già ở xó cửa, sao có thể lưu danh sử sách, cùng trời đất muôn đời bất hủ được!” 

Đoạn văn phối hợp. 

Tác dụng: Khẳng định chắc chân chân lí mà Bác Hồ muốn nói tới là “dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước” không phân biệt địa vị, độ tuổi,… 

Sắp xếp các câu sau đây thành đoạn văn diễn dịch. 

(1) Một cô Tấm (trong truyện Tấm Cám) bao lần bị hại, cuối cùng vẫn được làm hoàng hậu, nhưng mụ dì ghẻ và Cám – những kẻ lắm mưu mô tàn ác thì bị trừng phạt đích đáng. 

(2) Một Thạch Sanh (truyện Thạch Sanh) chất phác, thật bụng tin người, dẫu trải qua bao khổ nạn, oan khuất rồi đến lúc cũng cưới được công chúa và lên ngôi, còn Lý Thông lừa lọc, xảo trá thì trời đất không dung tha. 

(3) Ở hiền gặp lành, ác giả ác báo là ước mơ công bằng được nhân dân gửi gắm vào truyện cổ tích. 

(4) Một người em (truyện Cây khế) thật thà, hiền lành, bị anh đối xử bất công, ai ngờ cuộc sống về sau lại giàu sang, hạnh phúc, trong khi người anh tham lam thì bỏ mạng giữa biển khơi. 

ØThứ tự sắp xếp: có nhiều cách sắp xếp 

• (3) à (1) à (2) à (4)
• (3) à (1) à (4) à (2)
• (3) à (2) à (1) à (4)
• (3) à (2) à (4) à (1)
• (3) à (4) à (1) à (2)
• (3) à (4) à (2) à (1)

3. TỔNG KẾT

Xác định đúng yêu cầu của đề bài, làm rõ chủ đề cần được trình bày trong đoạn văn. 

Xác định cách thức trình bày được sử dụng trong bài 

Xác định trước những nội dung sẽ đề cập trong mở đoạn, thân đoạn và kết đoạn, câu văn rõ ràng 

II 

LUYỆN TẬP 

Câu 1: Đoạn văn là gì? 

1. Là đơn vị nhỏ nhất tạo nên câu và văn bản.
2. Là đơn vị tạo nên văn bản, thường do nhiều câu tạo thành.
3. Là đơn vị cần thiết nhất để tạo nên câu chuyện.
4. Là hình thức thu gọn của bài văn.

Câu 2: Có mấy kiểu đoạn văn thường gặp? 

...