Giáo án powerpoint dạy thêm Ngữ văn 8 chân trời Bài 3: Thiên nhiên và hồn người lúc sang thu

CHÀO MỪNG CÁC EM  

ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY! 

KHỞI ĐỘNG 

Các nhóm cùng thảo luận lên ý tưởng để vẽ một bức tranh về đề tài mùa thu. 

VĂN BẢN 2. 

THIÊN NHIÊN VÀ HỒN NGƯỜI LÚC SANG THU 

NỘI DUNG BÀI HỌC 

I 

CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC 

Dựa vào kiến thức đã học em hãy trả lời các câu hỏi sau đây: 

• Trình bày những ý chính của văn bản.
• Trình bày hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản.

1. Những ý chính của văn bản

• Với các thi nhân, mùa thu lưu dấu ấn của mình trong những vần thơ đượm một vẻ riêng trong trẻo

Mùa thu đến với Hữu Thỉnh khá đột ngột và bất ngờ, không hẹn trước. 

Hai khổ thơ đầu của bài Sang thu rất đẹp về mặt tạo hình, rất tinh trong cảm nhận 

Khổ thơ thứ ba như nguồn cội để làm nổi bật vẻ đẹp mùa thu từ hai khổ thơ trước 

Thiên nhiên sang thu chủ yếu là lắng lại, như cuộc đời con người cũng vậy. 

1. Hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của tác phẩm

• Mùa thu đến với anh khá đột ngột, bất ngờ, không báo trước:

Bắt đầu là hương ổi thơm náo nức. 

Gió se mang hương ổi lan tỏa khắp không gian. 

Sương chùng chình qua ngõ. 

Cảm giác ngờ ngợ, không tin mùa thu đã về của tác giả. 

- Cảm giác thực về mùa thu: thiên nhiên được quan sát ở không gian rộng hơn. 

• Dòng sông khác với những ngày mưa lũ mùa hạ.
• Chim bắt đầu vội vã.
• Đám mây “vắt nửa mình sang thu”.

- Cái gốc trong khổ thơ thứ 3. 

• Cảm nhận mùa thu bằng những chiêm nghiệm, suy ngẫm.
• Sự khác lạ trong những hình ảnh “nắng, mưa, sấm, chớp”.

- Cảm nhận, suy nghĩ của tác giả Vũ Nho về bài thơ: 

• Khái quát vẻ đẹp thiên nhiên và hồn người lúc sang thu.
• Ý nghĩa, giá trị của nhan đề “Sang thu”.

LÀM VIỆC NHÓM 

Đọc văn bản Thiên nhiên và hồn người lúc sang thu và trả lời câu hỏi: 

Nhóm 1 

Khi phân tích, bình luận về cái hay, cái đẹp của khổ 2 bài thơ “Sang thu”, tác giả Vũ Nho đã trình bày những lí lẽ, bằng chứng nào? 

Nhóm 2 

Thiên nhiên và hồn người lúc sang thu hiện lên như thế nào trong bài thơ “Sang thu” – Hữu Thỉnh? 

Nhóm 3 

Ở khổ thơ đầu tiên của bài thơ “Sang thu”, nhà thơ Hữu Thỉnh đã sử dụng những giác quan nào để cảm nhận những dấu hiệu của mùa thu? Điều đó được thể hiện ở hình ảnh nào? 

1. Lí lẽ, bằng chứng của Vũ Nho về cái hay cái đẹp khổ 2 bài thơ “Sang Thu”

Thiên nhiên được quan sát ở một không gian rộng lớn hơn, nhiều tầng bậc hơn. 

Bức tranh thu từ những gì vô hình, từ ngõ hẹp chuyển sang những nét hữu hình 

• Dòng sông không cuồn cuộn, dữ dội và gấp gáp như trong những ngày mưa lũ mùa hạ: “Sông được lúc dềnh dàng”
• “Chim bắt đầu vội vã”: những đàn chim chuẩn bị cho chuyến bay tránh rét.
• Đám mây mùa hạ thảnh thơi, duyên dáng “vắt nửa mình sang thu”.

1. Thiên nhiên và hồn người lúc sang thu hiện lên trong bài thơ Sang thu – Hữu Thỉnh

Thiên nhiên 

lắng lại, chừng mực, đúng mức. 

Con người 

Một mặt sâu sắc thêm, chín chắn thêm, thâm trầm, điềm đạm thêm, mặt khác lại khẩn trương thêm, vội vã thêm. 

1. Nhà thơ Hữu Thỉnh đã sử dụng nhiều giác quan để cảm nhận những dấu hiệu của mùa thu

Khứu giác 

hương ổi “phả” vào trong gió se, lan tỏa khắp không gian. 

Khứu giác 

“sương chùng chình qua ngõ” 

Xúc giác 

hơi gió se đặc trưng của mùa thu. 

TỔNG KẾT 

Một số đặc điểm của văn bản nghị luận thông qua văn bản: 

vLuận đề: đến lượt mình, Hữu Thỉnh lại làm cho mùa thu có thêm hương sắc. 

Mùa thu bắt đầu với hương ổi và gió se. 

Sự bất ngờ, đột ngột trong tâm trạng nhà thơ. 

Bức tranh thu chuyển từ vô hình sang những nét hữu hình. 

Khổ thứ 3 làm trọn vẹn cái ý “sang thu” của hồn người. 

Thiên nhiên sang thu chủ yếu lắng lại, chừng mực, đúng mực. 

Luận điểm 

• Bằng chứng khách quan: Nguyễn Du, Nguyễn Khuyến, Xuân Diệu, Huy Cận, Lưu Trọng Lư, Tế Hanh, Nguyễn Đình Thi… đều có những câu thơ, bài thơ tuyệt đẹp.
• Ý kiến đánh giá chủ quan:

- Đó là một ấn tượng tổng hợp từ những cảm giác riêng về hương, về gió, về sương. 

- Phải tinh tế lắm mới có thể nhận ra sự “bắt đầu này”… 

- Nhưng khổ thứ ba là cái gốc của cây thơ, là nơi cho hai nhánh thơ trên tựa vào… 

- Thiên nhiên Sang thu chủ yếu là lắng lại, chủ yếu là chừng mực, đúng mức. 

II 

LUYỆN TẬP 

(trả lời câu hỏi trắc nghiệm) 

Câu 1: Đối tượng nghị luận của văn bản Thiên nhiên và hồn người lúc sang thu là gì? 

1. Bài thơ Đây mùa thu tới – Xuân Diệu.
2. Bài thơ Tiếng thu – Lưu Trọng Lư.
3. Bài thơ Sang thu - Hữu Thỉnh.
4. Bài thơ Thu điếu - Nguyễn Khuyến.

Câu 2: Văn bản Thiên nhiên và hồn người lúc sang thu có xuất xứ từ đâu? 

Câu 3: Tác giả Vũ Nho đã nhận xét như thế nào về bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh? 

Câu 4: Văn bản Thiên nhiên và hồn người lúc sang thu sử dụng phương thức biểu đạt chính là gì? 

...