Giáo án powerpoint dạy thêm Ngữ văn 8 chân trời Bài 4: Vắt cổ chày ra nước; May không đi giày

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY! 

KHỞI ĐỘNG 

LÀM VIỆC NHÓM  

Các nhóm lần lượt kể các câu chuyện cười trước lớp 

ÔN TẬP BÀI 4: SẮC THÁI CỦA TIẾNG CƯỜI 

VĂN BẢN 1, 2: VẮT CỔ CHÀY RA NƯỚC, MAY KHÔNG ĐI GIÀY 

NỘI DUNG BÀI HỌC 

PHẦN 1.  

CỦNG CỐ KIẾN THỨC 

Dựa vào kiến thức em đã học để trả lời các câu hỏi sau đây: 

• Nêu khái niệm truyện cười và các loại nhân vật thường xuất hiện trong truyện cười.
• Nêu một số thủ pháp gây cười thường gặp trong truyện cười.

1. Khái niệm và phân loại truyện cười

KHÁI NIỆM 

Là thể loại tự sự dân gian chứa đựng yếu tố gây cười 

Giải trí hoặc phê phán, châm biếm, đả kích những thói hư tật xấu trong cuộc sống 

Là một trong những biểu hiện sinh động cho tính lạc quan, trí thông minh sắc sảo của tác giả dân gian. 

NHÂN VẬT 

Loại 1: là những nhân vật mang thói xấu phổ biến trong xã hội: lười biếng, tham ăn, keo kiệt,… 

Là đối tượng mà tiếng cười hướng đến 

Loại 2: những nhân vật tích cực, dùng trí thông minh, để vạch trầnnhững hiện tượng và những con người xấu xa của xã hội 

Thể hiện niềm tin trong cuộc sống, tinh thần lạc quan trước tình hình của xã hội 

1. Một số thủ pháp gây cười thường gặp trong truyện cười

Xây dựng tình huống trào phúng 

Tạo ra mâu thuẫn rõ ràng cho các tình huống, hành động trong truyện,… 

Tạo sự những liên tưởng, đối sánh bất ngờ, hài hước, thú vị,… 

Sử dụng biện pháp tu từ 

Lối nói khoa trương 

Chơi chữ 

Phóng đại 

Đọc văn bản Vắt cổ chày ra nước và May không đi giày và trả lời vào sơ đồ tư duy những câu hỏi sau: 

Nhóm 1 

• Văn bản “Vắt cổ chày ra nước” thuộc loại truyện cười nào? Nêu đề tài, bối cảnh của truyện.
• Phương thức biểu đạt là gì?
• Nêu tính cách của nhân vật ông chủ và phân tích hành động của người đầy tớ khi mượn ông chủ cái chày giã cua.
• Thủ pháp gây cười là gì?
• Ý nghĩa của câu chuyện “Vắt cổ chày ra nước” là gì?

Nhóm 2 

• Văn bản “May không đi giày” thuộc loại truyện cười nào? Nêu đề tài, bối cảnh của truyện.
• Phương thức biểu đạt là gì?
• Trong câu chuyện May không đi giày, vì sao lời giải thích của nhân vật “ông hà tiện” lại gây bất ngờ đối với người đọc?
• Thủ pháp gây cười là gì?
• Ý nghĩa rút ra từ câu chuyện “May không đi giày” là gì?

1. Văn bản “Vắt cổ chày ra nước”

Truyện cười dân gian trào phúng 

Đề tài: đả kích thói hư tật xấu. 

Bối cảnh: làng quê 

Phương thức biểu đạt: tự sự 

• Tính cách của nhân vật ông chủ: kẻ keo kiệt, bủn xỉn, là nhân vật mang thói hư tật xấu trong xã hội.
• Người đầy tớ mượn ông chủ cái chày giã cua.

Mỉa mai, châm biếm sự keo kiệt đến tận cùng của nhà chủ. 

Thủ pháp gây cười 

Biện pháp tu từ 

“Vắt cổ chày ra nước” 

Ý nghĩa 

sự lên án, phê phán sự keo kiệt đến phi lý của người chủ 

Sự kẹt xỉ của ông chủ không dừng ở đó mà ngày càng tăng lên. 

Tạo sự ức chế, khó hiểu cho người đối diện 

1. Văn bản “May không đi giày”

Truyện cười dân gian trào phúng 

Đề tài: châm biếm thói xấu. 

Bối cảnh: quen thuộc , gần gũi 

Phương thức biểu đạt: tự sự 

Anh không rõ, may là vì tôi không đi giày! Chớ mà đi giày thì rách mất mũi giày rồi còn gì? 

Lời giải thích của nhân vật “ông hà tiện” ngược đời, lạ đời, trái với quy luật tự nhiên 

• Thủ pháp gây cười: lối đối đáp, tạo mâu thuẫn giữa lời nói và hành động.

Ý nghĩa 

Giúp ta có thể thấy được tiếng nói phê  phán, đả kích sự keo kiệt đến phi lý của ông hà tiện thể hiện qua lời nói, thà để chân chảy máu còn hơn làm rách giày, quá đề cao và coi trong vật chất hơn cả bản thân mình. 

LUYỆN TẬP 

(câu hỏi trắc nghiệm) 

Câu 1: Xác định đề tài của hai truyện? 

1. Đức hạnh.
2. Thói hư tật xấu
3. Gia đình.
4. Ngợi ca người tốt, việc tốt.

Câu 2: Tác giả của truyện “Vắt cổ chày ra nước” là ai? 

1. Nguyễn Cừ, Phan Trọng Thưởng.
2. Trương Chính, Phong Châu.
3. Người biên soạn sách giáo khoa.
4. Tác giả dân gian.

Câu 3: Câu nói nào dưới đây thể hiện tính keo kiệt, bủn xỉn của ông chủ nhà trong truyện “Vắt cổ chày ra nước”? 

1. Vận vào người khi khát vặn ra mà uống.
2. Để mày làm gì?
3. Thế thì tao cho mày mượn cái này!
4. Thưa ông, độ này trời hạn, cạn khô cả.

Câu 4: Trong truyện “Vắt cổ chày ra nước”, người chủ nhà giao cho người đầy tớ công việc gì? 

...