Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 9 Cánh diều bài 9: Sống, hay không sống? (Trích kịch Ham-lét – Sếch-xpia)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

NHIỆM VỤ: Các em tìm từ có nghĩa, liên quan tới bài học nhanh nhất trong bảng dưới đây:

BÀI 9: BI KỊCH VÀ TRUYỆN

ÔN TẬP VĂN BẢN:

SỐNG HAY KHÔNG SỐNG?

NỘI DUNG BÀI HỌC

01

Nhắc lại kiến thức bài học

• Tri thức ngữ văn.
• Tác giả, tác phẩm.
• Đặc điểm kịch.
• Tổng kết

02

Củng cố kiến thức

03

Vận dụng

• Nhiệm vụ 1:Trả lời câu hỏi trắc nghiệm.
• Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo văn bản

01

NHẮC LẠI KIẾN THỨC BÀI HỌC

LÀM VIỆC CẶP ĐÔI

Nhắc lại hiểu biết của em về thể loại bi kịch.

?

Trình bày ngắn gọn thông tin về tác giả và tác phẩm

?

Nêu đặc điểm kịch về: cốt truyện, nhân vật và kiểu xung đột thể hiện qua đoạn trích “Sống, hay không sống?”.

?

Nhắc lại nội dung và nghệ thuật văn bản

?

1. Tri thức ngữ văn: Bi kịch

• kết thúc bi thảm, đánh thức niềm thương cảm, xót xa trong tâm hồn người đọc.
• thuộc thể loại kịch, viết về những câu chuyện buồn bã, đau đớn với những tình huống căng thẳng.

Cốt truyện bi kịch cổ điển: thường mượn từ các truyện huyền thoại hoặc lịch sử.

Sự kiện, biến cố: thường diễn ra gay cấn, bất ngờ, xoay quanh những mâu thuẫn không thể giải quyết dẫn đến xung đột và kết cục bi thảm (tai họa hay cái chết).

1. Tri thức ngữ văn: Bi kịch

1. Tri thức ngữ văn: Bi kịch

Thường là nhân vật anh hùng hoặc xuất thân từ cung đình (vua chúa, hoàng tử, công nương, tướng lĩnh,…),

Lời thoại: là lời của các nhân vật thể hiện suy nghĩ, tình cảm của nhân vật.

Là người có những phẩm chất, năng lực vượt trội, có khát vọng lớn,… nhưng phải đối đầu với thực tế không thể hóa giải hoặc sai lầm của chính bản thân nên dẫn đến kết cục bi thảm

Nhân vật chính trong bi kịch

2. Tác giả, tác phẩm

a. Tác giả

• Sếch-xpia (William Shakespeare): 1564 - 1616.
• Sống ở thời đại chế độ phong kiến chuyển sang chế độ tư bản).
• Là một kịch gia thiên tài của nhân loại, nhà thơ nổi tiếng nhất nước Anh thời Phục Hưng.

2. Tác giả, tác phẩm

a. Tác giả

• Những vở kịch của ông đại diện cho sự phát triển và tinh hoa của kịch phương Tây.
• Tác phẩm chính:

Romeo và juliet

Vua Lear

Ô-ten-lô

Ham-lét

b. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác

• Được viết trong khoảng thời gian từ 1599 – 1601.
• Sếch-xpia đã dựa vào câu chuyện: Hoàng tử xứ Đan Mạch thời Trung cổ là Ham-lét trả thù cho cha từng được ghi lại trong biên niên sử từ thế kỉ XII của Xắc-xơ Gram-ma-ti-út  xây dựng lại vở kịch.

b. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác

Nhưng khi xây dựng, ông sáng tạo thêm: đặt nhân vật vào bối cảnh hậu kì Phục hưng.

Thời kỳ này, lí tưởng nhân văn chủ nghĩa lâm vào tình trạng khủng hoảng sâu sắc.

Cảm quan u tối về thực tại và ý chí đấu tranh khẳng định lí tưởng nhân văn chủ nghĩa của nhân vật trong vở kịch bắt nguồn từ đó.

3. Đặc điểm kịch

• Ham-lét có vị vua cha vừa qua đời.
• Chú của chàng là Clo-đi-út hiện là nhà vua mới thay thế cũng là người chồng mà mẹ tái giá.
• Nghi ngờ cái chết của cha Ham-lét đã giả bị mất trí để tìm ra sự thật. Nhưng vua nghi ngờ nên để tìm hiểu bệnh tình của chàng, vua sai người dò la.

a. Cốt truyện

3. Đặc điểm kịch

a. Cốt truyện

• Vua trực tiếp cùng Pô-lô-ni-út rình nghe cuộc trò chuyện của Ham-lét và Ô-phê-li-a (người yêu của chàng).
• Khi đối thoại với Ô-phê-li-a, chàng đã có những giằng xé trong nội tâm của mình và ý thức được mối quan hệ giữa nhan sắc và đức hạnh trong cuộc sống điên đảo.

b. Nhân vật

Quan tâm, hỏi han sức khỏe và tỏ ra lo lắng cho Ham-lét nhưng thực chất là đang dò la, hoài nghi bệnh của Ham-lét.

“Thế trong khi chuyện trò cùng thái tử, các khanh lại không lựa chọn được cơ hội nào để tìm hiểu tại sao người rối loạn tâm thần, để cho chuỗi ngày xanh êm đẹp bị tan nát vì những cơn điên dữ dội, hiểm nghèo hay sao?”

• Nhân vật vua Clô-đi-út

Thể hiện hắn là người để ý, thận trọng

b. Nhân vật

• Nhân vật vua Clô-đi-út

Bày tỏ sự hài lòng khi Ham-lét có hứng thú với bọn đào kép “Các khanh ạ, nên khuyến khích thêm thái tử nữa vào những trò giải trí ấy”.

Bên ngoài tỏ ra quan tâm nhưng thực chất muốn Ham-lét sa đà việc chơi để tình trạng bệnh nặng thêm  Nham hiểm.

b. Nhân vật

• Nhân vật vua Clô-đi-út

Sử dụng nàng Ô-phê-li-a như một biện pháp để thử thách thái tử.

Cùng Pô-lô-ni-út đứng vào một nơi kín, “như hai thám tử hợp pháp” để tận mắt tìm hiểu liệu bệnh tương tư có phải nguyên nhân gây ra sự quẫn trí của Ham-lét.

Clô-đi-út là một vị vua nhưng lại có hành động chui trốn để nhìn và nghe trộm

Ham-lét giả điên để che mắt kẻ thù.

Lời độc thoại của Ham-lét đang có những suy nghĩ, đấu tranh giữa việc sống và chết.

Chàng phân vân bản thân nên “chịu đựng tất cả những viên đá, những mũi tên của số mệnh phũ phàng, hay là cầm vũ khí vùng lên mà chống lại với sóng gió của biển khổ”.

• Nhân vật Ham-lét

• Ham-lét là một người mang nội tâm sâu sắc, không dễ dàng chịu khuất phục trước số phận, muốn đấu tranh để vượt ra khỏi chính mình, vượt ra khỏi mọi nỗi khổ nhục để giải phóng bản thân, tìm ra sự thật đằng sau cái chết của cha.

• Ham-lét hiện lên thật đáng thương, tâm hồn của thái tử chỉ toàn những đớn đau, bi quan mà đầy trăn trở.
• Tác giả cũng ngầm phản ánh hiện thực đương thời, tình trạng trì trệ tù túng của thời trung cổ với cái bể khổ của tội ác hoành hành khiến trí tuệ cũng phải “phát điên”.

Khi đối thoại với Ô-phê-li-a:

• Nhân vật Ham-lét

Với Ham-lét, Ô-phê-li-a là cô gái xinh đẹp trong lòng chàng

Nhưng vì mục đích giả điên nên Ham-lét phải gạt tình cảm cá nhân của mình để diễn tốt vai

• Ham-lét đã buông lời cay đắng, chối bỏ tình cảm của cô  Vì nàng Ô-phê-li-a đã bị sử dụng và đem ra thử để Ha-lét nên chàng buộc lựa chọn những lời lẽ cay đắng đó.
• Ham-lét thông minh, cẩn trọng.

c. Xung đột

--------------- Còn tiếp ---------------