Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 9 Cánh diều bài 2: Ôn tập thực hành tiếng Việt

CHÀO ĐÓN CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Mục đích

1

Giáo dục, gợi nhắc con người qua những tấm gương xưa như hiếu thảo, phụ mẫu, trung thành,..

2

Xây dựng câu thơ, câu văn ngắn gọn, súc tích mà vẫn truyền tải được đầy đủ nội dung, hàm nghĩa mà tác giả muốn truyền tải.

Theo em điển cố điển tích được sử dụng trong hoàn cảnh nào và để làm gì?

BÀI 2: TRUYỆN THƠ NÔM

ÔN TẬP THỰC HÀNH

TIẾNG VIỆT:

ĐIỂN CỐ ĐIỂN TÍCH

NỘI DUNG BÀI HỌC

I

Nhắc lại kiến thức

II

Luyện tập

III

Vận dụng

I

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

Trình bày khái niệm của điển cố điển tích.

1

Nêu tác dụng của việc sử dụng điển cố điển tích.

2

ĐIỂN TÍCH, ĐIỂN CỐ

a. Đặc điểm

Là một từ Hán Việt, ý chỉ một chuyện xưa tích cũ về những tấm gương sáng hoặc một sự kiện đặc biệt

Làm nổi bật lên những triết lý nhân sinh để lại cho thế hệ sau.

Thường đúc ngắn gọn trong một câu, chỉ cần nhắc đến tên nhân vật, sự kiện đã có thể truyền tải được hàm ý của tác giả.

b. Tác dụng

Mang tính hình tượng cao, có giá trị nghệ thuật và thể hiện được ý nghĩa sâu sắc hơn.

Truyền tải thông điệp, là chất xúc tác cho quá trình cảm thụ tác phẩm của người đọc.

Khiến người đọc ghi nhớ và có ấn tượng hơn so với những cách diễn đạt thông thường.

II

LUYỆN TẬP

Phiếu bài tập trắc nghiệm

Non Yên dầu chẳng tới miền

Nhớ chàng thăm thẳm đường lên bằng trời.

(Chinh phụ ngâm – Đặng Trần Côn)

Câu 1

Câu 1: Giải thích điển cố được in đậm trong câu thơ trên:

A. Là một ngọn núi ở phía Bắc Việt Nam.

B. Là tứ núi Yên Nhiên ở vùng ngoại Mông, gắn với việc Đậu Hiến thời Hậu Hán đuổi giặc Thiều Vũ lên núi Yên Nhiên liền khắc đá ghi công ở đó rồi trở về.

C. Là một danh lam thắng cảnh nổi tiếng ở Trung Quốc gắn với công cuộc mở mang bờ cõi của Đại Thanh.

D. Là ngọn núi nơi Khổng Tử thường đến ngắm cảnh.

B. Là tứ núi Yên Nhiên ở vùng ngoại Mông, gắn với việc Đậu Hiến thời Hậu Hán đuổi giặc Thiều Vũ lên núi Yên Nhiên liền khắc đá ghi công ở đó rồi trở về.

Trộm nhớ thuở gây hình tạo hoá,

Vẻ phù dung một đoá hoa tươi.

Nụ hoa chưa mỉm miệng cười,

Gấm nàng Ban đã nhạt mùi thu dung.

(Chinh phụ ngâm – Đặng Trần Côn)

Câu 2

Câu 2: Tìm điển tích, điển cố trong đoạn thơ trên:

A. Gấm nàng Ban.

B. Gây hình tạo hóa.

C. Nụ hoa chưa mỉm miệng cười.

D. Nhạt mùi thu dung.

A. Gấm nàng Ban.

Trải qua một cuộc bể dâu

Những điều trông thấy mà đau đớn lòng

(Chinh phụ ngâm – Đặng Trần Côn)

Câu 3

Câu 3: Giải thích điển cố được in đậm trong câu thơ trên:

A. Là một biến thể của điển cố nguyên gốc “thương hải tang điền”, chỉ sự thay đổi của cuộc đời. Điển này được mượn từ sách Liệt tiên truyện.

B. Là một hồ nước, xung quanh trồng rất nhiều cây dâu, chỉ sự trôi nổi, lênh đênh.

C. là một biến thể của điển cố nguyên gốc “thương hải tang điền”, chỉ sự mới mẻ, thay đổi của thiên nhiên, đất trời.

D. chỉ sự lận đận, vất vả khi phải thay đổi môi trường sống của con người.

A. Là một biến thể của điển cố nguyên gốc “thương hải tang điền”, chỉ sự thay đổi của cuộc đời. Điển này được mượn từ sách Liệt tiên truyện.

Câu 4: Điển cố nào dưới đây nói về địa thế núi non hiểm trở?

A. Bách nhị sơn hải.

B. Bách nhị sơn hà.

C. Bát nhị sơn hà.

D. Bách nhị hoặc bách nhị sơn hà.

D. Bách nhị hoặc bách nhị sơn hà.

Câu 5: Sử dụng điển cố điển tích có ưu điểm gì?

A. Diễn đạt giàu hình tượng

B. Diễn đạt cô đọng, súc tích

C. Diễn đạt rất chính xác

D. Diễn đạt giàu cảm xúc

B. Diễn đạt cô đọng, súc tích

II

LUYỆN TẬP

Luyện tập theo văn bản

Câu 1: Tìm điển cố điển tích trong câu thơ sau. Phân tích tác dụng biểu đạt của điển cố điển tích đó.

“Xót người tựa cửa hôm mai

Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?”

Câu 2: Tìm điển cố điển tích trong đoạn thơ sau. Giải thích ý nghĩa của từng điển cố điển tích. Phân tích tác dụng biểu đạt của chúng.

“Đầu lòng hai ả Tố Nga

Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân

Mai cốt cách tuyết tinh thần

Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”

Câu 3. Qua tìm hiểu trong sách, báo (hoặc trên internet) điển tích “sen vàng”. Em hãy giải thích và nêu ý nghĩa.

Câu 1:

--------------- Còn tiếp ---------------