Giáo án PPT KHTN 6 chân trời Bài 40: Lực ma sát

BÀI 40: LỰC MA SÁT

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Để di chuyển tủ gốc trên sàn, bạn A đã đẩy tủ gốc về phía trước, Tuy nhiên, việc đẩy tủ chuyển động như thế rất khó? Tại sao lại vậy?  Bài học ngày hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về lực ma sát để trả lời cho câu hỏi đó.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Tìm hiểu lực ma sát 

+ Lực cản trở khi tủ gỗ chuyển động trên mặt bàn là lực tiếp xúc hay lực không tiếp xúc?

+ Khi kéo khối gỏ trượt đều trong hai trường hợp hình 40.1 và 40.2, tại sao giá trị đo được của lực kế lại khác nhau?

+ Dựa vào kết quả thí nghiệm và hình 40.1, 40.2, em hãy giải thích về nguyên nhân xuất hiện của lực ma sát.

+ Lấy ví dụ về lực ma sát trong cuộc sống quanh ta.

Ghi nhớ:

- Khi đẩy tủ gỗ chuyển động trên sàn, lực cản trở chuyển động của tủ gỗ là lực tiếp xúc.

- Ta thấy, lực cản trở chuyến động của khối gỗ xuất hiện ở mặt tiếp xúc giữa khối gỗ và mặt bàn. Mà tính chất của bề mặt tiếp xúc trong hai trường hợp là khác nhau, ở hình 40.1, mặt tiếp xúc của bàn là gồ ghế; ở hình 40.2, mặt bàn là nhẫn nên lực cản trở chuyền động của khối gỗ là khác nhau.

- Nguyên nhân xuất hiện lực ma sát là do sự tương tác giữa bề mặt của hai vật.

*Củng cố:

+ Khi đi dép trên mặt sàn, mặt đường thì có lực ma sát giữa để dép với mặt sàn.

+ Ma sát giữa trục quạt bàn với ổ trục là lực ma sát trượt.

2. Tìm hiểu lực ma sát trượt

+ Sau khi rời tay khỏi khối gỗ ( hình 40.3) khối gỗ chuyển động như thế nào? Tại sao?

+ Lấy 1 ví dụ về lực ma sát trượt trong đời sống

Ghi nhớ:

Sau khi rời tay, khối gỗ tiếp tục chuyển động trên mặt bàn rồi dừng lại, Do có lực cản của mặt bàn tác dụng lên khối gỗ ( lực này chính là lựa ma sát)

VD: Khi phanh xe đạp, lực ma sát giữa hai má phanh với vành xe là lực ma sát trượt

3. Thực hiện thí nghiệm 

+ Trong thí nghiệm 2, vì sao kéo khúc gỗ băng một lực mà nó vẫn nằm yên trên mặt bàn?

+ Lấy một ví dụ về lực ma sát nghỉ trong đời sống.

Ghi nhớ:

Lực ma sát nghỉ xuất hiện ngăn cản sự chuyển động của một vật khi nó tiếp xúc với bề mặt của một vật khác và có xu hướng chuyển động trên đó

- Ma sát nghỉ giúp con người có thể đi lại được mà không bị trượt ngã.

- Ví dụ về lực ma sát nghỉ trong đời sống: Ma sát nghỉ giúp con người có thể đi lại được mà không bị trượt ngã. Ma sát nghỉ giúp mọi vật có thể đứng yên khi có một lực nhỏ tác động.

4. Tìm hiểu tác dụng cản trở và thúc đẩy chuyển động của lực ma sát 

+ Lực ma sát có tác dụng như thế nào khi vật chuyển động?

+ Khi người đi bộ trên mặt đường trơn (hình 40.5), điều gì sẽ xây ra?

+ Khi người lái xe bóp phanh, điều gì sẽ xảy ra nếu má phanh bị mòn?

+ Lấy ví dụ về tác dụng cản trở và thúc đẩy chuyển động của lực ma sát.

Ghi nhớ:

- Lực ma sát có thể cản trở hoặc thúc đẩy chuyển động của vật.

- Khi người đi bộ, bàn chân tác dụng lên mặt đất một lực hướng về phía sau, mặt đất tác dụng lên bàn chân một lực hướng về phía trước giúp cho người có thể chuyến động về phía trước. Nếu mặt đường trơn, lực ma sát nhỏ làm người có thể trượt ngã.

- Mục đích của việc bóp phanh là tảng ma sát giữa má phanh và vành xe làm cho xe chuyển động chậm dắn. Do vậy nếu má phanh bị mòn thì lực ma sát này giảm làm cho xe dừng lại không kịp thời dẫn đến mất an toàn.

* Củng cố:

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------