Giáo án và PPT công nghệ 12 lâm nghiệp thủy sản Cánh diều bài 3: Sự suy thoái tài nguyên rừng

BÀI 3. SỰ SUY THOÁI TÀI NGUYÊN RỪNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Nhận xét về sự thay đổi diện tích rừng trên thế giới trong giai đoạn 1990 – 2020 ở Hình 3.1

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

HOẠT ĐỘNG 1: MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN CHỦ YẾU GÂY SUY THOÁI TÀI NGUYÊN RỪNG.

HS thảo luận trả lời HS thảo luận trả lời câu hỏi: Nêu một số nguyên nhân chủ yếu làm suy thoái tài  nguyên rừng.

Sản phẩm dự kiến:

Một số nguyên nhân chủ yếu làm suy thoái tài nguyên rừng:

- Khai thác trái phép, quá mức gỗ và lâm sản khác

- Phá rừng để lấy đất sản xuất nông nghiệp

- Phá rừng để trồng cây công nghiệp và cây đặc sản.

- Cháy rừng

- Chăn thả gia súc bừa bãi

- Sự phát triển quá mức của cơ sở hạ tầng và khai khoáng.

HS thảo luận trả lời HS thảo luận trả lời câu hỏi: Củi được khai thác từ các hệ sinh thái rừng thường được sử dụng nhằm mục đích gì?

Sản phẩm dự kiến:

Củi được khai thác từ các hệ sinh thái rừng thường được sử dụng cho mục đích chính sau đây:

- Củi thường được sử dụng làm nhiên liệu để đốt trong các hoạt động nấu nướng, làm lửa sưởi, hoặc sản xuất nhiệt độ cho các quá trình công nghiệp.

- Trong các vùng nông thôn và khu vực xa xôi, củi thường được sử dụng làm nguồn nhiên liệu chính cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như nấu ăn và sưởi ấm.

- Củi cũng có thể được sử dụng như nguyên liệu trong các quá trình sản xuất gỗ hoặc chế biến gỗ.

- Củi có thể được sử dụng trong xây dựng hoặc trong các ngành công nghiệp xưởng gỗ để tạo ra sản phẩm như ván ép hoặc giấy.

HS thảo luận trả lời HS thảo luận trả lời câu hỏi: Cháy rừng gây thiệt hại tài nguyên rừng như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

Cháy rừng gây thiệt hại sau đối với tài nguyên rừng:

- Cháy rừng có thể thiêu rụi diện tích rừng rộng lớn, làm mất đi nguồn tài nguyên quý giá.

- Cháy rừng tiêu diệt các loài động thực vật, làm mất đi sự đa dạng sinh học.

- Nhiều loài động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng do mất môi trường sống.

- Cháy rừng làm mất đi nguồn gỗ quý, lâm sản, và các loại thảo dược.

- Cháy rừng cũng làm ảnh hưởng đến nguồn nước, đất đai, và chất lượng không khí.

HS thảo luận trả lời HS thảo luận trả lời câu hỏi: Hoạt động chăn thả gia súc tác động như thế nào đến hệ sinh thái rừng?

Sản phẩm dự kiến:

Tác động của hoạt động chăn thả gia súc đến hệ sinh thái rừng:

- Chăn thả quá mức có thể dẫn đến việc gia súc ăn hết cỏ và các loại cây bụi, gây phá hủy thảm thực vật.

- Khi thảm thực vật bị phá hủy, đất sẽ bị xói mòn bởi nước và gió.

- Phân gia súc có thể gây ô nhiễm nguồn nước và đất.

- Gia súc có thể cạnh tranh thức ăn và môi trường sống với động vật hoang dã.

- Gia súc có thể lây lan dịch bệnh cho động vật hoang dã và con người.

HS thảo luận trả lời HS thảo luận trả lời câu hỏi: Việc phát triển cơ sở hạ tầng và khai khoáng đã tác động như thế nào đến tài nguyên rừng và đa dạng sinh học?

Sản phẩm dự kiến:

Việc phát triển cơ sở hạ tầng và khai khoáng thường có những tác động tiêu cực đáng kể đối với tài nguyên rừng và đa dạng sinh học, bao gồm:

- Cơ sở hạ tầng như đường bộ, đường sắt và các dự án khai khoáng thường làm mất môi trường sống tự nhiên của nhiều loài động và thực vật. Sự phá hủy môi trường sống có thể dẫn đến giảm số lượng và sự đa dạng của các loài, đặc biệt là ở những khu vực rừng cạn kiệt.

- Cơ sở hạ tầng và các hoạt động khai khoáng thường đi kèm với việc phá hủy rừng để làm đường, làm cơ sở cho các dự án, hoặc để truy cứu tài nguyên khoáng sản. Điều này dẫn đến mất mát diện tích rừng và làm giảm đi tài nguyên rừng.

- Phát triển cơ sở hạ tầng và khai khoáng có thể tăng cường sự cạnh tranh và áp lực khai thác lên tài nguyên rừng. Điều này có thể dẫn đến việc khai thác quá mức, gây ra sự mất mát không đảm bảo và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.

- Mất mát môi trường sống và sự giảm diện tích rừng có thể dẫn đến việc mất mát đa dạng sinh học và làm suy giảm các loài động và thực vật, đặc biệt là những loài địa phương và đang bị đe dọa.

- Cơ sở hạ tầng và khai khoáng có thể ảnh hưởng đến dòng chảy sông, làm thay đổi môi trường sống của các loài thủy sinh và ảnh hưởng đến hệ thống thủy lợi của khu vực.

HOẠT ĐỘNG 2: GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC SUY THOÁI TÀI NGUYÊN RỪNG

HS thảo luận trả lời HS thảo luận trả lời câu hỏi: Hãy nêu các giải pháp khắc phục suy thoái tài nguyên rừng

Sản phẩm dự kiến:

Các biện pháp khắc phục suy thoái tài nguyên rừng:

- Lập quy hoạch, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng

- Hoàn thành việc giao đất, giao rừng, cho thuê và thu hồi rừng, đất rừng

- Kiểm soát, quản lý, bảo vệ và phát triển mỗi loại rừng theo quy chế quản lý riêng

- Kiểm soát suy thoái động, thực vật  rừng

- Kiện toàn, cùng có tổ chức, bộ máy quản lý nhà nước về lâm nghiệp từ trung ương tới địa phương.

- Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về quản lí và bảo vệ rừng.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Trong các hoạt động sau đây, hoạt động nào không phải là bảo vệ rừng?

A. Phòng và chữa cháy rừng.

B. Trừ sinh vật vây hại rừng.

C. Bảo vệ thực vật, động vật rừng.

D. Bỏ rừng đầu nguồn để làm thuỷ điện.

Câu 2: Trong các hoạt động sau đây, hoạt động nào không phải là phát triển rừng?

A. Đốt rừng làm nương, rẫy.

B. Phát triển giống cây lâm nghiệp.

C. Duy trì diện tích và cấu trúc của rừng.

D. Thực hiện các biện pháp lâm sinh, 

Câu 3: Đâu là nguyên nhân chính dẫn đến suy thoái tài nguyên rừng tự nhiên?

A. Khai thác không hợp lý gỗ và các sản phẩm khác từ rừng.

B. Chăn thả gia súc.

C. Cháy rừng.

D. Phá rừng trông cây công nghiệp và cây đặc sản.

Câu 4: Trong giai đoạn 2012 đến 2017, có 89% diện tích rừng tự nhiên của Việt Nam bị mất là do

A. cháy rừng.

B. biến đổi khí hậu.

C. chuyển đổi mục đích sử dụng.

D. chăn thả gia súc.

Câu 5: Đâu không phải giải pháp chủ yếu khắc phục suy thoái tài nguyên rừng?

A. Giao, cho thuê và thu hồi rừng, đất trồng rừng.

B. Kiểm soát từng loại rừng thông qua những quy chế pháp lí riêng.

C. Kiểm soát suy thoái động vật, thực vật hoang dã quý hiếm.

D. Thay các loại cây rừng bằng cây công nghiệp như cao su, cọ dầu,…

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời HS thảo luận trả lời HS thảo luận trả lời câu hỏi:

Câu 1: Vì sao hoạt động khai thác gỗ không bền vững và bất hợp pháp đã làm cho tài nguyên rừng bị suy giảm nghiêm trọng?

Câu 2: Khai thác củi từ rừng làm chất đốt tập trung nhiều ở khu vực nào của nước ta?

Câu 3: Phá rừng để lấy đất sản xuất nông nghiệp tập trung nhiều ở khu vực nào của nước ta? Vì sao?