Giáo án và PPT KHTN 7 cánh diều Bài 18: Quang hợp ở thực vật

BÀI 18: QUANG HỢP Ở THỰC VẬT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV chiếu hình ảnh 18.1 SGK và yêu cầu HS quan sát hình 18.1, cho biết thực vật có thể tự tổng hợp chất hữu cơ từ những nguyên liệu nào. Chất hữu cơ được tổng hợp ở thực vật thông qua quá trình nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. VAI TRÒ CỦA LÁ CÂY VỚI CHỨC NĂNG QUANG HỢP

Hoạt động 1: Tìm hiểu vai trò của lá cây với chức năng quang hợp

GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

+ Quang hợp diễn ra chủ yếu ở bộ phận nào của cây?

+ Nêu cấu tạo ngoài của lá cây? Nêu cấu tạo trong của lá cây cho phù hợp? Tìm hiểu cấu tạo phù hợp chức năng của các bộ phận của lá trong quá trình quang hợp ?

+ Vai trò của lá cây trong quang hợp?

Sản phẩm dự kiến:

- Lá là cơ quan chính thực hiện chức năng quang hợp ở cây xanh.

- Các bộ phận của lá cây phù hợp với chức năng quang hợp:

          + Lá cây dạng bản dẹt, phiến lá rộng giúp thu nhận được nhiều ánh sáng.

          + Tế bào lá có nhiều lục lạp, chứa chất diệp lục giúp hấp thu và chuyển hoá năng lượng ánh sáng.

          + Khí khổng nằm ở lớp biểu bì của lá, có vai trò chính trong quá trình trao đổi khí và thoát hơi nước.

          + Gân lá có chức năng vận chuyển nước đến lục lạp và vận chuyển chất hữu cơ từ lục lạp về cuống lá, từ đó vận chuyển đến các bộ phận khác của cây.

- Hầu hết các loại lá cây đều có bản dẹt nhưng có một số loài cây có lá dạng hình kim như cây thông, cây tùng,... Một số cây có lá bị tiêu biến (như xương rồng,…) quá trình quang hợp diễn ra tại các cơ quan khác như thân, cành,…

II. QUÁ TRÌNH QUANG HỢP

Hoạt động 2: Tìm hiểu quá trình quang hợp

GV yêu cầu HS nghiên cứu hình sơ đồ quang hợp (có thể chiếu clip) sau đó giao nhiệm vụ cho HS yêu cầu HS nghiên cứu tài liệu và trả lời câu hỏi:

+ Nêu các chất tham gia và sản phẩm tạo thành của quá trình quang hợp ở thực vật?

+ Nêu khái niệm quang hợp?

+ Quang hợp có ý nghĩa như thế nào đối với sự sống?

Sản phẩm dự kiến:

- Quang hợp là quá trình thu nhận và chuyển hóa năng lượng ánh sáng tổng hợp nên các chất hữu cơ từ các chất vô cơ như nước, khí carbon dioxide đồng thời thải ra khí oxygen. Quang hợp diễn ra ở các tế bào có diệp lục.

- Phương trình tổng quát của quá trình quang hợp:

          + Nguyên liệu của quá trình quang hợp: nước, khí carbon dioxide, ánh sáng.

          + Sản phẩm của quá trình quang hợp: chất hữu cơ (đường glucose, tinh bột,…) và khí oxygen. Oxygen giải phóng ra ngoài có nguồn gốc từ nước; đường glucose có các nguyên tố chính là C, H, O trong đó C và O có nguồn gốc từ carbon dioxide, H có nguồn gốc từ nước.

III. MỐI QUAN HỆ GIỮA TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG TRONG QUANG HỢP

Hoạt động 3: Mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp

GV nhắc lại sự trao đổi chất và năng lượng ở bài 17 sau đó giao nhiệm vụ cho HS yêu cầu HS nghiên cứu tài liệu quan sát hình 18.3 và thực hiện theo hoạt động 3 để trả lời câu hỏi:

+ Mô tả mối quan hệ giữa quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng ở tế bào lá cây.

+ Viết sơ đồ dạng chữ thể hiện mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng ở tế bào lá cây?

Sản phẩm dự kiến:

- Quá trình trao đổi chất và chuyển hóa các chất trong quang hợp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, luôn diễn ra đồng thời, gắn liền với nhau:

          + Năng lượng từ ánh sáng mặt trời đi tới lục lạp ở lá, được chuyển hóa thành năng lượng hóa học tích lũy trong các chất hữu cơ ở lá.

          + Vật chất từ môi trường bên ngoài (nước, khí carbon dioxide) được vận chuyển đến lục lạp ở lá qua quá trình biến đổi hóa học tạo thành các chất hữu cơ và oxygen.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Những sinh vật nào sau đây có khả năng quang hợp trong điều kiện có ánh sáng?

(1) Tảo lục.

(2) Thực vật.

(3) Ruột khoang.

(4) Nấm.

(5) Trùng roi xanh.

A. (1), (2), (5).

B. (1), (2), (3).

C. (1), (2), (4).

D. (2), (4), (5).

Câu 2: Quang hợp ở cây xanh là quá trình chuyển hóa năng lượng từ

A. hóa năng thành quang năng.

B. quang năng thành hóa năng.

C. hóa năng thành nhiệt năng.

D. quang năng thành nhiệt năng.

Câu 3: Với cây xanh, quang hợp có những vai trò nào sau đây?

(1) Cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của cây.

(2) Điều hòa không khí.

(3) Tạo chất hữu cơ và chất khí.

(4) Giữ ấm cho cây.

A. (1), (2).

B. (1), (3).

C. (2), (3).

D. (3), (4).

Câu 4: Quá trình quang hợp góp phần làm giảm lượng khí nào sau đây trong khí quyển?

A. Hydrogen.

B. Oxygen.

C. Nitrogen.

D. Carbon dioxide.

Câu 5: Khi quan sát lá trên các cây, Minh nhận thấy các lá trên cây luôn xếp lệch nhau. Minh vô cùng thắc mắc tại sao lại như vậy? Em hãy chọn đáp án đúng để giải thích giúp Minh câu hỏi trên.

A. Để lá không che lấp nhau.

B. Để phân biệt các loại lá với nhau.

C. Để phân biệt lá non với lá già.

D. Để các lá đều lấy được ánh sáng.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Nêu các chất tham gia và sản phẩm tạo thành của quá trình quang hợp ở thực vật?

Câu 2: Ghi tên các bộ phận tương ứng với các chú thích từ 1 đến 4 trong hình 18 và nêu chức năng của mỗi bộ phận đó.