Giáo án và PPT KHTN 7 cánh diều Bài 19: Các yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp

BÀI 19: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUANG HỢP

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Học sinh dựa vào hiểu biết ban đầu trả lời câu hỏi:

+ Đưa chậu cây hoa giấy trông ngoài sáng vào trong nhà, em hãy dự đoán hiện tượng xảy ra đối với cây hoa giấy sau một thời gian (khoảng một tháng). 

+ Dựa vào phương trình tổng quát của quang hợp, cho biết yếu tố nào ảnh hưởng đến hiện tượng đó?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUANG HỢP

Hoạt động 1: Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp

Giáo viên tổ chức lớp chia nhóm thảo luận và trả lời câu hỏi:

Nhóm 1: Tìm hiểu yếu tố ánh sáng ảnh hưởng đến quang hợp

+ Ánh sáng có vai trò gì trong quang hợp? Dựa vào nhu cầu ánh sáng thực vật được chia thành những nhóm nào? Cho ví dụ. 

+ Nghiên cứu thí nghiệm ảnh hưởng của ánh sáng đến quang hợp của cành rong đuôi chó, hình 19.2, số liệu bảng 19.1, cho biết ánh sáng mạnh hay yếu ảnh hưởng đến quang hợp của rong đuôi chó như thế nào? 

Nhóm 2: Tìm hiểu yếu tố carbon dioxide ảnh hưởng đến quang hợp

+ Đọc thông tin bảng 19.2 và cho biết ảnh hưởng của nồng độ carbon dioxide đến quang hợp ở cây đậu xanh và cây bí đỏ? 

+ So sánh cường độ quang hợp của cây đậu xanh và cây bí đỏ ở cùng một nồng độ carbon dioxide. Từ đó, có thể rút ra kết luận gì? 

Nhóm 3: Tìm hiểu yếu tố nước ảnh hưởng đến quang hợp

+ Nêu ảnh hưởng của nước đến quá trình quang hợp của cây xanh. Lấy ví dụ cây có nhu cầu nước khác nhau ở mỗi giai đoạn phát triển?

Nhóm 4: Tìm hiểu yếu tố Nhiệt độ ảnh hưởng đến Quang hợp

+ Nêu ảnh hưởng của nhiệt độ đến quang hợp ở thực vật? 

+ Đọc thông tin bảng 19.3, cho biết ảnh hưởng của nhiệt độ đến quang hợp ở cây cà chua. Cây quang hợp mạnh nhất ở nhiệt độ nào? Có phải cứ tăng nhiệt độ là cường độ quang hợp tăng lên theo không? 

Sản phẩm dự kiến:

 1. Ánh sáng

- Ánh sáng ảnh hưởng đến quang hợp:

          + Khi cường độ ánh sáng tăng thì hiệu quả quang hợp sẽ tăng và ngược lại

          + Ánh sáng quá mạnh sẽ làm cho lá cây bị đốt nóng, làm giảm hiệu quả quang hợp.

 2. Carbon dioxide

- Ảnh hưởng của carbon dioxide đến quang hợp:

          + Hiệu quả quang hợp sẽ tăng khi nồng độ khí carbon dioxide tăng và ngược lại

          + Khi nồng độ carbon dioxide tăng lên quá cao thì cây sẽ chết, nếu nồng độ carbon dioxide quá thấp thì cây sẽ không thể quang hợp

          + Ở cùng một nồng độ carbon dioxide, thì cường độ quang hợp ở mỗi loại cây là khác nhau.

 3. Nước

- Nước vừa là nguyên liệu, vừa là yếu tố tham gia vào việc đóng, mở khí khổng

          + Cây đủ nước: tế bào khí khổng mở, carbon dioxide khuếch tán vào bên trong lá, tăng hiệu quả quang hợp.

          + Cây thiếu nước: các lỗ khí trên lá bị khép bớt lại làm lượng khí carbon dioxide đi vào tế bào lá giảm, dẫn đến giảm hiệu quả quang hợp.

 - Mỗi loại cây có nhu cầu nước khác nhau và ở mỗi giai đoạn cây cũng cần lượng nước khác nhau

 4. Nhiệt độ

- Nhiệt độ ảnh hưởng tới các phản ứng trong quang hợp của thực vật:

          + Nhiệt độ quá cao sẽ làm giảm hoặc ngừng quá trình quang hợp

+ Nhiệt độ quá thấp gây khó khăn trong việc rễ cây cung cấp nguyên liệu (nước) cho quang hợp

+ Nhiệt độ thích hợp từ 20⁰C - 35⁰C

II. Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA VIỆC TRỒNG VÀ BẢO VỆ CÂY XANH

Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa thực tiễn của việc trồng và bảo vệ cây xanh

Học sinh liên hệ thực tế và nghiên cứu SGK và trả lời các câu hỏi sau:

+ Cho biết hậu quả của việc cháy rừng và chặt phá rừng đầu nguồn?

+ Quan sát hình 19.4 và đọc thông tin mục II, cho biết:

a) Vai trò của cây xanh, các vai trò này do đâu mà có?

b) Ý nghĩa của việc trồng và bảo vệ cây xanh?

+ Dựa vào phương trình quang hợp, giải thích vai trò của cây xanh trong tự nhiên?

Sản phẩm dự kiến:

- Hậu quả của cháy rừng và chặt phá rừng đầu nguồn: Ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, mất nơi sinh sống của động vật…

- Trồng và bảo vệ cây xanh đem lại cho chúng ta nhiều lợi ích: Cung cấp oxygen, thức ăn cho con người và động vật, hấp thụ khí carbon dioxide góp phần làm giảm hiệu ứng nhà kính, hạn chế biến đổi khí hậu, làm sạch không khí…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Cây nào dưới đây là cây ưa sáng?

A. Rau diếp cá.

B. Lá lốt.

C. Bạch đàn.

D. Lá rong.

Câu 2: Nhiệt độ thích hợp nhất cho quá trình quang hợp là 

A. 10 - 15°C.

B. 20 - 30°C.

C. 30 - 40°C

D. 25 - 40°C.

Câu 3: Tại sao trong sản xuất nông nghiệp, muốn cây cho năng suất cao thì chúng ta không nên trồng với mật độ quá dày?

A. Vì trồng cây quá dày làm rễ cây không còn khả năng hút nước.

B. Vì trồng cây quá dày, các cây ở gần nhau có hiện tượng các rễ mọc nối liền với nhau dễ lây lan bệnh tật.

C. Vì trồng cây quá dày làm nhiệt độ môi trường tăng cao nên cây dễ bị chết.

D. Vì trồng cây quá dày sẽ khiến cây sinh trưởng, phát triển kém do phải chia sẻ nguồn sáng, nước và các chất dinh dưỡng cần thiết trong môi trường cho các cây lân cận.

Câu 4: Nhận định nào sau đây không đúng khi nói về ảnh hưởng của nước đến quang hợp?

A. Nước là nguyên liệu cho quang hợp ở cây xanh.

B. Khi thiếu nước khí khổng đóng lại làm hàm lượng carbon dioxide khuêch tán vào lá giảm làm giảm quang hợp.

C. Nhu cầu nước của các loài cây khác nhau là như nhau.

D. Khi cung cấp đầy đủ nước cho cây trồng sẽ giúp năng suất cao hơn.

Câu 5: Để tăng cường độ quang hợp của cây trồng người ta thường sử dụng biện pháp nào sau đây?

A. Trồng cây với mật độ cao hơn.

B. Dùng đèn chiếu sáng cho cây vào ban đêm.

C. Bơm thêm khí carbon dioxide ra đồng.

D. Ủ thêm rơm rạ để tăng nhiệt độ môi trường xung quanh cây.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Nếu ba cây cùng loài được cung cấp cùng một lượng nước, sự thay đổi lượng ánh sáng mặt trời mà mỗi cây nhận được sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của chúng?

Câu 2: Quá trình quang hợp diễn ra ở lá của cây xanh.

a) Viết phương trình tổng quát dạng chữ của quá trình quang hợp.

b) Mô tả hai cách để có thể giảm tốc độ quang hợp mà không làm giảm nhiệt độ.