Câu hỏi tự luận Sinh học 7 cánh diều Bài 18: Quang hợp ở thực vật

CHỦ ĐỀ VIII: TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG Ở SINH VẬT

BÀI 18 - QUANG HỢP Ở THỰC VẬT

I. NHẬN BIẾT (4 câu)

Câu 1: Trình bày sự thích nghi của lá cây với chức năng quang hợp.

Trả lời:

• Lá cây dạng bản dẹt giúp thu nhận được nhiều ánh sáng.
• Các tế bào ở lớp giữa của lá có nhiều lục lạp. Lục lạp chứa chất diệp lục thu nhận ánh sáng dùng cho tổng hợp chất hữu cơ của lá cây.
• Khí khổng phân bố trên bề mặt lá, có vai trò chính trong quá trình trao đổi khí và thoát hơi nước.
• Gân lá (mạch dẫn) có chức năng vận chuyển nước đến lục lạp và vận chuyển chất hữu cơ từ lục lạp về cuống lá, từ đó vận chuyển đến các bộ phận khác của cây.

Câu 2: Em hiểu thế nào về quang hợp?

Trả lời:

Quang hợp là quá trình thu nhận và chuyển hóa năng lượng ánh sáng, tổng hợp nên các chất hữu cơ từ các chất vô cơ như nước, khí carbon dioxide, diễn ra ở tế bào có chất diệp lục, đồng thời thải ra khí oxygen.

Câu 3: Viết phương trình tổng quát của quang hợp.

Trả lời:

Câu 4: Nêu mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp.

Trả lời:

• Trong quá trình quang hợp, quá trình trao đổi và chuyển hóa các chất trong quang hợp ở lá cây luôn đi cùng với chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học trong các hợp chất hữu cơ:
• Năng lượng từ ánh sáng mặt trời (mũi tên màu vàng) đến lục lạp, chuyển hóa thành năng lượng hóa học (mũi tên màu cam) tích lũy trong chất hữu cơ ở lá cây.
• Vật chất từ môi trường ngoài (nước và carbon dioxide – mũi tên màu xanh nhạt) được vận chuyển đến lục lạp ở lá cây, biến đổi hóa học tạo thành chất hữu cơ (mũi tên màu cam) và oxygen (mũi tên màu đỏ).

→ Như vậy, trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp có mối quan hệ chặt chẽ, hai quá trình luôn diễn ra đồng thời, gắn liền với nhau.

II. THÔNG HIỂU (4 câu)

Câu 1: Chất nào tham gia quang hợp?

Trả lời:

Nguyên liệu của quang hợp: nước (H₂O), khí carbon dioxide (CO₂) và ánh sáng.

Câu 2: Chất nào là sản phẩm của quang hợp?

Trả lời:

Sản phẩm của quang hợp: chất hữu cơ (ví dụ đường glucose) và oxygen (O₂). Oxygen giải phóng ra ngoài có nguồn gốc từ nước; đường glucose có các nguyên tố chính là C, H, O trong đó C và O có nguồn gốc từ carbon dioxide, H có nguồn gốc từ nước.

Câu 3: Nêu ý nghĩa  của quang hợp đối với sự sống trên Trái Đất.

Trả lời:

Ý nghĩa của quá trình quang hợp:

• Là nguồn cung cấp oxy số một trong khí quyển.
• Quá trình quang hợp ở thực vật cũng là nguồn cung cấp quan trọng cho các nguyên liệu ngành công nghiệp và dược liệu.
• Góp phần tạo nên mối quan hệ dinh dưỡng (năng lượng) giữa thực vật, con người và động vật.
• Ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến hầu hết sự sống trên Trái đất.
• Đóng vai trò là quá trình cung cấp năng lượng chính cho hầu hết các cây cối và thực vật.

Câu 4: Những sinh vật có thể quang hợp?

Trả lời:

Những sinh vật (tự dưỡng) có lục lạp chứa diệp lục (bào quan quang hợp) sẽ có khả năng quang hợp.

III. VẬN DỤNG (4 câu)

Câu 1: Nêu các biện pháp kĩ thuật và công nghệ nâng cao năng suất cây trồng dựa trên hiểu biết của em về quang hợp ở thực vật.

Trả lời:

• Cải tạo tiềm năng của cây trồng:Chọn tạo giống có cường độ quang hợp cao, kết hợp với canh tác để sản phẩm quang hợp phân bố chủ yếu vào các bộ phận giá trị kinh tế
• Tăng diện tích lá:Tưới nước và bón phân hợp lí để lá sinh trưởng tốt, loại bỏ cỏ dại, các sinh gây hại cho lá.
• Sử dụng hiệu quả nguồn sáng:Chọn giống cây có thời gian sinh trưởng phù hợp với thời gian chiếu sáng và nhiệt độ ở các mùa khác nhau. Tăng diện tích tiếp xúc của lá cây với ánh sáng.
• Tăng cường nguồn sáng: Chiếu sáng bổ sung và sử dụng nguồn sáng có bước sóng phù hợp với từng loại cây trồng.

Câu 2: Nguồn oxygen và thức ăn duy trì sự sống trên Trái Đất có nguồn gốc từ đâu?         

Trả lời:

Chủ yếu đến từ biển, thông qua tảo xanh, vi khuẩn lam và từ thực vật trên cạn.

Câu 3: Vì sao thực vật có lá màu đỏ vẫn quang hợp được?

Trả lời:

Thực vật có lá màu đỏ vẫn quang hợp được. Bởi vì:

• Cây có đủ các loại sắc tố nhưng loại sắc tốc nào chiếm ưu thế hơn thì cây sẽ có màu của sắc tố đó.
• Cây có lá đỏ vẫn có sắc tố diệp lục nhưng ít hơn nhóm carotenoid. Vì vậy, thực vật có lá màu đỏ vẫn quang hợp bình thường, tuy nhiên cường độ không cao.

Câu 4: Hiện nay có công nghê nào giúp trồng cây không cần ánh sáng Mặt Trời không? Lấy ví dụ một số loại cây được trồng bằng phương pháp này.

Trả lời:

• Công nghệ trồng cây không cần ánh sáng mặt trời là công nghệ sử dụng đèn LED thay thế ánh sáng mặt trời.
• Một số cây trồng áp dụng công nghệ này là:
• Rau: Xà lách, củ cải, ớt, cải xoăn, củ cải, cà rốt, hành tây, cà chua và đậu bụi.
• Các loại thảo mộc : rau mùi, húng quế, rau mùi tây, oregano, hoa oải hương và hương thảo.
• Hoa: Hoa phong lữ, cây dã yên thảo, hoa hồng, alyssum và hoa cúc, hoa lan.
• Trái cây: Cam quýt, dâu tây, quả việt quất và táo.
• Cây trồng trong nhà: cây nhôm,  dương xỉ măng tây, hoa lan và cây nhện.
• Các loài xương rồng: Ngọc bích, lô hội, cây gấu trúc, cây ngựa vằn…

IV. VẬN DỤNG CAO ( câu)

Câu 1: Tại sao các thực vật cần năng lượng từ quang hợp?

Trả lời:

Các thực vật cần năng lượng từ quang hợp để thực hiện các hoạt động sống cần thiết như sinh trưởng, phát triển và tồn tại. Quang hợp giúp thực vật chuyển đổi năng lượng ánh sáng mặt trời thành năng lượng hóa học, được lưu trữ dưới dạng đường và các hợp chất hữu cơ khác. Năng lượng từ quang hợp cũng là nguồn cung cấp năng lượng cho các quá trình sinh tổng hợp và hoạt động của tế bào, giúp thực vật duy trì sự sống và phát triển.

Câu 2: Tại sao quá trình quang hợp quan trọng đối với chuỗi thức ăn và sự sống trên Trái Đất?

Trả lời:

• Quá trình quang hợp quan trọng đối với chuỗi thức ăn và sự sống trên Trái Đất vì nó cung cấp năng lượng và nguồn cung cấp dinh dưỡng cơ bản cho hầu hết các dạng sống. Thực vật sử dụng quang hợp để tạo ra glucose và các hợp chất hữu cơ khác, từ đó cung cấp năng lượng cho bản thân chúng và cả cho các sinh vật ăn thịt hoặc ăn thực vật.
• Ngoài ra, quá trình quang hợp còn sản sinh ra oxy, cần thiết cho sự hô hấp của sinh vật có vú và hầu hết các loại động vật khác. Điều này tạo nên chu trình sinh thái phong phú, cung cấp năng lượng và tạo ra nguyên liệu cơ bản để duy trì và phát triển đời sống trên Trái Đất. Nếu không có quang hợp, chuỗi thức ăn và cả cơ cấu đời sống trên Trái Đất sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.