Giáo án và PPT KHTN 7 cánh diều Bài 21: Hô hấp tế bào

BÀI 21: HÔ HẤP TẾ BÀO

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV lần lượt nêu  câu hỏi và yêu cầu HS suy nghĩ, vận dụng kiến thức đã học lớp 6 trả lời:

+ Tại sao khi chạy con người lại cần nhiều Glucose và oxi đồng thời giải phóng nhiều cacbon dioxit, nước và nhiệt?

+ Các hoạt động sống của tế bào cần năng lượng hay không? Năng lượng đó được lấy từ đâu?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. HÔ HẤP TẾ BÀO

Hoạt động 1: Tìm hiểu hô hấp tế bào

GV giao nhiệm vụ học tập cặp đôi, tìm hiểu thông tin hô hấp tế bào trong SGK, quan sát hình 21.2 và trả lời câu hỏi: 

+ Kể tên các chất tham gia vào quá trình hô hấp và các sản phẩm được tạo ra từ quá trình này?

+ Hô hấp tế bào có vai trò như thế nào tronh hoạt động số của sinh vật?

+ Dựa vào hình 21.2, viết phương trình tổng quát dạng chữ thể hiện quá trình hô hấp tế bào

Sản phẩm dự kiến:

- Hô hấp tế bào là quá trình tế bào phân giải chất hữu cơ giải phóng  năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể

- Trong quá trình hô hấp tế bào:

          + Chất tham gia: glucose, oxygen

          + Sản phẩm: carbon dioxide, nước, năng lượng (ATP)

- Quá trình hô hấp có vai trò cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể. Nếu hô hấp tế bào ngừng lại sẽ dẫn đến cơ thể thiếu năng lượng

- Phương trình tổng quát bằng chữ của hô hấp tế bào:

Glucose + oxygen => Carbon dioxide + nước + năng lượng (ATP và nhiệt)

II. MỐI QUAN HỆ HAI CHIỀU GIỮA TỔNG HỢP VÀ PHÂN GIẢI CHẤT HỮU CƠ Ở TẾ BÀI

Hoạt động 2: Mối quan hệ hai chiều giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào

GV giao nhiệm vụ cho HS hoạt động nhóm 4 nghiên cứu thông tin SGK mục II và xem lại kiến thức đã học ở bài quang hợp để hoàn thành trả lời câu hỏi:

+ Quan sát hình 21.3, cho biết vì sao quá trình tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào trái ngược nhau nhưng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau?

+ Dựa vào hình 21.3 lập bảng so sánh sự khác nhau giữa quá trình phân giải và tổng hợp các chất ở cơ thể sinh vật

+ Quan sát hình 21.4 mô tả mối quan hệ giữa tổng hợp và phân giải các chất hữu cơ ở lá cây ?

Sản phẩm dự kiến:

1. Mối quan hệ hai chiều giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào

- Quá trình tổng hợp tạo ra nguyên liệu (chất hữu cơ, oxygen) cho quá trình phân giải

- Quá trình phân giải tạo ra năng lượng cho quá trình tổng hợp

=> Quá trình phân giải và tổng hợp chất hữu cơ trái ngược nhau nhưng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau

- Sự khác nhau giữa quá trình tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở sinh vật

2. Mối quan hệ hai chiều giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào lá cây

- Khi có nước, carbon dioxide và ánh sáng thì quá trình tổng hợp chất hữu cơ ở lá cây được thực hiện tạo ra chất hữu cơ.

- Các chất hữu cơ được tổng hợp này dưới tác dụng của Oxygen sẽ được phân giải giải phóng năng lượng, nước, carbon dioxide

=> Hai quá trình tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào lá cây có mối quan hệ trái ngược nhau, mâu thuẫn nhau nhưng thống nhất với nhau.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Quá trình hô hấp tế bào xảy ra ở bào quan nào sau đây?

A. Lục lạp    

B. Ti thể

C. Không bào

D. Ribosome

Câu 2: Sản phẩm của hô hấp tế bào gồm:

A. Oxi, nước và năng lượng 

B. Nước, đường và năng lượng 

C. Nước, khí cacbonic và đường

D. Khí cacbonic, đường và năng lượng 

Câu 3: Nói về hô hấp tế bào, điều nào sau đây không đúng?

A. Đó là quá trình chuyển đổi năng lượng rất quan trọng của tế bào

B. Đó là quá trình oxi hóa các chất hữu cơ thành CO₂ và H₂O và giải phóng năng lượng ATP

C. Hô hấp tế bào có bản chất là chuỗi các phản ứng oxi hóa khử

D. Quá trình hô hấp tế bào chủ yếu diễn ra trong nhân tế bào

Câu 4: Quá trình hô hấp có ý nghĩa: 

A. đảm bảo sự cân bằng O₂ và CO₂  trong khí quyển

B. tạo ra năng lượng cung cấp cho hoạt động sống của các tế bào và cơ thể sinh vật

C. làm sạch môi trường

D. chuyển hóa gluxit thành CO₂ , H₂O và năng lượng

Câu 5: Quang hợp và hô hấp tế bào có mối quan hệ với nhau như thế nào?

A. Oxygen được tạo ra trong quá trình hô hấp tế bào và được sử dụng trong quá trình quang hợp.

B. Khí carbon dioxide và nước thải ra do hô hấp tế bào được sử dụng trong quá trình quang hợp.

C. Năng lượng được giải phóng trong quá trình quang hợp được sử dụng trong quá trình hô hấp tế bào.

D. Glucose sử dụng trong quá trình hô hấp tế bào để cung cấp cho hoạt động sống của cơ thể được phân hủy trong quá trình quang hợp.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Dựa vào kiến thức về hô hấp tế bào, giải thích vì sao trong trồng trọt người nông dân cần phải làm đất tơi xốp, thoáng khí.

Câu 2: Người ta cắm nhiệt kế vào bình chứa hạt đang nảy mầm, sau một thời gian, đo được sự tăng lên của nhiệt độ trong bình. Em hãy giải thích vì sao.