Giáo án và PPT KHTN 9 kết nối bài 41: Đột biến gene

BÀI 41: ĐỘT BIẾN GENE

A. KHỞI ĐỘNG

GV đặt vấn đề, tạo hứng thú học tập cho HS; HS vận dụng kiến thức, trả lời câu hỏi khởi động.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Khái niệm đột biến gene

Đột biến gene là gì?Đột biến gene gồm những dạng nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Khái niệm: Đột biến gene là những biến đổi xảy ra trong cấu trúc của gene liên quan tới một hay một số cặp nucleotide.

- Các dạng đột biến điểm: mất một cặp nucleotide, thêm một cặp nucleotide, thay thế một cặp nucleotide.

II. Ý nghĩa và tác hại của đột biến gene

1. Ý nghĩa của đột biến gene

Các đột biến có lợi đối với con người 

Sản phẩm dự kiến:

a) Đối với đa dạng sinh học: Trong mỗi quần thể sinh vật thường mang nhiều allele đột biến khác nhau. Giao phối làm xuất hiện nhiều loại kiểu gene và kiểu hình mới, góp phần tạo nên sự đa dạng sinh học.

b) Đối với thực tiễn: Đột biến gene làm thay đổi cấu trúc và chức năng theo hướng có lợi cho thể đột biến, phục vụ cho công tác chọn giống.

2. Tác hại của đột biến gene

Các đột biến có hại đối với con người 

Sản phẩm dự kiến:

- Đột biến gene có thể gây bất hoạt dẫn đến thiếu hoặc không có sản phẩm của gene, ảnh hưởng đến quá trình sinh lí, sinh hóa trong tế bào, khi đó cơ thể dễ mắc các bệnh, tật di truyền.

- Đa số đột biến gene lặn và có hại cho thể đột biến.

- Tính có lợi hoặc có hại phụ thuộc vào tổ hợp gene và điều kiện môi trường.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Đột biến gene là

A. những biến đổi về số lượng gene trong cơ thể.

B. những biến đổi trong cấu trúc của gene.

C. những biến đổi trong cấu trúc protein.

D. những biến đổi trong cấu trúc của RNA. 

Câu 2. Ở người, đột biến gây biến đổi tế bào hồng cầu bình thường thành tế bào hồng cầu hình liềm là dạng đột biến

A. mất một cặp nucleotide.                 

B. thêm một cặp nucleotide.

C. thay thế một cặp T – A bằng một cặp G – C.                         

D. thay thế một cặp T – A bằng một cặp A – T.

Câu 3. Căn cứ vào trình tự của các nucleotide trước và sau đột biến của đoạn gen sau, hãy cho biết dạng đột biến:

Trước đột biến:   A T T G C C T C C A A G A C T

                            T A A C G G A G G T T C T G A

Sau đột biến:      A T T G C C T A C A A G A C T

                           T A A C G G A T G T T C T G A

A. Mất một cặp nucleotide.

B. Thêm một cặp nucleotide.

C. Thay một cặp nucleotide.

D. Đảo vị trí một cặp nucleotide.

Câu 4. Xét các đoạn gene I, II sau:

3’ –AGTTGA-              -AGCTGA-             

5’ –TCAACT-              -TCGACT-               

I                            II                               

Từ gene I sang gene II là dạng đột biến gì?

A. Thay 1 cặp T - A bằng 1 cặp C - G.

B. Thay 1 cặp A - T bằng 1 cặp G - C.

C. Thay 1 cặp C - G bằng 1 cặp T - A.

D. Thay 1 cặp A - T bằng 1 cặp C - G.

Câu 5: Đột biến gene có những thành tựu nào sau đây?

(1) Insulin nhân tạo.                           (2) Dâu tằm tam bội.

(3) Gạo vàng.                                     (4) Cừu Dolly.

(5) Cừu sản xuất sữa có protein người.         (6) Giống cây trồng có gene đồng hợp.

A. (1), (3), 5).        B. (1), (2), (4).       C. (2), (3), (4).       D. (4), (5), (6).

Đáp án gợi ý:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi: 

1. Vì sao các nhà khoa học sử dụng tia phóng xạ có thể tạo ra các cây trồng mới có nhiều đặc tính tốt?

2. Vì sao con người cần đảm bảo an toàn lao động khi tiếp xúc với môi trường độc hại?

3. Quan sát cấu trúc của một gene trước khi chiếu tia UV và sau khi chiếu tia UV và cho biết:

a) Cấu trúc của gene sau khi chiếu tia UV có bị thay đổi không?

b) Bức xạ mặt trời có thể là tác nhân gây đột biến gene không?

b) Nếu đoạn gene trên tái bản 5 lần liên tiếp thì cần bao nhiêu nucleotide mỗi loại?