Giáo án và PPT Lịch sử và Địa lí 4 kết nối Bài 17: Một số nét văn hoá ở vùng Duyên hải miền Trung

BÀI 17: MỘT SỐ NÉT VĂN HÓA Ở VÙNG DUYÊN HẢI MIỀN TRUNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận sau và trả lời câu hỏi:

Nêu tên các di sản trong tranh. Di sản đó thuộc địa danh nào? Em có biết những di sản hay nét văn hóa đặc sắc nào của vùng Duyên hải miền Trung không?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Vùng đất hội tụ nhiều di sản thế giới.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Nêu hiểu biết của em về hang Sơn Đoòng.

• Trình bày những hiểu biết của em về nghệ thuật biểu diễn Nhã nhạc cung đình Huế.

Sản phẩm dự kiến:

- Hang Sơn Đoòng (tỉnh Quảng Bình): Đây là hang động lớn nhất thế giới thuộc vùng lõi của Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Năm 2009, Sơn Đoòng được đoàn thám hiểm thuộc Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh thám hiểm và công bố là hang động có kích thước lớn nhất thế giới với chiều dài gần 9 km, rộng hơn 150 m, cao 200 m. Năm 2013, sách Kỉ lục ghi-nét công bố kỉ lục hang động tự nhiên lớn nhất thế giới dành cho Sơn Đoòng. Năm 2015, hang động này tiếp tục được đưa vào sách kỉ lục là hang lớn nhất thế giới về thể tích (38,5 triệu m*). Hang Sơn Đoòng không chỉ nổi tiếng với kích thước khổng lồ mà nó còn sở hữu một hệ thực vật và động vật phong phú với một khu rừng còn nguyên vẹn và đa dạng sinh học mà không có dấu vết của con người (được đặt tên là Vườn Ê-đen). Hang Sơn Đoòng đã hai lần được UNESCO ghi danh là Di sản thiên nhiên thế giới vào các năm 2003 và 2015.

-  Biểu diễn Nhã nhạc cung đình Huế. Đây là buổi biểu diễn Nhã nhạc cung đình Huế tại Nhà hát Duyệt Thị Đường (nhà hát cổ nhất của nước ta xây dựng năm 1826) để Vua và Hoàng hậu Nhật Bản thưởng thức nhân dịp đến thăm Cố đô Huế năm 2017.

Hoạt động 2: Vùng đất của lễ hội.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Trình bày hiểu biết của em về lễ Rước cá Ông ở Quy Nhơn (tỉnh Bình Định). 

• Em biết gì về lễ hội Ka-tê tại tháp Pô Klông Ga-rai (tỉnh Ninh Thuận)? Trình bày kiến thức đã tìm hiểu của em về lễ hội này.

• Một nghi thức trong lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa ở huyện Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) đã trở nên rất nổi tiếng ở vùng Duyên hải miền Trung. Em hãy nêu hiểu biết của em về nghi thức này.

Sản phẩm dự kiến:

- Lễ Rước cá Ông ở Quy Nhơn (tỉnh Bình Định): Đây là một sinh hoạt văn hoá truyền thống của ngư dân vùng biển được tổ chức hằng năm ở thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định nhằm bày tỏ lòng biết ơn đối với cá Ông (tức cá voi – ngư dân gọi là thần Nam Hải), cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu Lễ hội gồm hai phần: phần lễ diễn ra với các nghi lễ như: Nghinh thần Nam Hải, lễ tế thần Nam Hải, lễ ra quân đánh bắt hải sản,..; phần hội được tổ chức với các hoạt động thể dục thể thao như: kéo co, lắc thúng...

- Lễ hội Ka-tê tại tháp Pô Klông Ga-rai (tỉnh Ninh Thuận); Ka-tê là lễ hội dân gian đặc sắc nhất của người Chăm theo đạo Bà La Môn ở Ninh Thuận nói riêng và đồng bào Chăm ở các tỉnh nói chung với ý nghĩa tưởng nhớ đến các vị thần và cầu mong mưa thuận gió hoà, mùa màng thuận lợi, con người và vạn vật sinh sôi, nảy nở,... Hình 6 là lễ hội được tổ chức tại tháp Pô Klông Ga-rai – ngôi tháp linh thiêng, đồng thời là một trong những công trình kiến trúc nghệ thuật và điêu khắc tiêu biểu của người Chăm.

- Một nghi thức trong lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa ở huyện Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi): Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa được các tộc họ trên huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi tổ chức hằng năm nhằm tưởng nhớ, tri ân những dân binh thuộc Hải đội Hoàng Sa đã có công thực thi và bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa từ thời các chúa Nguyễn.

…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Di tích Mỹ Sơn thuộc tỉnh nào của vùng Duyên hải miền Trung?

A. Quảng Bình

B. Bình Định

C. Quảng Nam

D. Khánh Hòa

 Câu 2: Di tích nào là một trong những di sản văn hóa nổi bật của vùng Duyên hải miền Trung và được công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới?

A. Khu di tích Mỹ Sơn

B. Khu di tích Chăm Pa

C. Di tích Hội An

D. Cố đô Huế

 Câu 3: Với những công trình kiến trúc đặc sắc, Khu di tích Mỹ Sơn thuộc nền văn hóa nào?

A. Văn hóa Khmer

B.  Văn hóa Đại Việt

C. Văn hóa Chămpa

D. Văn hóa Hán

 Câu 4: Lễ hội nào là một trong những lễ hội truyền thống nổi bật của dân tộc Chăm ở tỉnh Ninh Thuận?

A. Lễ hội Kate

B. Lễ hội Kate

C. Lễ hội Chùa Hương

D. Lễ hội Tết Nguyên Đán

Câu 5: Thành phố cổ Hội An nổi bật với đặc điểm gì trong các di sản văn hóa của vùng Duyên hải miền Trung?

A. Kiến trúc cổ kính, đậm chất thương cảng

B. Đền tháp cổ Chăm Pa

C. Kinh thành cổ

D. Vườn quốc gia

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện một số nét văn hóa nổi bật ở vùng Duyên hải miền Trung.

Câu 2: Sưu tầm tranh, ảnh về một số di sản thế giới ở vùng Duyên hải miền Trung để làm bộ sưu tập và giới thiệu với bạn bộ sưu tập của mình.