Giáo án và PPT Ngữ văn 10 chân trời Bài 2: Thực hành tiếng Việt

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Trích dẫn là gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. LÝ THUYẾT

Hoạt động 1.  Cách đánh dấu phần bị tỉnh lược trong văn bản

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Khi tạo lập văn bản, người viết có thể sử dụng một số cách thức để đánh dấu phần bị tỉnh lược trong văn bản là?

Sản phẩm dự kiến:

Khi tạo lập văn bản, người viết có thể sử dụng một số cách thức dưới đây để đánh dấu phần bị tỉnh lược trong văn bản:

- Dùng kí hiệu dấu chấm lửng đặt trong ngoặc đơn (…) hoặc móc vuông […].

- Dùng cụm từ chỉ báo về sự tỉnh lược như: lược dẫn, lược một đoạn,..

- Dùng một đoạn ngắn tóm tắt nội dung phần bị tỉnh lược.

- Kết hợp một số cách nêu trên

Hoạt động 2.  Cách chú thích trích dẫn và ghi cước chú

 GV đưa ra câu hỏi: Cước chú là chú thích thường đặt ở cuối trang trong một quyển sách hoặc văn bản. Một cước chú gồm mấy phần?

 Sản phẩm dự kiến:

- Chú thích trích dẫn là ghi rõ nguồn/ xuất xứ của tài liệu (tên tác giả, tên tài liệu, nhà xuất bản, năm xuất bản, trang được trích dẫn,…) mà người viết sử dụng. Khi trích dẫn nguyên văn, phần trích dẫn cần chính xác từng câu, từng chữ,… và phải được đặt trong dấu ngoặc kép. Khi trích dẫn ý tưởng, chúng ta không sử dụng dấu ngoặc kép, có thể diễn đạt theo cách viết của mình nhưng cần đảm bảo đúng nội dung của bản gốc.

- Cước chú là chú thích thường đặt ở cuối trang trong một quyển sách hoặc văn bản. Một cước chú gồm hai phần:

+ Phần con số đánh dấu đặt trong trang, ngay sau đoạn văn bản cần được chú thích.

+ Phần chú thích đặt ở chân trang mở đầu bằng con số tương ứng.

……………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Lỗi lặp từ là gì? 

A. Là những từ ngữ dùng không đúng với ngữ cảnh giao tiếp. 

B. Là khi người viết không hiểu nghĩa của từ ngữ mình dùng dẫn đến dùng sai từ ngữ. 

C. Là các cụm từ/ câu sắp xếp chưa hợp lí khiến văn bản sai nghĩa. 

D. Trường hợp một từ, một cụm từ được dùng nhiều lần trong một câu, một đoạn khiến câu hay đoạn đó trở nên nặng nề. 

Câu 2: Câu nào dưới đây mắc lỗi lặp từ? 

A. Nhà thơ Cô-ba-y-a-si Ít-sa là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của thơ hai - cư Nhật Bản. 

B. Nỗi nhớ chăng bao giờ nhớ thế/ Bạn có nhớ trường, nhớ lớp, nhớ tên tôi? 

C. Văn chương gây ra cho ta những tình cảm ta không có, tạo những tình cảm ta sẵn có. 

D. Văn học sẽ không là gì cả nếu không vì cuộc đời mà có. 

Câu 3: Lỗi dùng từ không đúng nghĩa xuất phát từ nguyên nhân nào? 

A. Tiếng Việt quá giàu và đẹp

B. Người viết lạm dụng các từ ngữ. 

C. Người viết không hiểu đúng nghĩa của từ ngữ mình dùng. 

D. Người viết chưa ý thức được ngữ cảnh giao tiếp. 

Câu 4: Đó là khắc khoải đáng ghi nhớ nhất trong cuộc đời học sinh của tôi. 

Câu văn trên mắc lỗi dùng từ nào? 

A. Lỗi dùng từ " ghi nhớ" chưa phù hợp. 

B. Lỗi dùng từ " học sinh" không đúng ngữ cảnh. 

C. Lỗi dùng từ " khắc khoải" không đúng nghĩa. 

D. Lỗi sắp xếp trật tự từ.

Câu 5: Chọn câu văn không mắc lỗi về dùng từ. 

A. " Thu hứng" là một trong những bài văn nổi tiếng của Đỗ Phủ. 

B. " Thu hứng" là một trong những bài thơ nổi tiếng của Đỗ Phủ. 

C. Đỗ Phủ là một trong những bài thơ nổi tiếng của " Thu hứng". 

D. " Thu hứng" là một trong những bài thơ hơi bị hay của Đỗ Phủ. 

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

​​Câu 1: Để khắc phục lỗi dùng từ không đúng phong cách, người viết cần phải làm gì? 

Câu 2: Phần chú thích được viết ở?