Giáo án và PPT Ngữ văn 10 chân trời Bài 3: Hương Sơn phong cảnh (Chu Mạnh Trinh)

VĂN BẢN 1. HƯƠNG SƠN PHONG CẢNH

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Những cụm như “thú Hương Sơn ao ước…, giật mình trong giấc mộng, ai khéo hoạ hình…” có tác dụng biểu đạt như thế nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1.  Tác giả

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Em hãy nêu những nét chính của tác giả?

Sản phẩm dự kiến:

- Chu Mạnh Trinh (1862 - 1905), tự Cán Thần, hiệu Trúc Văn, là một danh sĩ thời Nguyễn, người làng Phú Thị, huyện Đông Yên nay là huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên.

- Từ bé ông đã nổi tiếng thông minh, có tài văn chương. Năm 19 tuổi đỗ tú tài rồi đến xin học với phó bảng Phạm Hy Lượng, mấy năm sau thầy gả con gái cho.

- Ông là người thạo cầm, kì, thi, họa, am hiểu nghệ thuật kiến trúc, đã vẽ kiểu chùa Thiên Trù (Hương Sơn) khi trùng tu.

Hoạt động 2. Tác phẩm

 GV đưa ra câu hỏi:  Em hãy nêu hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm?

 Sản phẩm dự kiến:

- Xuất xứ: Văn bản in trong Việt Nam ca trù biên khảo, Đỗ Bằng Đoàn và Đỗ Trọng Huề, NXB thành phố Hồ Chí Minh, 1995; có tham khảo văn bản Bài ca phong cảnh Hương Sơn, Ngữ Văn 11, tập một, Hoàng Như Mai, chủ biên, NXB Giáo dục, 2005.

- Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ có thể được sáng tác trong thời gian Chu Mạnh Trinh tham gia trùng tu chùa Thiên Trù trong quần thể Hương Sơn.

……………….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Tác giả của " Hương Sơn phong cảnh" là ai? 

• A. Phạm Tiến Duật. 
• B. Nguyễn Vũ Tiềm. 
• C. Chu Mạnh Trinh. 
• D. Đỗ Trung Lai. 

Câu 2: Hương Sơn phong cảnh được viết theo thể loại nào? 

• A. Thể đồng dao. 
• B. Thể hát nói. 
• C. Thể thơ lục bát. 
• D. Thể thơ thất ngôn. 

Câu 3: Ý nào sau đây KHÔNG ĐÚNG khi nói về thể hát nói?

• A. Hát nói là thể loại có nguồn gốc từ Trung Quốc.
• B. Bài hát nói chính thể có 11 câu, chia làm 3 phần.
• C. Trong bài hát nói, quy định vê số tiếng, cách gieo vần và nhịp tương đối tự do.
• D. Khổ giữa trong bài hát nói là nội dung chính của bài hát nói.

Câu 4: Ý nào sau đây KHÔNG ĐÚNG khi nói về tác giả Chủ Mạnh Trinh?

• A. Chu Mạnh Trinh đỗ tiến sĩ năm 1892; năm 1903, ông từ quan về quê.
• B. Ông là người thạo cầm, kì, thị, họa, am hiểu nghệ thuật kiến trúc.
• C. Ông đoạt giải nhất thơ Nôm trong cuộc thi vịnh Kiều năm 1905 tại Nghệ An.
• D. Ông là người đã vẽ kiểu chùa Thiên Trù (Hương Sơn) khi trùng tu.

Câu 5: Hương Sơn được mệnh danh là?

• A. Nam thiên đệ nhất chùa.
• B. Nam thiên đệ nhất thác.
• C. Nam thiên đệ nhất hùng quan.
• D. Nam thiên đệ nhất động.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Chủ thể trữ tình của bài thơ là ai? 

Câu 2: Cảm xúc của tác giả được thể hiện trong bốn câu thơ đầu là gì?