Giáo án và PPT Ngữ văn 10 chân trời Bài 2: Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê

ĐỌC KẾT NỐI CHỦ ĐIỂM

NGÔI NHÀ TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI Ê-ĐÊ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Trong mỗi ngôi nhà dài, người Ê-đê chạm khắc những gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu chung

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Em hãy tìm hiểu chung về VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê

Sản phẩm dự kiến:

- VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê được dẫn theo Lan Anh, Nhà truyền thống của người Ê-đê: Nhà dài như tiếng chiêng ngân, Báo VOV5, ngày 23-12-2013.

Hoạt động 2. Tìm hiểu chi tiết văn bản

 GV đưa ra câu hỏi:  Em hãy nêu cách làm cầu thang của người Ê đê?

 Sản phẩm dự kiến:

Câu 1. Từ hình minh họa, những chi tiết mà văn bản đề cập:

- Nhà dài

- Vật liệu làm sàn: gỗ

- Vật liệu làm mái: tranh

- Cầu thang: gia đình giàu có, có hai cầu thang để lên xuống gồm cầu thang đực và cầu thang cái. Trên cầu thang cái có hình ảnh bầu sữa mẹ và vầng trăng khuyết còn cầu thang đực không có hoa văn chạm khắc nhiều, chỉ là một cây gỗ sau đó chạm khắc những bậc để lên xuống.

 Câu 2. Ngôi nhà và sinh hoạt của người Ê-đê được miêu tả trong VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê gợi nhớ chi tiết trong văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây:

- Chi tiết miêu tả nhà của Mtao Mxây: “Nhà Mtao Mxây cột sàn hiên đẽo hình mặt trăng, đầu cầu thang đều đẽo hình chim ngói. Ngôi nhà của lão tù trưởng nhà giàu này quả là đẹp thật. Cầu thang rộng một lá chiếu, người nối đuôi nhau lên xuống mà khiêng một ché duê vẫn không sợ chật”.

- Chi tiết Đăm Săn thách đấu với Mtao Mxây: “Xuống, diêng! Xuống, diêng! Ngươi không xuống ư? Ta sẽ lấy cái xà hiên của nhà ngươi ta bổ đôi, ta sẽ lấy cái cầu thang của nhà ngươi chẻ ra kéo lửa, ta hun cái nhà của ngươi cho mà xem!”.

 Câu 3. Ngôi nhà nói đến trong văn bản được gọi là “ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê” vì:

- Ngôi nhà mang tính phổ quát trong cộng đồng dân tộc Ê-đê.

- Ngôi nhà là nơi gắn kết bao thế hệ dòng tộc của người Ê-đê.

……….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Tác giả giới thiệu về nhà dài là gì?

A. Là ngôi nhà lớn của một đại gia đình và là nét đặc trưng chế độ mẫu hệ của người Ê-đê.

B. Là một loại nhà dài ngoằng của các thệ trước đây của người Ê-đê.

C. Là một loại nhà hiện đại, vừa mới được người dân Ê-đê công nhận.

D. Là ngôi nhà lớn, sang trọng, quyền quý trong sử thi của người Ê-đê.

Câu 2: Nhà dài là nơi ở chung của ai?

A. Của một bộ tộc.

B. Của một quân đoàn ra trận.

C. Của nhiều thế hệ, có khi là của cả một dòng họ.

D. Tất cả các đáp án trên.

Câu 3: Nhà dài thường xuyên được nối dài thêm mỗi khi có việc gì xảy ra?

A. Khi một thành viên nam trong gia đinh cưới vợ.

B. Khi một thành viên nữ trong gia đình lập gia thất.

C. Khi gia đình có nhiều tiền hơn.

D. Cả A và C.

Câu 4: Sử thi Đăm Săn đã mô tả chiều dài của nhà dài bằng hình ảnh nào?

A. Nhà dài như một dãy núi xa mờ.

B. Nhà dài như một hòn ngọc quý giữa đất trời.

C. Giá trị của nhà dài nằm ở trong tim mỗi người Ê-đê.

D. Nhà dài như một tiếng chiêng.

Câu 5: Người Ê-đê thường làm nhà theo hướng nào?

A. Bắc – nam.

B. Đông – tây.

C. Đông bắc – tây nam

D. Hướng có mặt trời chiếu rọi.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tại sao độ dài của nhà thường được ước tính bằng số lượng dầm ngang?

Câu 2: Tại sao có những ngôi nhà rất là dài?