Giáo án vật lí 10 cánh diều bài 2: Sự biến dạng

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 2. SỰ BIẾN DẠNG

1. MỤC TIÊU
2. Kiến thức:

• Nêu được sự biến dạng kéo, biến dạng nén.
• Mô tả được đặc tính của lò xo: giới hạn đàn hồi, độ giãn, độ cứng.
• Tìm được mối liên hệ giữa lực đàn hồi và độ biến dạng của lò xo. Từ đó phát biểu được định luật Hooke.
• Vận dụng được định luật Hooke trong một số trường hợp đơn giản.

2. Năng lực

- Năng lực chung:

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Phối hợp với bạn học để thực hiện thí nghiệm đơn giản để nêu được sự biến dạng và mô tả được các đặc tính của lò xo.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận để thiết kế phương án hoặc lựa chọn phương án và thực hiện phương án tìm mối liên hệ giữa lực đàn hồi và độ biến dạng của lò xo.

- Năng lực môn vật lí:

• Năng lực nhận thức vật lí:

+ Trình bày được các hiện tượng, quá trình vật lí liên quan đến sự biến dạng.

+ Giải thích, chứng minh được cho một số trường hợp ứng dụng cụ thể liên quán đến đặc tính của lò xo, lực đàn hồi, độ giãn.

+ Thực hiện được thí nghiệm khảo sát mối liên hệ giữa lực đàn hồi và độ biến dạng của lò xo, rút ra định luật Hooke và vận dụng được định luật Hooke.

3. Phẩm chất:

- Chăm chỉ, trung thực: Tích cực tìm tòi, sáng tạo trong học tập, có ý thức chuẩn bị bài trước ở nhà.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
2. Đối với giáo viên:

• SGK, SGV, Giáo án.
• Tranh ảnh/ mô hình chuyển động tròn; hình máy mài máy cắt có vụn sắt văng theo phương tiếp tuyến; hình ảnh vệ tinh chuyển động trên quỹ đạo; hình ảnh ô tô chuyển động trên đường vòng.
• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh:

• Sách giáo khoa
• Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập (nếu cần) theo yêu cầu của GV.
• Một số thiết bị thực hành để suy ra định luật Hooke, một số vật có thể biến dạng như quả bóng, thanh cao su.
• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: GV nêu vấn đề về sự biến dạng bằng hình ảnh quen thuộc gần gũi với đời sống, tạo tâm thế hứng thú cho HS tìm hiểu nội dung bài học mới.
3. Nội dung: GV tổ chức cho HS tìm hiểu nội dung mở đầu bài học.
4. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS tìm hiểu nội dung mở đầu bài học trong SGK.

- GV chiếu hình ảnh cho HS quan sát:

1. Nén lò xo dọc theo trục của nó
2. Kéo hai đầu lò xo dọc theo trục của nó

Câu hỏi đặt ra: Dây cáp trên cây cầu Brooklyn hay lò xo trong hai trường hợp trên đã thay đổi hình dạng so với hình dạng vốn có ban đầu của nó. Em hãy quan sát và nhận xét sự thay đổi kích thước của chúng?

Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận đưa ra câu trả lời.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- HS giơ tay phát biểu.  

TL:

So với kích thước ban đầu:

+ Kích thước của dây cáp trên cây cầu Brooklyn hay lò xo trong trường hợp 2, kéo hai đầu lò xo dọc theo trục của nó đã tăng, đã dài thêm.

+ Còn kích thước của lò xo trong trường hợp 1, nén lò xo dọc theo trục của nó đã bị giảm đi.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV tiếp nhận câu trả lời của HS.

- GV dẫn dắt vào nội dung bài học: Qua những ví dụ trên, ta thấy vật đã có sự thay đổi kích thước hay hình dạng so với ban đầu. Sự thay đổi hình dạng đó được gọi là sự biến dạng. Vậy có mấy loại biến dạng? Dựa trên cơ sở nào để phân loại biến dạng? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay bài 2. Sự biến dạng.

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Thực hiện thí nghiệm để rút ra biến dạng kéo và biến dạng nén.

1. Mục tiêu:

- Thực hiện được thí nghiệm với dụng cụ thực hành là quả bóng và thanh cao su.

- Nêu được biến dạng kéo, biến dạng nén.

1. Nội dung: Từ thí nghiệm, GV đặt ra những câu hỏi, định hướng HS thảo luận để rút ra biến dạng kéo, biến dạng nén.
2. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
3. Tổ chức thực hiện :