Giáo án Vật lí 11 chân trời bài 9: Sóng dừng
Giáo án Bài 9: Sóng dừng sách Vật lí 11 chân trời sáng tạo. Được thiết kế theo công văn 5512, chi tiết, đầy đủ. Giáo án là bản word, có thể tải về và dễ dàng chỉnh sửa. Bộ giáo án có đầy đủ các bài trong học kì 1 + học kì 2 của Vật lí 11 chân trời sáng tạo. Kéo xuống dưới để tham khảo chi tiết.
Xem video về mẫu Giáo án Vật lí 11 chân trời bài 9: Sóng dừng
Các tài liệu bổ trợ khác
Xem toàn bộ: Giáo án vật lí 11 chân trời sáng tạo đủ cả năm
Ngày soạn:…/…/…
Ngày dạy:…/…/…
BÀI 9: SÓNG DỪNG
- MỤC TIÊU
- Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Tiến hành thí nghiệm tạo sóng dừng và giải thích được sự hình thành sóng dừng.
- Sử dụng hình ảnh (tạo ra bằng thí nghiệm, hoặc hình vẽ cho trước), xác định được nút và bụng của sóng dừng.
- Sử dụng các cách biểu diễn đại số và đồ thị để phân tích, xác định được vị trí nút và bụng của sóng dừng.
- Lập luận để rút ra điều kiện hình thành sóng dừng trên dây trong hai trường hợp: dây có hai đầu cố định và dây có một đầu cố định, một đầu tự do.
- Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực tự học: Chủ động tích cực thực hiện những công việc của bản thân trong học tập thông qua việc tham gia đóng góp ý tưởng, đặt câu hỏi và trả lời các yêu cầu.
- Giao tiếp hợp tác: Thảo luận nhóm, tiếp thu sự góp ý và hỗ trợ thành viên trong nhóm khi tìm hiểu về hiện tượng sóng dừng.
- Năng lực giải quyết vấn đề: Xây dựng được phương án thí nghiệm trong đó có mục tiêu, dụng cụ và phương án tiến hành phù hợp để khảo sát hiện tượng sóng dừng.
Năng lực vật lí:
- Mô tả và giải thích được sự hình thành sóng dừng.
- Rút ra được điều kiện hình thành sóng dừng trên dây.
- Vận dụng được kiến thức để làm bài tập và giải thích được một số vấn đề trong thực tế.
- Phẩm chất
- Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm trong học tập và thí nghiệm.
- THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:
- Đối với giáo viên:
- SGK, SGV, Giáo án.
- Hình vẽ và đồ thị trong SGK: Hình ảnh dây đần guitar khi được gảy; Hình ảnh quá trình phản xạ sóng; Hình ảnh thí nghiệm khảo sát hiện tượng sóng dừng;…
- Máy chiếu, máy tính (nếu có).
- Đối với học sinh:
- HS mỗi nhóm: Dụng cụ thí nghiệm khảo sát hiện tượng sóng dừng: Sợi dây AB không dãn, đàn hồi, có chiều dài 65 cm, hệ thống giá đỡ, thước thẳng có độ chia nhỏ nhất là 1mm, máy phát tần số.
- HS cả lớp: Hình vẽ và đồ thị liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
- HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: Thông qua những ví dụ thực tế về dây đàn guitar để đưa ra câu hỏi định hướng HS vào vấn đề cần tìm hiểu trong bài học.
- Nội dung: GV cho HS quan sát hình vẽ và thảo luận về hiện tượng sóng dừng.
- Sản phẩm học tập: HS trả lời được những câu hỏi mà GV đưa ra để thảo luận về hiện tượng sóng dừng.
- Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập:
- GV chiếu hình ảnh và video dây đàn guitar khi được gảy (Hình 9.1) cho HS quan sát.
+ Hình ảnh dây đàn guitar.
+ Video dây đàn guitar rung khi được gảy.
Khi gảy đàn guitar, ta quan sát được dây đàn rung và tạo thành các múi.
- GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận: Trong điều kiện nào thì ta có thể quan sát được hiện tượng được gọi là sóng dừng này?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS quan sát hình ảnh, video và đưa ra câu trả lời.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời 1 – 2 bạn ngẫu nhiên đứng dậy trình bày suy nghĩ của mình.
(HS chưa cần trả lời chính xác và đầy đủ: ví dụ để quan sát được hiện tượng sóng dừng trên sợi dây thì chiều dài sợi dây phải bằng số nguyên lần nửa bước sóng).
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
GV tiếp nhận câu trả lời dẫn dắt HS vào bài: Để trả lời câu hỏi này chúng ra vào bài học ngày hôm nay: Bài 9: Sóng dừng.
- HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1. Tìm hiểu về sự phản xạ sóng
- Mục tiêu: HS mô tả được sự phản xạ sóng trong hai trường hợp vật cản cố định và vật cản tự do.
- Nội dung: GV cho HS quan sát hình ảnh và dựa theo yêu cầu SGK nêu được kiến thức về sự phản xạ sóng.
- Sản phẩm học tập:
- HS mô tả và nêu các đặc điểm về tần số, bước sóng và độ lệch pha của sóng tới và sóng phản xạ.
- Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS | DỰ KIẾN SẢN PHẨM |
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV chiếu hình ảnh sóng truyền trên một sợi dây có một đầu được buộc vào điểm cố định (Hình 9.2a) hoặc được để tự do (Hình 9.2b) cho HS quan sát. - GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, nghiên cứu SGK tìm hiểu nội dung về độ lệch pha của sóng phản xạ, sóng tới và trả lời nội dung Thảo luận 1 (SGK – tr56) Quan sát Hình 9.2 và nhận xét chiều biến dạng của dây khi có sóng tới và sóng phản xạ trong hai trường hợp: đầu dây cố định và đầu dây tự do. - GV đặt câu hỏi: + Thế nào là sóng tới và sóng phản xạ? + Tần số và bước sóng của sóng phản xạ và sóng tới có mối liên hệ như thế nào? + Nhận xét về pha của sóng tới và sóng phản xạ trong hai trường hợp. - Sau khi HS phát biểu, GV nhận xét và kết luận về phản xạ sóng, yêu cầu HS ghi vào vở. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS đọc thông tin SGK, quan sát hình ảnh, chăm chú nghe GV giảng bài, thảo luận trả lời các câu hỏi mà GV đưa ra. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời đại diện HS trả lời, đưa ra ý kiến của bản thân. - GV mời HS khác nhận xét, bổ sung. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập - GV đánh giá, nhận xét, tổng kết và chuyển sang nội dung mới. | I. SỰ PHẢN XẠ SÓNG *Thảo luận 1 (SGK – tr56) - Đầu dây cố định: Sóng phản xạ đổi chiều biến dạng tại điểm phản xạ (li độ của sóng phản xạ ngược dấu với li độ của sóng tới tại điểm phản xạ). - Đầu dây tự do: Sóng phản xạ không đổi chiều biến dạng tại điểm phản xạ (li độ của sóng phản xạ cùng dấu với li độ của sóng tới tại điểm phản xạ). *Kết luận - Khi gặp vật cản, sóng sẽ bị phản xạ. Sóng được truyền từ nguồn phát điện đến vật cản được gọi là sóng tới, sóng được truyền ngược lại từ vật cản được gọi là sóng phản xạ. - Sóng phản xạ có cùng tần số và bước sóng với sóng tới. - Trong trường hợp đầu dây cố định, tại điểm phản xạ, sóng phản xạ ngược pha với sóng tới; trong trường hợp đầu dây tự do, sóng phản xạ cùng pha với sóng tới.
|
Hoạt động 2. Tìm hiểu hiện tượng sóng dừng
- Mục tiêu:
- Thông qua thí nghiệm tạo sóng dừng trên sợi dây đần hồi để HS tìm hiểu thế nào là sóng dừng.
- HS giải thích được sự hình thành các bụng sóng và nút sóng trên dây.
- Nội dung: GV tổ chức để HS tham gia thí nghiệm khảo sát hiện tượng sóng dừng và rút ra định nghĩa sóng dừng.
- Sản phẩm học tập:
- HS hoàn thành Báo cáo thí nghiệm khảo sát hiện tượng sóng dừng.
Lớp: Tên nhóm: THÍ NGHIỆM KHẢO SÁT HIỆN TƯỢNG SÓNG DỪNG 1. Mục đích thí nghiệm 2. Phương án thí nghiệm - Dụng cụ thí nghiệm - Chức năng của từng dung cụ 3. Thực hiện thí nghiệm - Các bước tiến hành - Bảng số liệu
- Xử lí số liệu 4. Kết luận - Nhận xét kết quả thí nghiệm (trả lời câu Thảo luận 2). - Sự hình thành bụng sóng và nút sóng trên dây (trả lời câu Thảo luận 3). | ||||||||||||||||||||||||||||
- HS dựa trên kiến thức về giao thoa sóng áp dụng cho một sóng tới và một sóng phản xạ để giải thích hiện tượng sóng dừng thông qua hình ảnh trực quan.
- Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS | DỰ KIẾN SẢN PHẨM |
Nhiệm vụ 2: Thực hiện thí nghiệm khảo sát hiện tượng sóng dừng Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV chia lớp thành 6 – 8 nhóm, phát dụng cụ thí nghiệm cho các nhóm. - GV giới thiệu cho HS về thí nghiệm khảo sát hiện tượng sóng dừng. + Dụng cụ: + Tiến hành thí nghiệm: Bước 1: Bố trí thí nghiệm như Hình 9.3. Bước 2: Nối đầu dây A vào máy phát tần số, đầu còn lại của dây được gắn cố định vào giá đỡ. Bước 3: Bật máy phát tần số, điều chỉnh tần số dao động phù hợp để xuất hiện hình ảnh sóng ổn định. Bước 4: Điều chỉnh tần số máy phát; điều chỉnh chiều dài của dây để thay đổi hình dạng sóng ổn định trên dây. - HS thảo luận, nghiên cứu SGK, tiến hành khảo sát hiện tượng sóng dừng và trả lời nội dung Thảo luận 2 (SGK – tr57) Nhận xét về sự phụ thuộc của số lượng điểm cực đại, cực tiểu trên dây với tần số của máy phát tần số. - HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm, quan sát và xác định số lượng, vị trí các điểm dao động, trả lời phiếu báo cáo và trình bày kết quả thí nghiệm. - Sau khi HS phát biểu, GV nhận xét và đánh giá phần trình bày của các nhóm. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS đọc thông tin SGK, quan sát thí nghiệm, chăm chú nghe GV giảng bài, thảo luận trả lời các câu hỏi mà GV đưa ra. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời đại diện HS trả lời, đưa ra ý kiến của bản thân. - GV mời HS khác nhận xét, bổ sung. Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập - GV đánh giá, nhận xét, tổng kết và chuyển sang nội dung mới. Nhiệm vụ 2: Giải thích hiện tượng sóng dừng Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
| II. HIỆN TƯỢNG SÓNG DỪNG 1. Thí nghiệm khảo sát hiện tượng sóng dừng *Thảo luận 2 (SGK – tr57) - Học sinh tự làm thí nghiệm, thu được các kết quả về số điểm cực đại, số điểm cực tiểu và rút ra mối liên hệ. - Kết quả thí nghiệm cho thấy số lượng điểm dao động với biên độ cực đại và cực tiểu tỉ lệ thuận với tần số của máy phát tần số.
2. Giải thích hiện tượng sóng dừng *Thảo luận 3 (SGK – tr57)
|
Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II
MỘT VÀI THÔNG TIN:
- Word được soạn: Chi tiết, rõ ràng, mạch lạc
- Powerpoint soạn: Hiện đại, đẹp mắt để tạo hứng thú học tập
- Word và powepoint đồng bộ với nhau
Phí giáo án:
- Giáo án word: 300k/học kì - 400k/cả năm
- Giáo án Powerpoint: 400k/học kì - 450k/cả năm
- Trọn bộ word + PPT: 500k/học kì - 600k/cả năm
=> Khi đặt: nhận đủ giáo án cả năm ngay và luôn
CÁCH TẢI:
- Bước 1: Chuyển phí vào STK: 10711017 - Chu Văn Trí- Ngân hàng ACB (QR)
- Bước 2: Nhắn tin tới Zalo Fidutech - nhấn vào đây để thông báo và nhận giáo án
=> Khi đặt, sẽ nhận giáo án ngay và luôn. Tặng kèm phiếu trắc nghiệm + đề kiểm tra ma trận
Xem toàn bộ: Giáo án vật lí 11 chân trời sáng tạo đủ cả năm
ĐẦY ĐỦ GIÁO ÁN CÁC BỘ SÁCH KHÁC
GIÁO ÁN WORD LỚP 11 CHÂN TRỜI SÁNG TẠO
GIÁO ÁN POWERPOINT LỚP 11 CHÂN TRỜI SÁNG TẠO
GIÁO ÁN CHUYÊN ĐỀ 11 CHÂN TRỜI SÁNG TẠO
GIÁO ÁN DẠY THÊM 11 CHÂN TRỜI SÁNG TẠO
CÁCH ĐẶT MUA:
Liên hệ Zalo: Fidutech - nhấn vào đây