Nội dung chính Lịch sử 9 chân trời Bài 17: Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1965

BÀI 17: VIỆT NAM TỪ NĂM 1954 ĐẾN NĂM 1965

1. Những thành tựu tiêu biểu trong công cuộc xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa (1954 – 1965)

+ Cải cách ruộng đất và phục hồi nền kinh tế sau chiến tranh (1954 – 1957): Thực hiện chủ trương “người cày có ruộng”, từ năm 1954 đến năm 1956, miền Bắc hoàn thành 4 đợt cải cách ruộng đất và 6 đợt giảm tô ở 22 tỉnh đồng bằng và trung du. Kết quả chung của cải cách ruộng đất là đã xoá bỏ chế độ chiếm hữu ruộng đất của địa chủ; tịch thu, trưng thu, trưng mua khoảng 81 vạn ha ruộng đất, 10 vạn trâu bò, 1,8 triệu nông cụ lao động từ tay địa chủ chia cho 2 triệu hộ nông dân miền Bắc. Sau cải cách, bộ mặt nông thôn miền Bắc có nhiều thay đổi, nạn đói cơ bản được giải quyết, khẩu hiệu “người cày có ruộng” bước đầu thành hiện thực.

+ Bước đầu phát triển kinh tế – xã hội (1958 – 1960): Cuối năm 1960, miền Bắc đã bước đầu phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo điều kiện vật chất, tinh thần cho nhân dân và phục vụ chiến đấu. Nhiều công trình quan trọng cho nền kinh tế quốc dân bắt đầu được xây dựng. Những tiến bộ về kinh tế đã tạo điều kiện cho văn hoá, giáo dục, y tế phát triển, trong đó giáo dục đạt được những bước tiến nhảy vọt. Nhà nước cũng thống nhất tiền tệ, thị trường giá cả, bãi bỏ các thứ thuế vô lí, phát triển mậu dịch quốc doanh và hợp tác xã mua bán, giúp ổn định thị trường và hạn chế đầu cơ tích trữ.

+ Miền Bắc xây dựng bước đầu cơ sở vật chất – kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội và chi viện cho miền Nam (1961 – 1965).

2. Các thắng lợi quân sự tiêu biểu của quân dân miền Nam giai đoạn 1954 – 1965

+ Phong trào Đồng khởi (1959 – 1960): về lực lượng tham gia: nhân dân 3 xã thuộc huyện Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre với “Đội quân tóc dài” làm nòng cốt; về mục đích: nổi dậy đánh đồn bốt, phá thế kìm kẹp; về kết quả: làm chủ nhiều xã, ấp, lập Uỷ ban nhân dân tự quản và lực lượng vũ trang nhân dân,... Từ Bến Tre, phong trào lan rộng khắp miền Nam, giải phóng một vùng rộng lớn, liên hoàn.

+ Quân dân miền Nam từng bước đánh bại chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ ở miền Nam: đẩy mạnh đấu tranh chính trị ở thành thị và nông thôn, kết hợp với phong trào phá “ấp chiến lược” và mở các trận phản công chống địch càn quét; giành thắng lợi vang dội ở Ấp Bắc (Mỹ Tho) vào ngày 2 – 1 – 1963 (bước đầu đánh bại chiến thuật “trực thăng vận” và “thiết xa vận”), chứng minh quân dân miền Nam có khả năng đánh bại chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”; giành được những thắng lợi quân sự liên tiếp ở Bình Giã (Bà Rịa) cuối năm 1964, ở An Lão (Bình Định) và Ba Gia (Quảng Ngãi) vào năm 1965); cuộc đấu tranh của nhân dân ở các đô thị; hoà thượng Thích Quảng Đức tự thiêu (6 – 1963), các cuộc biểu tình của hàng chục vạn nhân dân thuộc nhiều tầng lớp trong xã hội vào tháng 6 và tháng 7 – 1963.