BÀI 20

TIẾNG VIỆT: CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tiếp theo)

A. TRẮC NGHIỆM

1. NHẬN BIẾT (7 câu)

Câu 1: Thành phần phụ chú là gì?

1. Thành phần được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
2. Thành phần chú giải cho phần văn bản phía trên
3. Thành phần bổ trợ nghĩa của chủ ngữ, liên kết các thành phần câu trong một số trường hợp.
4. Tất cả các đáp án trên.

Câu 2: Trong câu “Người đồng mình thương lắm con ơi” có sử dụng:

1. Thành phần gọi - đáp
2. Thành phần cảm thán
3. Thành phần tình thái.
4. Thành phần phụ chú.

Câu 3: Từ “có lẽ” trong câu “những hành trang ấy, có lẽ sự chuẩn bị về con người là quan trọng nhất” là thành phần gì?

1. Thành phần trạng ngữ
2. Thành phần bổ ngữ
3. Thành phần biệt lập tình thái
4. Thành phần biệt lập cảm thán

Câu 4: Trong những câu sau, câu nào có thành phần phụ chú?

1. Này, hãy đến đây nhanh lên!
2. Chao ôi, đêm trăng đẹp quá!
3. Mọi người, kể cả nó, đều nghĩ là sẽ muộn
4. Tôi đoán chắc là thể nào ngày mai anh cũng đến.

Câu 5: Gạch chân các thành phần tình thái hoặc cảm thán trong câu sau: “Không thể nào việc đó lại lặp lại lần nữa.”

1. Không thể
2. Lặp lại
3. Không thể nào
4. Lần nữa

Câu 6: Yếu tố tình thái nào chỉ thái độ của người nói đối với người nghe?

1. Chắc hẳn
2. Có vẻ như
3. À, ạ, á
4. Tất cả các đáp án trên.

Câu 7: Tìm thành phần cảm thán trong câu sau: “Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ, có lẽ còn ghê rợn hơn cả những tiếng kia nhiều.”

1. Nữa mà
2. Nhiều
3. Cả A và B.
4. Câu này không chứa thành phần cảm thán.

2. THÔNG HIỂU (7 câu)

Câu 1: Ý nào sau đây không đúng khi nói về thành phần gọi - đáp?

1. Thành phần gọi đáp được dùng để tạo lập
2. Dùng để duy trì quan hệ giao tiếp
3. Dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
4. Là thành phần biệt lập

Câu 2: Về mặt hình thức, thành phần phụ chú không đi kèm với dấu câu nào?

1. Dấu gạch ngang (–)
2. Dấu hỏi chấm (?)
3. Dấu ngoặc đơn ()
4. Dấu hai chấm (:)

Câu 3: Trong câu “Mưa đá! Cha mẹ ơi! Mưa đá!” có sử dụng:

1. Thành phần gọi – đáp.
2. Thành phần cảm thán.
3. Thành phần tình thái.
4. Thành phần phụ chú.

Câu 4: Thành phần phụ chú và những từ ngữ trong câu sau liên quan với nhau theo kiểu quan hệ nào?

"Bác tôi, người bên trái tấm hình, là một nhạc sĩ sáng tác nhạc tiền chiến."

1. Quan hệ bổ sung
2. Quan hệ điều kiện
3. Quan hệ nguyên nhân
4. Quan hệ mục đích

Câu 5: Gạch chân các thành phần tình thái hoặc cảm thán trong câu sau: “Tôi không rõ, hình như họ là hai mẹ con”.

1. Không rõ
2. Hình như
3. Tôi không rõ
4. Hai mẹ con

Câu 6: Yếu tố tình thái nào gắn với độ tin cậy của sự việc được nói đến?

1. Dường như
2. Theo tôi
3. Nhé
4. Thật là

Câu 7: Thành phần cảm thán có điểm riêng là nó có thể tách ra thành:

1. Một tổ hợp phân chia
2. Một câu cảm thán
3. Bộ phận sắc thái nghĩa của câu
4. Tất cả các đáp án trên.

3. VẬN DỤNG (5 câu)

Câu 1: Thành phần phụ chú trong đoạn văn sau có tác dụng gì?

          Bước vào thế kỉ mới, muốn “sánh vai cùng các cường quốc năm châu” thì chúng ta sẽ phải lấy đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên, có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ – những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới – nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất.

1. Nói đến những đối tượng được nhắc đến ở câu văn trước đó
2. Nhấn mạnh trách nhiệm của lớp trẻ
3. Nhấn mạnh ý vai trò của lớp trẻ đối với tương lai của đất nước.
4. Tất cả đều sai

Câu 2: Câu nào sau đây không có thành phần gọi - đáp?

1. Ngày mai tôi phải đi xa rồi
2. Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi!
3. Thưa cô, em xin phép ra ngoài ạ!
4. Ngày mai anh phải đi rồi ư?

Câu 3: Thành phần phụ chú trong đoạn thơ sau có ý nghĩa gì?

Cô gái nhà bên (có ai ngờ)

Cũng vào du kích

Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích

Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi)

1. Miêu tả về cô gái
2. Kể về cuộc gặp bất ngờ của tác giả và cô gái
3. Bộc lộ rõ thái độ của tác giả đối với sự việc và hình ảnh cô gái
4. Thể hiện rõ mối quan hệ giữa tác giả và cô gái

Câu 4: Trong các câu sau, câu nào có thành phần cảm thán?

1. "Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy răng khác giống nhưng chung một giàn." (Ca dao)
2. "Ô kìa, hai con hạc trắng bay về Bồng Lai!" (Thế Lữ)
3. Nắng đã lên rồi.
4. "Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đưa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi". (Nguyễn Quang Sáng)

Câu 5: “Thành phần biệt lập là thành phần không nằm trong … mà được dùng để diễn đạt thái độ của người nói, sự đánh giá của người nói đối với việc được nói đến trong câu hoặc đối với người nghe.”

Hãy điền từ ngữ còn thiếu vào câu trên.

1. Mối quan hệ với chủ ngữ
2. Mối quan hệ với vị ngữ
3. Cấu trúc cú pháp của câu
4. Cấu trúc tổ hợp của câu

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: “Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ”.

Từ “này” trong câu trên có phải là thán từ không?

1. Có. Vì nó được dùng để đáp lời.
2. Có. Vì nó thể hiện tâm trạng vui tươi của nhân vật chính.
3. Không. Vì nó không biểu thị khả năng kết hợp giữa các thành phần câu.
4. Không. Vì đây là đại từ.

Câu 2: “Này, thầy nó ạ”.

Từ “này” trong câu trên có phải là thán từ không?

1. Có. Vì nó được dùng như một tiếng thốt ra để gọi người đối thoại.
2. Có. Vì từ này chỉ có chức năng làm thán từ.
3. Không. Vì nó không biểu hiện cảm xúc.
4. Tất cả các đáp án trên.