BÀI 5

VĂN BẢN: HOÀNG LÊ NHẤT THỐNG CHÍ

A. TRẮC NGHIỆM

1. NHẬN BIẾT (10 câu)

Câu 1: Nguyễn Huệ lên ngôi và đốc xuất đại quân vào khoảng thời gian nào?

1. Ngày 25 tháng Chạp
2. Ngày 29 tháng Chạp
3. Ngày 30 tháng Chạp
4. Mồng 3 tháng Giêng

Câu 2: Văn bản do ai sáng tác?

1. Ngô gia văn phái
2. Ngô Thì Nhậm
3. Nguyễn Thiếp
4. Ngô Văn Sở

Câu 3: Đoạn trích “Hoàng Lê nhất thống chí” thuộc hồi thứ bao nhiêu?

1. Hồi thứ 12
2. Hồi thứ 14
3. Hồi thứ 16
4. Hồi thứ 17

Câu 4: Cuộc chiến của vua Quang Trung trước giặc nào của Trung Quốc?

1. Giặc Thanh
2. Giặc Minh
3. Giặc Ngô
4. Giặc Hán

Câu 5: Vua Quang Trung mở tiệc khao quân vào ngày 30 tháng chạp nhằm mục đích gì?

1. Cổ vũ động viên tinh thần quân sĩ
2. Để quân sĩ có thời gian nghỉ ngơi trước khi ra trận
3. Củng cố tinh thần quân sĩ, thể hiện niềm tin chiến thắng
4. Tất cả các đáp án trên

Câu 6: Tên tướng giặc nào phải thắt cổ tự vẫn?

1. Sầm Nghi Đống
2. Tôn Sĩ Nghị
3. Thoát Hoan
4. Tô Định

Câu 7: Thái độ của vua tôi Lê Chiêu Thống khi giặc Thanh bị tiêu giệt?

1. Vua tôi Lê Chiêu Thống xin cầu hòa trước vua Quang Trung
2. Vua tôi Lê Chiêu Thống chịu trận trước quân Tây Sơn
3. Vua tôi Lê Chiêu Thống chạy trốn
4. Vua tôi Lê Chiêu Thống đầu hàng

Câu 8: Hoàng Lê nhất thống chí xây dựng hình ảnh vua Quang Trung như thế nào?

1. Hành động mạnh mẽ, quyết đoán
2. Trí tuệ sáng suốt, mẫn cán, điều binh khiển tướng tài tình
3. Tài thao lược, lãnh đạo tài tình, phi thường
4. Cả 3 đáp án trên

Câu 9: Hình ảnh quân tướng nhà Thanh thua trận được miêu tả như thế nào?

1. Chân thực, sinh động
2. Quân tướng nhà Thanh thảm bại, hèn nhát
3. Quân tướng nhà Thanh bỏ chạy bán sống, bán chết
4. Cả 3 đáp án trên

Câu 10: Trong những đoạn văn nói về cảnh bỏ chạy khốn cùng của vua Lê Chiêu Thống, tác giả vẫn gửi gắm cảm xúc trong đó, theo em, cảm xúc đó là gì?

1. Sự căm phẫn
2. Sự bênh vực
3. Lòng thương cảm
4. Sự tiếc nuối

2. THÔNG HIỂU (10 câu)

Câu 1: Tác phẩm được viết bằng chữ Hán ghi chép lại sự thống nhất của vương triều nhà Lê thời điểm Tây Sơn diệt Trịnh, trả lại Bắc Hà cho vua Lê, đúng hay sai?

1. Đúng
2. Sai

Câu 2: Nhận định nói đúng nhất những biểu hiện trí tuệ sáng suốt và nhạy bén của Nguyễn Huệ?

1. Phân tích tình hình thời cuộc
2. Phân tích tương quan lực lượng giữa ta và địch
3. Xét đoán người và dùng người
4. Cả A, B, C đều đúng

Câu 3: Tác giả Ngô Gia Văn Phái là ai?

1. Là một tác giả nổi tiếng thời nhà Lê
2. Là một tác giả mang họ Ngô
3. Là một nhóm tác giả Việt Nam thuộc dòng họ Ngô Thì
4. Là một tác giả nổi tiếng thời nhà Nguyễn

Câu 4: Quê hương của nhóm tác giả này ở đâu?

1. Hải Dương
2. Hà Nội
3. Nam Định
4. Thái Bình

Câu 5: Ai là người đề xướng ra nhóm văn chương này?

1. Ngô Chi Thất và Ngô Đình Diệm
2. Ngô Chi Thất và Ngô Trân
3. Ngô Thì Sĩ và Ngô Trân
4. Ngô Chi Thất và Ngô Thì Nhậm

Câu 6: Ai là tác giả chính của nhóm văn chương Ngô gia văn phái?

1. Ngô Chi Thất và Ngô Đình Diệm
2. Ngô Chi Thất và Ngô Trân
3. Ngô Thì Sĩ và Ngô Trân
4. Ngô Thì Chí và Ngô Thì Du

Câu 7: Văn bản này viết về sự kiện lịch sử nào?

1. Trần Hưng Đạo phá quân Nguyên
2. Hai Bà Trưng đánh đuổi quân Nam Hán
3. Quang Trung đại phá quân Thanh
4. Lê Lợi đại phá quân Minh

Câu 8: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi dưới đây:

“(...) Từ đời Hán đến nay chúng đã mấy phen cướp bóc nước ta, giết hại nhân dân, vơ vét của cải, người mình không thể chịu nổi, ai cũng muốn đuổi chúng đi. Đời Hán có Trưng Nữ Vương, đời Minh có Lê Thái Tổ, các ngài không nỡ ngồi nhìn chúng làm điều tàn bạo, nên đã thuận lòng người, dấy nghĩa quân, đều chỉ đánh một trận là thắng và đuổi được chúng về phương Bắc” (...)

Câu văn “Từ đời Hán đến nay chúng đã mấy phen cướp bóc nước ta, giết hại nhân dân, vơ vét của cải, người mình không thể chịu nổi, ai cũng muốn đuổi chúng đi.” sử dụng biện pháp tu từ gì?

1. Điệp từ
2. So sánh
3. Liệt kê
4. Nhân hóa

Câu 9: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi dưới đây:

“Lần này ta ra, thân hành cầm quân, phương lược tiến đánh đã có tính sẵn. Chẳng qua mươi ngày có thể đuổi được người Thanh. Nhưng nghĩ chúng là nước lớn gấp mười nước mình, sau khi bị thua một trận, ắt lấy làm thẹn mà lo mưu báo thù. Như thế thì việc binh đao không bao giờ dứt, không phải là phúc cho dân, nỡ nào mà làm như vậy. Đến lúc ấy chỉ có người khéo lời lẽ mới dẹp nỗi việc binh đao, không phải Ngô Thì Nhậm thì không ai làm được. Chờ mười năm nữa, cho ta được yên ổn mà nuôi dưỡng lực lượng, bấy giờ nước giàu quân mạnh, thì ta có sợ gì chúng?”

Trong câu “Lần này ta ra, thân hành cầm quân, phương lược tiến đánh đã có tính sẵn”, nhân vật “ta” đã thực hiện kiểu hành động nói nào?

1. Trình bày
2. Hỏi
3. Hứa hẹn
4. Bộc lộ cảm xúc

Câu 10: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi dưới đây:

“Lần này ta ra, thân hành cầm quân, phương lược tiến đánh đã có tính sẵn. Chẳng qua mươi ngày có thể đuổi được người Thanh. Nhưng nghĩ chúng là nước lớn gấp mười nước mình, sau khi bị thua một trận, ắt lấy làm thẹn mà lo mưu báo thù. Như thế thì việc binh đao không bao giờ dứt, không phải là phúc cho dân, nỡ nào mà làm như vậy. Đến lúc ấy chỉ có người khéo lời lẽ mới dẹp nỗi việc binh đao, không phải Ngô Thì Nhậm thì không ai làm được. Chờ mười năm nữa, cho ta được yên ổn mà nuôi dưỡng lực lượng, bấy giờ nước giàu quân mạnh, thì ta có sợ gì chúng?”

Đoạn trích trên cho thấy nhân vật “ta” là người?

1. Nhân ái, bao dung độ lượng
2. Giàu sang, phóng khoáng
3. Anh minh, yêu dân như con
4. Tài trí, mưu lược, biết nhìn xa trông rộng

3. VẬN DỤNG (6 câu)

Câu 1: Tên tác phẩm “Hoàng Lê nhất thống chí” có nghĩa là gì?

1. Vua Lê nhất định thống nhất đất nước.
2. Ghi chép về sự thống nhất vương triều nhà Lê
3. Ý chí trước sau như một của vua Lê.
4. Ý chí thống nhất đất nước của vua Lê.

Câu 2: Nội dung chính của câu văn sau là gì?

“Trong khoảng vũ trụ, đất nào sao ấy, đều đã phân biệt rõ ràng, phương Nam, phương Bắc chia nhau mà cai trị.”

1. Thể hiện lịch sử đấu tranh giành độc lập dân tộc
2. Khẳng định chủ quyền của dân tộc ta và hành động xâm lăng phi nghĩa, trái đạo trời của giặc.
3. Thể hiện niềm tự hào về non sông đất nước của Nguyễn Huệ.
4. Thể hiện niềm tin vào ông trời của Nguyễn Huệ.

 Câu 3: Tướng giặc Tôn Sĩ Nghị hèn nhát, thảm hại như như thế nào?

1. Sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp…chuồn trước qua cầu phao.
2. Sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp…phảI nhờ thổ dân dẫn qua đường tắt chạy tháo thân.
3. Sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp…dẫm đạt lên quân chạy thoát thân.
4. Sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp…bị đứt cầu phao chết dưới sông.

Câu 4: Ý nào sau đây nói đúng thái độ của tác giả - cựu thần của nhà Lê dành cho vua Quang Trung?

1. Tôn trọng sự thật lịch sử và có ý thức dân tộc sâu sắc, phản ánh trung thực lịch sử.
2. Tôn trọng sự thật lịch sử và có ý thức dân tộc sâu sắc, phản ánh trung thực lịch sử, viết về người anh hùng dân tộc bằng cảm hứng ngợi ca.
3. Tôn trọng sự thật lịch sử và có ý thức dân tộc sâu sắc, phản ánh trung thực lịch sử với nỗi luyến tiếc xót thương nhà Lê cao độ.
4. Tôn trọng sự thật lịch sử và có ý thức dân tộc sâu sắc, phản ánh trung thực lịch sử một cách khách quan, không hề bộc lộ cảm xúc.

Câu 5: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi dưới đây:

          “(...) Từ đời Hán đến nay chúng đã mấy phen cướp bóc nước ta, giết hại nhân dân, vơ vét của cải, người mình không thể chịu nổi, ai cũng muốn đuổi chúng đi. Đời Hán có Trưng Nữ Vương, đời Minh có Lê Thái Tổ, các ngài không nỡ ngồi nhìn chúng làm điều tàn bạo, nên đã thuận lòng người, dấy nghĩa quân, đều chỉ đánh một trận là thắng và đuổi được chúng về phương Bắc” (...)

Đoạn trích trên là lời của ai nói với ai?

1. Tướng Trần Hưng Đạo nói với binh lính
2. Vua Quang Trung nói với binh lính
3. Vua Lê nói với các cận thần
4. Các vị quan địa phương kêu gọi dân chúng

Câu 6: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi dưới đây:

          “Lần này ta ra, thân hành cầm quân, phương lược tiến đánh đã có tính sẵn. Chẳng qua mươi ngày có thể đuổi được người Thanh. Nhưng nghĩ chúng là nước lớn gấp mười nước mình, sau khi bị thua một trận, ắt lấy làm thẹn mà lo mưu báo thù. Như thế thì việc binh đao không bao giờ dứt, không phải là phúc cho dân, nỡ nào mà làm như vậy. Đến lúc ấy chỉ có người khéo lời lẽ mới dẹp nỗi việc binh đao, không phải Ngô Thì Nhậm thì không ai làm được. Chờ mười năm nữa, cho ta được yên ổn mà nuôi dưỡng lực lượng, bấy giờ nước giàu quân mạnh, thì ta có sợ gì chúng?”

Đoạn trích trên được nói trong hoàn cảnh nào?

1. Nhân dân ta bị bóc lột dưới sự cai quản của chúa Trịnh Sâm
2. Nhân dân ta đứng trước sự xâm lược của quân Thanh
3. Quân Minh tiến đánh nước ta
4. Đáp án B và C

4. VẬN DỤNG CAO (3 câu)

Câu 1: Vì đâu mà vua tôi Lê Chiêu Thống lại lâm vào tình trạng của kẻ vong quốc?

1. Vì tham lam muốn mở rộng biên thuỳ.
2. Vì mưu lợi riêng của dòng họ đã đem vận mệnh của dân tộc đặt vào tay quân xâm lược.
3. Vì bỏ chạy theo quân Tôn Sĩ Nghị.

D.Vì vua Lê Chiêu Thống không còn tư cách của bặc quân vương.

Câu 2: Tại sao tác giả trung thành với nhà Lê nhưng viết chân thực về Quang Trung- “kẻ thù” của họ?

1. Vì họ tôn trọng lịch sử
2. Vì ý thức dân tộc
3. Vì họ luôn ủng hộ kẻ mạnh
4. Cả A và B đều đúng

Câu 3: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi dưới đây:

          “Quân Thanh sang xâm lược nước ta, hiện ở Thăng Long, các người đã biết chưa? Trong khoảng vũ trụ, đất nào sao ấy, đều đã phân biệt rõ ràng, phương Nam, phương Bắc chia nhau mà cai trị (...) Các ngươi đều là những kẻ có lương tri, lương năng, hãy nên cùng ta đồng hiệp lực, để dựng nên công lớn.”

Các câu thơ nào dưới đây có cùng nội dung với câu văn “Trong khoảng vũ trụ, đất nào sao ấy, đều đã phân biệt rõ ràng, phương Nam, phương Bắc chia nhau mà cai trị”?

1. Cớ sao lũ giặc sang xâm lược/ Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời (Sông núi nước Nam)
2. Núi sông bờ cõi đã chia/ Phong tục Bắc Nam cũng khác (Nước Đại Việt ta)
3. Bước tới đèo Ngang bóng xế tà/ Cỏ cây chen đá, lá chen hoa (Qua đèo Ngang)
4. Thái bình nên gắng sức/ Non nước ấy nghìn thu (Phò giá về Kinh)