Câu hỏi tự luận địa lí 6 cánh diều Ôn tâp chương 1 (P2)

ÔN TẬP CHƯƠNG 1. BẢN ĐỒ - PHƯƠNG TIỆN THỂ HIỆN BỀ MẶT TRÁI ĐẤT (PHẦN 2)

Câu 1: Trình bày cách xác định vị trí của địa điểm?

Trả lời:

Tọa độ địa lý của một địa điểm trên bản đồ được xác định bằng vĩ độ và kinh độ của địa điểm đó.

Câu 2: Trình bày cách ghi tọa độ địa lý của một điểm?

Trả lời:

Cách viết toạ độ của một điểm (điểm A) như sau: A (vĩ độ, kinh độ) hoặc A {vĩ độ; kinh độ}

Câu 3: Trình bày cách đánh số kinh, vĩ tuyến?

Trả lời:

Để đánh số các kinh tuyến và vĩ tuyến, người ta chọn một kinh tuyến, một vĩ tuyến làm gốc và ghi 0°. Các kinh tuyến và vĩ tuyến khác được xác định dựa vào kinh tuyến gốc và vĩ tuyến gốc.

Câu 4: Nêu vị trí của kinh tuyến gốc và vĩ tuyến gốc?

Trả lời:

- Kinh tuyến gốc đi qua đài thiên văn Grin – uýt ở ngoại ô thủ đô Luân – đôn của nước Anh (theo quy ước quốc tế) và đánh số 0⁰C. - Kinh tuyến gốc đi qua đài thiên văn Grin – uýt ở ngoại ô thủ đô Luân – đôn của nước Anh (theo quy ước quốc tế) và đánh số 0⁰C.

- Vĩ tuyến gốc là xích đạo và cũng được đánh số 0⁰C. Nó chia quả Địa Cầu thành bán cầu Bắc và bán cầu Nam. - Vĩ tuyến gốc là xích đạo và cũng được đánh số 0⁰C. Nó chia quả Địa Cầu thành bán cầu Bắc và bán cầu Nam.

Câu 5: Nêu cách xác định điểm cực của Trái Đất?

Trả lời:

Quan sát quả Địa Cầu, ta thấy quả Địa Cầu có một trục xuyên qua, thể hiện trục quay tưởng tượng của Trái Đất. Ở nơi cắt nhau giữa trục và bề mặt của quả Địa Cầu, ta xác định được điểm cực của Trái Đất, gồm một điểm là cực Bắc và một điểm là cực Nam.

Câu 6: Trái Đất được chia thành mấy bán cầu?

Trả lời:

Kinh tuyến gốc (0°) và kinh tuyến đối diện (180°) chia Trái Đất thành bán cầu Tây và bán cầu Đông.

Câu 7: Làm thế nào để vẽ được bản đồ?

Trả lời:

Muốn vẽ được bản đồ, người ta phải chuyển bề mặt cong của Trái Đất lên mặt phẳng thông qua các phép chiều. Các phép chiếu sẽ cho ra các lưới kinh, vĩ tuyến có hình dạng khác nhau.

Câu 8: Làm thế nào để xác định được phương hướng trên bản đồ?

Trả lời:

Muốn xác định phương hướng trên bản đồ, chúng ta dựa vào các đường kinh tuyến và vĩ tuyến. Đầu tiên của các kinh tuyến chỉ hướng bắc, đầu dưới chỉ hướng nam. Đầu bên trái của các vĩ tuyến chỉ hướng tây, đầu bên phải chỉ hướng đồng. Trên một số bản đồ không có hệ thống kinh, vĩ tuyến, người ta sẽ về mũi tên chỉ hướng bắc; dựa vào đồ để xác định phương hướng trên bản đồ.

Câu 9: Làm thế nào để đọc được nội dung của bản đồ?

Trả lời:

Ta cần đọc bảng chú giải và hiểu được ý nghĩa của các ký hiệu trước khi đọc nội dung bản đồ.

Câu 10: Nêu một số ví dụ cụ thể về vai trò của bản đồ trong học tập và đời sống?

Trả lời:

Một số ví dụ cụ thể về vai trò của bản đồ trong học tập và đời sống:

 - Xác định được vị trí địa lí một điểm nào đó trên mặt đất (tọa độ địa lý), ở vào đới khí hậu nào,...

 - Dùng để chỉ đường.

 - Dùng trong các ngành kinh tế: nông nghiệp, công nghiệp, du lịch,...

 - Dùng trong quân sự

 - Dự báo và thể hiện các hiện tượng tự nhiên, ...

Câu 11: Quan sát bản đồ dưới đây và cho biết phần đất liền nước ta tiếp giáp biển Đông ở những hướng nào?

Trả lời:

Phần đất liền nước ta tiếp giáp biển Đông ở hướng Đông, Nam và Tây Nam.

Câu 12: Bản đồ thông dụng hiện nay được chia thành những nhóm nào?

Trả lời:

Người ta chia bản đồ ra làm hai nhóm là nhóm bản đồ địa lý chung và nhóm bản đồ địa lí chuyên đề.

Câu 13: Các nhà hàng hải hay dùng bản đồ có các đường kinh tuyến, vĩ tuyến là những đường thẳng. Giải thích tại sao?

Trả lời:

- Bản đồ có các đường kinh tuyến, vĩ tuyến là những đường thẳng được vẽ theo phép chiếu đồ hình trụ. - Bản đồ có các đường kinh tuyến, vĩ tuyến là những đường thẳng được vẽ theo phép chiếu đồ hình trụ.

- Trong phép chiếu này, tỉ lệ theo lưới chiếu các kinh tuyến, vĩ tuyến thay đổi giống nhau, liên tục tăng dần từ xích đạo đến cực. Xích đạo có độ dài 2R, là vĩ tuyến duy nhất không có sai số độ dài. Từ xích đạo về cực, các vĩ tuyến lần lượt bị kéo dài ra. - Trong phép chiếu này, tỉ lệ theo lưới chiếu các kinh tuyến, vĩ tuyến thay đổi giống nhau, liên tục tăng dần từ xích đạo đến cực. Xích đạo có độ dài 2R, là vĩ tuyến duy nhất không có sai số độ dài. Từ xích đạo về cực, các vĩ tuyến lần lượt bị kéo dài ra.

- Ưu điểm của phép chiếu này là góc trên bản đồ có độ lớn tương ứng bằng góc trên quả Địa Cầu, vì thế các bản đồ vẽ theo lưới chiếu này được dùng nhiều trong ngành hàng hải, hàng không. - Ưu điểm của phép chiếu này là góc trên bản đồ có độ lớn tương ứng bằng góc trên quả Địa Cầu, vì thế các bản đồ vẽ theo lưới chiếu này được dùng nhiều trong ngành hàng hải, hàng không.

Câu 14: Tại sao một số vùng đất trên bản đồ có sự sai khác so với hình dạng thực trên bề mặt đất?

Trả lời:

Vì khi vẽ bản đồ, mặt cong của bề mặt Trái Đất được chuyển thành mặt phẳng ở trên bản đồ, các vùng đất được biểu hiện trên bản đồ có sự biến dạng nhất định.

Câu 15: 1cm trên bản đồ tương ứng với bao nhiêu km trên thực địa biết bản đồ có tỉ lệ 1 : 100 000 và 1 : 700 000?

Trả lời:

- Với tỉ lệ 1 : 100 000 thì 1cm trên bản đồ tương ứng với 1km trên thực địa - Với tỉ lệ 1 : 100 000 thì 1cm trên bản đồ tương ứng với 1km trên thực địa

- Với tỉ lệ 1 : 7 000 000 thì 1cm trên bản đồ tương ứng với 70km trên thực địa - Với tỉ lệ 1 : 7 000 000 thì 1cm trên bản đồ tương ứng với 70km trên thực địa

Câu 16: Liệt kê một số đối tượng địa lý được thể hiện trên bản đồ hành chính?

Trả lời:

Những đối tượng địa lý được thể hiện trên bản đồ hành chính: thủ đô (ngôi sao đỏ), Thành phố trực thuộc trung ương ( chấm tròn tô đỏ), đường sắt (đoạn thẳng liền màu đen),...

Câu 17: Trình bày lược đồ trí nhớ về không gian xung quanh ta?

Trả lời:

Lược đồ trí nhớ trước hết là cảm nhận của cá nhân về không gian xung quanh một nơi nào đấy – mà người đó đã trải nghiệm. Lược đồ trí nhớ tồn tại trong trí não con người, nhờ thế mà người ta có thể định hướng trong không gian, tìm đường, đi được đến nơi mình muốn đến và trở lại nơi mình muốn trở về mà không cần có bản đồ trong tay hay bất cứ công cụ hỗ trợ nào.

Câu 18: Làm thế nào để vẽ lược đồ trí nhớ về không gian xung quanh ta?

Trả lời:

Khi vẽ lược đồ trí nhớ ra giấy, điều quan trọng là chỉ vẽ ra những đối tượng địa lí nào mà người đó nhớ và cho là chính xác. Nếu em và bạn cùng vẽ về một không gian nào đó, chẳng hạn ngôi trường đang học, đừng cố gắng phải vẽ giống bạn, hãy vẽ những gì trong trí nhớ của em.

Câu 19: Trình bày lược đồ trí nhớ về không gian xung quanh rộng lớn hơn hoặc về nơi ta chưa đến?

Trả lời:

Khi học về địa lí thế giới hay địa lí Việt Nam, những tri thức về không gian và sự phân bố của các đối tượng địa lí, một số thuộc tính của chúng, được lưu giữ trong trí nhớ của cá nhân dưới dạng lược đồ trí nhớ. Trong những tình huống nào đó, người này sẽ nhớ lại các thông tin và vẽ chúng trên giấy.

Câu 20: Lược đồ trí nhớ có ý nghĩa như thế nào tới cuộc sống và học tập?

Trả lời:

Một người có những lược đồ trí nhớ phong phú về các vùng đất đang sống sẽ sử dụng không gian sống hiệu quả hơn. Người đó sẽ có nhiều lựa chọn trong việc di chuyển (ví dụ: Đi tuyến đường nào gần nhất? Đi tuyến đường nào thì tránh được tắc đường vào giờ cao điểm?...), lựa chọn và đi đến các địa điểm mua sắm, vui chơi giải trí, học tập,...

Khi có lược đồ trí nhớ về một không gian sống phong phú hơn, em sẽ thấy không gian đó ý nghĩa hơn, sẽ gắn bó hơn với vùng đất ấy, nhất là sau này khi đi xa.

Khi sống ở một địa phương, hãy tranh thủ thời gian cùng cha mẹ, người thân, bạn bè khám phá những di tích lịch sử, các danh thắng, các làng nghề, các công trình kiến trúc tiêu biểu,... Em sẽ càng yêu hơn quê hương, đất nước mình.

Trong học tập, lược đồ trí nhớ giúp ta học Địa lý thú vị hơn nhiều, kiến thức địa lí vững chắc hơn và khả năng vận dụng vào cuộc sống cũng đa dạng hơn.