Câu hỏi tự luận lịch sử 6 cánh diều Bài 10: Sự ra đời và phát triển của các vương quốc ở Đông Nam Á (từ những thế kỉ tiếp giáp công nguyên đến thế kỉ X)

CHƯƠNG 4: ĐÔNG NAM Á TỪ NHỮNG THẾ KỈ TIẾP GIÁP CÔNG NGUYÊN ĐẾN THẾ KỈ X

BÀI 10: SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC VƯƠNG QUỐC

ĐÔNG NAM Á (TỪ NHỮNG THẾ KỈ TIẾP GIÁP CÔNG NGUYÊN ĐẾN THẾ KỈ X)

1. THÔNG HIỂU

Câu 1: Em có nhận xét gì về điều kiện tự nhiên của Đông Nam Á?

Trả lời:

- Đông Nam Á nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm, mưa nhiều cho việc phát triển cây lúa nước và nhiều loại cây hương liệu quý hiếm. 

- Điều kiện tự nhiên thuận lợi cho bước đi đầu tiên của con người: địa bàn sinh tụ nhỏ nhưng lại phong phú về nguồn thức ăn, đã tạo ra không gian thuận lợi cho cuộc sống con người thời cổ. Vì vậy, từ rất xa xưa con người đã có mặt tại khu vực này.

Câu 2: Đông Nam Á có vị trí địa lí như thế nào?

Trả lời:

Đông Nam Á nằm ở phía Đông Nam ở Châu Á, là cầu nối giữa Thái Bình Dương với Ấn Độ Dương, cũng là cầu nối giữa lụa địa Á – Âu với lục địa Ô-xtray-li-a.

Câu 3: Từ thế kỉ VI TCN đến đầu thế kỉ VII, ở Việt Nam nước nào, vương quốc cổ nào đã hình thành?

Trả lời:

Từ thế kỉ VI TCN đến đầu thế kỉ VII, nhiều quốc gia cổ đã hình thành ở Đông Nam Á. Trên lãnh thổ Việt Nam ngày nay đã xuất hiện nước Văn Lang, Âu Lạc; Vương quốc Chăm-pa, Vương quốc Phù Nam. 

Câu 4: Trong các vương quốc cổ ở Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X, Vương quốc nào phát triển nhất?

Trả lời:

Trong các vương quốc đó, Vương quốc Phù Nam là vương quốc phát triển nhất với thương cảng Óc Eo (An Giang, Việt Nam), sầm uất, rực rỡ một thờ

Câu 5: Điểm nổi bật về điều kiện tự nhiên của các quốc gia khu vực Đông Nam Á?

Trả lời:

Điểm nổi bật về điều kiện tự nhiên của khu vực Đông Nam Á:

+Án ngữ ở vị trí “ngã tư” đường giao thông quốc tế (cầu nối giữa: Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương; giữa lục địa Á – Âu với lục địa Ô-xtrây-lia).

+ Gồm 2 khu vực riêng biệt là: Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo.

+ Nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, lượng mưa lớn.

1. THÔNG HIỂU

Câu 1: Em hãy cho biết những cơ sở hình thành các quốc gia sơ kì ở Đông Nam Á?

Trả lời:

Những cơ sở hình thành của các quốc gia sơ kì ở Đông Nam Á:

+ Nền nông nghiệp trồng lúa nước phát triển.

+ Thủ công nghiệp phát triển với các nghề rèn sắt, đúc đồng,...

+ Giao lưu kinh tế - văn hoá với Trung Quốc và Ấn Độ.

Câu 2: Em hãy cho biết sự xuất hiện các vương quốc cổ ở Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X?

 Trả lời:

Sự xuất hiện các vương quốc cổ ở Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X:

- Từ thế kỉ VI TCN đến đầu thế kỉ VII, nhiều quốc gia cổ đã hình thành ở Đông Nam Á. Trên lãnh thổ Việt Nam ngày nay đã xuất hiện nước Văn Lang, Âu Lạc; Vương quốc Chăm-pa, Vương quốc Phù Nam. 

- Tại khu vực sông Mê Nam, người Môn đã thành lập Vương quốc Đva-ra-va-ti, Ha-ri-bun-giay-a. 

- Tại lưu vực sông I-ra-oa-đi, người Môn đã thành lập Vương quốc Tha-tơn và Pê-gu, người Pi-u thành lập Vương quốc Sri Kse-tra. 

- Trên bán đảo Mã Lai hình thành Vương quốc Kê-đa, Tam-bra-lin-ga, Tu-ma-sic. 

- Trên lãnh thổ In-đô-nê-xi-a đã ra đời Vương quốc Ma-lay-u, Ta-ru-ma, Can-tô-li.

Câu 3: Nêu điều kiện ra đời các vương quốc cổ ở Đông Nam Á.

Trả lời:

Điều kiện ra đời:

- Chủ quan: 

+ Đầu Công nguyên, cư dân Đông Nam Á đã biết sử dụng đồ sắt. Nông nghiệp vẫn là ngành sản xuất chính, nghề thủ công truyền thống phát triển đúc đồng và rèn sắt.

+ Việc buôn bán đường biển rất phát đạt, một số thành thị - hải cảng đã ra đời như Óc Eo (An Giang, Việt Nam), Ta-cô-la (Mã Lai)... 

- Khách quan: Do sự ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ với việc các nước phát triển văn hóa cổ của mình. 

• Từ các điều kiện chủ quan và khách quan dẫn đến sự ra đời các vương quốc cổ ở Đông Nam Á. Trong đó, điều kiện chủ quan giữ vai trò quan trọng, nhất là việc sử dụng đồ sắt. 

Câu 4: Nêu những hoạt động kinh tế chính của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á từ thế kỉ VII đến thế kỉ X?

Trả lời:

- Hoạt động kinh tế chính của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á từ thế kỉ VII đến thế kỉ X:

+ Các vương quốc lấy nông nghiệp làm ngành kinh tế chính, chủ yếu nằm ở vùng lục địa (như Chăm-pa, Chân Lạp), ở lưu Vực sông Chao Phray-a (Thái Lan), lưu vực sông l-ra-oa-di (Mi-an-ma ngày nay)....

+ Một số quốc gia chủ yếu dựa vào hoạt động thương mại biển như Sri Vi-giay-a, Ca-lin-ga, Ma-ta-ram (In-đô-nê-xi-a ngày nay).

+ Quá trình giao lưu thương mại với nước ngoài đã thúc đẩy xuất hiện một số thương cảng sầm uất như Đại Chiêm (Chăm-pa), Pa-lem-bang (Sri Vigiay-a),.. Những thương cảng này đã trở thành điểm kết nối kinh tế, văn hoá giữa các châu lục.

Câu 5: Vì sao từ rất xa xưa các vương quốc cổ ở Đông Nam Á được thành lập?

Trả lời:

Giải thích:

- Đông Nam Á là một khu vực khá rộng nằm ở phía đông nam châu Á, gồm hai khu vực riêng biệt là Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo 

- Đông Nam Á là cầu nối giữa Thái Bình Dương với Ấn Độ Dương, cũng là cầu nối giữa lục địa Á - Âu với lục địa Ô-xtrây-li-a. 

- Đông Nam Á nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm, cho việc phát triển cây lúa nước và nhiều loại cây hương liệu quý hiểm. 

- Các điều kiện tự nhiên nói trên thuận lợi cho bước đi đầu tiên của con người: 

+ Địa bàn sinh tụ nhỏ nhưng lại phong phú về nguồn thức ăn, đã tạo ra không gian thuận lợi cho cuộc sống con người thời cổ. 

+ Vì vậy, từ rất xa xưa con người đã có mặt tại khu vực này. 

III. VẬN DỤNG

Câu 1: Ghép các vương quốc ở Đông Nam Á với tên địa danh ra đời ở cột tương ứng trong bảng kê dưới đây: 

Trả lời:

Câu 2: Ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ đối với Đông Nam Á?

Trả lời:

Ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ: 

- Văn hoá Ấn Độ ảnh hưởng đến khu vực Đông Nam Á chủ yếu trên bốn lĩnh vực: 

- Chữ viết: Từ chữ Phạn của Ấn Độ, các dân tộc Đông Nam Á dần dần sáng tạo ra chữ viết riêng của mình: chữ Chăm cổ vào thế kỉ IV, chữ Khơ-me cổ vào thế kỉ VII - Về văn học: Văn học dân tộc các nước Đông Nam Á đều mô phỏng hoặc lấy tích từ các sử thi, truyện thần thoại Ấn Độ. 

- Về tôn giáo: Các dân tộc Đông Nam Á tiếp thu cả đạo Ấn và đạo Phật. 

- Về kiến trúc: Mô phỏng kiến trúc Hin-đu và kiến trúc Phật giáo của Ấn Độ

Câu 3: Tác động của việc giao lưu thương mại đối với sự ra đời của các quốc gia sơ kỳ Đông Nam Á như thế nào?

Trả lời:

- Đông Nam Á là một khu vực địa lí – lịch sử - văn hóa mang sắc thái riêng biệt. với địa hình đa dạng, khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa kèm theo mưa thuận lợi cho sự phát triển của cây lúa nước. Vào những thế kỉ tiếp giáp công nguyên, cư dân Đông Nam Á đã sử dụng phổ biến đồ sắt, kinh tế nông nghiệp phát triển.

- Đồng thời, chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc (thông quan việc giao lưu thương mại) nhiều vương quốc cổ đã xuất hiện ở khu vực này, ví dụ:

+ Trên lãnh thổ Việt Nam ngày nay đã xuất hiện các nhà nước: Văn Lang, Âu Lạc; Vương quốc Phù Nam và Vương quốc Chăm-pa.

+ Tại lưu vực sông Mê Nam, người Môn đã thành lập Vương quốc Đva-ra-va-ti; Ha-ri-pun-giay-a.

+ Tại lưu vực sông I-ra-oa-di, người Môn thành lập các Vương quốc Tha-tơn và Pê-gu; người Pi-u thành lập Vương quốc Sri Kse-tra.

+ Trên bán đảo Mã Lai xuất hiện các Vương quốc: Kê-đa; Tam-Bra-lin-ga; Tu-ma-sic.

+ Trên lãnh thổ In-đô-nê-xi-a ngày nay ra đời các Vương quốc Ma-layu; Ta-ru-ma, Can-tô-li.

1. VẬN DỤNG CAO

Câu 1: Sưu tầm những câu thành ngữ, tục ngữ của người Việt lên quan đến lúa, gạo.

Trả lời:

Một số câu thành ngữ, tục ngữ của người Việt liên quan đến lúa, gạo:

(1) “Tháng sáu mà cấy mạ già

Thà rằng công cấy ở nhà ãm con.

Tháng chạp mà cấy mạ non

Thà rằng công cấy ãm con ở nhà”.

(2) “Còn gạo không biết ăn dè

Đến khi hết gạo ăn dè chẳng ra”

(3) “Thấy nếp thì lại thèm xôi

Ngồi bên thúng gạo nhớ nồi cơm thơm

Hai tay xới xới đơm đơm

Công ai cày cấy sớm hôm đó mà”…

Câu 2: Em có nhận xét gì về quá trình giao lưu thương mại của các vương quốc Đông Nam Á với nước ngoài?

Trả lời:

- Quá trình giao lưu thương mại với nước ngoài đã thúc đẩy sự phát triển kinh tế của các vương quốc trong khu vực: 

+ Hoạt động trao đổi – buôn bán với nước ngoài giúp: xuất khẩu các sản phẩm (hàng hóa) trong nước ra nước ngoài; nhập khẩu các hàng hóa nước ngoài về để đa dạng hóa sản phẩm; đáp ứng nhu cầu của người dân.

+ Góp phần thúc đẩy sự phát triển của các ngành sản xuất: nông nghiệp, thủ công nghiệp… ở trong nước.