Câu hỏi tự luận lịch sử 6 cánh diều Bài 11: Giao lưu thương mại và văn hóa Đông Nam Á (từ đầu công nguyên đến thế kỉ X)

BÀI 11: GIAO LƯU THƯƠNG MẠI VÀ VĂN HÓA Ở ĐÔNG NAM Á

(TỪ ĐẦU CÔNG NGUYÊN ĐẾN THẾ KỈ X)

1. THÔNG HIỂU

Câu 1: Đời sống tín ngưỡng của các cư dân Đông Nam Á có điểm gì nổi bật?

Trả lời:

- Trong quá trình lịch sử, cư dân Đông Nam Á có nhiều tín ngưỡng dân gian như: tín ngưỡng phồn thực, tục thờ cúng tổ tiên, tục cầu mưa,…

- Các tín ngưỡng bản địa đã dung hợp với Ấn Độ giáo (từ Ấn Độ), Phật giáo (từ Ấn Độ và Trung Quốc). Trong đó, các quốc gia chịu ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ đều có tín ngưỡng Thần – Vua (Chăm-pa, Chân Lạp,…).

Câu 2: Theo em, các vương quốc phong kiến Đông Nam Á có những lợi thế gì để phát triển kinh tế?

Trả lời:

Những lợi thế giúp các vương quốc phong kiến Đông Nam Á phát triển kinh tế: Các vương quốc phong kiến Đông Nam Á  đã phát huy lợi thế để phát triển kinh tế thể hiện ở những điểm như sau:

+ Các quốc gia Đông Nam Á trở thành những điểm dừng chân lí tưởng cho các tuyến đường biển kết nối Á- Âu => thuận lợi để trao đổi, buôn bán hàng hóa

+ Thúc đẩy sự phát triển của các vương quốc trong khu vực, xuất hiện một số thương cảng sầm uất như Đại Chiêm, Pa-lem-bang.

+ Điều kiện tự nhiên thuận lợi là gió mùa kèm theo mưa => thích hợp cho phát triển nông nghiệp, đặc biệt là cây lúa nước.

1. THÔNG HIỂU

Câu 1: Trong khoảng mười thế kỉ đầu công nguyên, ở Đông Nam Á đã xuất hiện một số thương cảng sầm uất nào?

Trả lời:

Trong khoảng mười thế kỉ đầu công nguyên, ở Đông Nam Á đã xuất hiện một số thương cảng sầm uất, như Đại Chiêm, Pa-lem-bang…

Câu 2: Em hiểu “Con đường Gia vị” của các vương quốc Đông Nam Á là gì?

Trả lời:

Với nguồn sản vật phong phú, đặc biệt là gia vị, các vương quóc Đông Nam Á đã góp nhiều mặt hàng chủ lực trên những tuyến đường biển kết nối Á – Âu, mà sau này gọi là “Con đường Gia vị”.

Câu 3: Nêu hiểu biết của em về tín ngưỡng phồn thực?

Trả lời:

- Tín ngưỡng phồn thực của người Chăm xưa nhằm cầu mong vạn vật sinh sôi, nảy nở, sung túc.

- Sau này, khi Ấn Độ giáo được tiếp nhận, lin-ga (linh vật tượng trưng cho tín ngưỡng phồn thực) trở thành biếu tượng quyền lực cho nhà vua – người được đồng nhất với một vị thần, gọi là Thần Vua.

Câu 4: Em hãy nêu những tác động của quá trình giao lưu thương mại ở khu vực Đông Nam Á trong thế kỉ đầu Công nguyên?

Trả lời:

- Quá trình giao lưu thương mại đã có tác động đến kinh tế, văn hóa khu vực Đông Nam Á. 

+ Làm cho nhiều khu vực ở Đông Nam Á trở thành trung tâm buôn bán và trao đổi sản vật, hàng hóa nổi tiếng như trung tâm Óc Eo của Vương quốc Phù Nam; trung tâm Pa-lem-bang của Vương quốc Sri Vi-giay-a, Trà Kiệu của Vương quốc Chăm-pa,... 

+ Thúc đẩy giao lưu văn hóa Đông Nam Á với các nền văn hóa của các nước khác, đặc biệt là nền văn hóa của Ấn Độ và Trung Quốc,... 

+ Có tác động trực tiếp đến sự ra đời và phát triển của các vương quốc cổ ở Đông Nam đầu Công nguyên đến thế kỉ X. 

+ Từ sự giao lưu thương mại đó làm cho các vương quốc Đông Nam Á đã đóng góp nhiều mặt hàng chủ lực trên những tuyến đường biển kết nối với c các khu vực châu Á và châu Âu. 

- Quá trình giao lưu thương mại đã tạo điều kiện cho sự kết nối các dân tộc Đông Nam Á xích lại gần nhau, tạo điều kiện mở rộng mối quan hệ giữa các dân tộc ở Đông Nam Á với các nước châu Á và các nước trên thế giới.

Câu 5: Hoàn thành bảng về cơ sở của một số hệ chữ viết cổ của các vương quốc Đông Nam Á:

 Trả lời:

III. VẬN DỤNG

Câu 1: Phật giáo đã du nhập và trở thành tư tưởng chính thống của một số nước Đông Nam Á như thế nào?

Trả lời:

- Phật giáo được du nhập vào Đông Nam Á khá sớm. Nó thâm nhập vào từng quốc gia trong những thời gian không như nhau, bằng những con đường khác nhau và ảnh hưởng của nó cũng không đều nhau. Theo một số nhà nghiên cứu lịch sử, Phật giáo lần đầu tiên xuất hiện tại Đông Nam Á khoảng thế kỉ I-II đầu Công nguyên.

+ Việt Nam: Phật giáo du nhập vào quãng những năm 194-195 và trung tâm Phật giáo lớn nhất thời đó là Luy Lâu (nay thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh).

+ Inđônêxia: Phật giáo Đại thừa có mặt từ rất sớm, quãng thế kỷ I. Phật giáo phát triển rực rỡ thời kỳ quốc gia Srivijaya và ngôi chùa Borobudur là biểu tượng của kiến trúc Phật giáo nổi tiếng của cả khu vực thời đó. Đến thế kỷ XIII, Phật giáo Tiểu thừa xuất hiện thay thế Phật giáo Đại thừa.

+ Thái Lan là quốc gia Phật giáo lớn nhất Đông Nam á, Phật giáo Tiểu thừa có mặt quãng thế kỷ sau công nguyên ở Campuchia quãng thế kỷ V và Lào, châm hơn, quãng thế kỷ VII và chính thức Phật giáo có ảnh hưởng rộng lớn từ giữa thế kỷ XIV.

- Phật giáo đã trở thành tư tưởng chính thống của nhiều quốc gia và là quốc giáo ở một số nước Đông Nam á.

Câu 2: Em có nhận xét gì về kiến trúc và điêu khắc Đông Nam Á từ đầu công nguyên đến thế kỉ X?

Trả lời:

- Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc Đông Nam Á đều chịu ảnh hưởng đậm nét của các tôn giáo như Ấn Độ giáo, Phật giáo,

- Kiểu kiến trúc Ấn Độ giáo tiêu biểu ở Đông Nam Á là kiến trúc đền – núi, như đền Bô-rô-bu-đua, Laro Glong-grang (In-đô-nê-x-a), khu di tích Mỹ Sơn (Việt Nam),…

- Nghệ thuật điều khắc Đông Nam Á cũng chịu ảnh hưởng rõ rệt của Ấn Độ với các loại hình chủ yếu là phủ điêu, các bức chạm nỗi, tượng thần, Phật,..

Câu 3: Nêu ví dụ cho thấy sự sáng tạo của cư dân Đông Nam Á khi tiếp thu văn hóa Ấn Độ.

Trả lời:

- Ví dụ cho thấy sự sáng tạo của cư dân Đông Nam Á khi tiếp thu văn hóa Ấn Độ:

+ Trên cơ sở hệ thống chữ viết của người Ấn Độ, nhiều nhóm cư dân Đông Nam Á đã tạo ra chữ viết riêng của mình. Ví dụ như: Người Khơ-me sáng tạo ra chữ Khơ-me cổ dựa trên cơ sở chữ Phạn; Người Môn sáng tạo ra chữ Môn cổ trên cơ sở chữ Pa-li.

+ Người Đông Nam Á tiếp thu văn học Ấn Độ (tiêu biểu nhất là 2 bộ sử thi: Ma-ha-bha-ra-ta và Ra-ma-y-a-na) để sáng tạo ra những bộ sử thi của dân tộc mình, như: Phạ lắc – Phạ Lam (Lào); Ra-ma-kien (Thái Lan); Riêm Kê (Cam-pu-chia)….

1. VẬN DỤNG

Câu 1: Văn hóa Ấn Dộ, Trung Quốc ảnh hưởng đến nền văn học của các nước Đông Nam Á như thế nào?

Trả lời:

- Riêng người Việt thì kế thừa hệ thống chữ Hán của người Trung Quốc.

- Bên cạnh kho tàng văn học dân gian (ca dao, tục ngữ, họ ve,…), người Đông Nam Á cũng tiếp thu văn học của nguời Ấn Độ, tiêu biểu nhất là sử thi Ma-ha-bha-ra-ta, Ra-ma-y-a-na để sáng tạo bộ sử thi của dân tộc minh nhu: Phạ lắc- Pha Lam (Lào), Ra-ma-kien (Thái Lan), Ra-ma-y-a-na (In-đô-nê-xi-a), Riêm Kẻ (Cam-pu-chia),…

Câu 2: Em hãy cho biết quan hệ giao thương giữa Đông Nam Á với Ấn Độ, Trung Quốc từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X?

Trả lời:

Quan hệ giao thương giữa Đông Nam Á với Ấn Độ, Trung Quốc từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X:

- Từ khoảng thế kỉ I, do nhu cầu trao đổi hàng hóa, đặc biệt là vàng bạc, thương nhân Ấn Độ đã tăng cường hoạt động ở Đông Nam Á, tập trung ở các cảng thị lớn của các vương quốc Phù Nam, Ca-lin-ga, Sri Vi-giay-a... 

- Từ thế kỉ VI, thương nhân Trung Quốc đã mở rộng quan hệ buôn bán với các trung tâm thương mại vùng Đông Nam Á hải đảo Sri Vi-giay-a. 

- Khu vực Đông Nam Á là nơi cung cấp các sản vật tự nhiên như: gỗ quý, hương liệu, ngà voi, đồi mồi, ngọc trai... và là thị trường tiêu thụ các sản phẩm thủ công như: len, dạ, đồ đồng, đồ sứ của các nước Ấn Độ, Trung Quốc.