Câu hỏi tự luận Ngữ văn 12 cánh diều Bài 8: Giữ gìn và phát triển tiếng Việt

BÀI 8: THƠ HIỆN ĐẠI

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: GIỮ GÌN VÀ PHÁT TRIỂN TIẾNG VIỆT
(15 câu)

1. NHẬN BIẾT (4 câu)

Câu 1: Tiếng Việt có vai trò gì trong đời sống văn hóa của người Việt Nam?

Trả lời:

Tiếng Việt không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là biểu tượng văn hóa của dân tộc. Vai trò của tiếng Việt trong đời sống văn hóa bao gồm:

Bảo tồn di sản văn hóa: Tiếng Việt chứa đựng nhiều thành ngữ, tục ngữ, và ca dao phản ánh tri thức, phong tục tập quán của người Việt. Ví dụ, câu tục ngữ "Có công mài sắt, có ngày nên kim" thể hiện tinh thần kiên trì, chăm chỉ.

Thể hiện bản sắc dân tộc: Ngôn ngữ này giúp người Việt nhận diện và gìn giữ bản sắc văn hóa riêng biệt. Những bài thơ, bài hát, và tác phẩm văn học bằng tiếng Việt thường mang đậm dấu ấn văn hóa dân tộc.

Gắn kết cộng đồng: Tiếng Việt là cầu nối giữa các thế hệ và các vùng miền, giúp tạo ra sự gắn bó giữa mọi người. Các lễ hội, phong tục tập quán thường được truyền đạt qua ngôn ngữ này.

Câu 2: Em hiểu thế nào về khái niệm "tiếng Việt"?

Trả lời:

Khái niệm "tiếng Việt" đề cập đến ngôn ngữ chính thức của Việt Nam, thuộc nhóm ngôn ngữ Nam Á. Một số điểm chính về tiếng Việt:

+ Ngôn ngữ đơn âm tiết: Tiếng Việt chủ yếu được cấu thành từ các âm tiết độc lập, mỗi âm tiết thường mang ý nghĩa riêng.

+ Ngôn ngữ có hệ thống thanh điệu: Tiếng Việt có sáu thanh điệu (ngang, sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng) làm thay đổi ý nghĩa của từ. Ví dụ, từ "ma" có thể có nghĩa khác nhau tùy thuộc vào thanh điệu.

+ Chữ viết: Tiếng Việt sử dụng chữ Quốc ngữ, được phát triển từ chữ Latin, giúp việc đọc và viết trở nên dễ dàng hơn.

Câu 3: Liệt kê một số đặc điểm nổi bật của tiếng Việt so với các ngôn ngữ khác?

Trả lời:

Câu 4: Nêu tên một số phương ngữ của tiếng Việt và giải thích sự khác biệt giữa chúng?

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (4 câu)

Câu 1: Tại sao việc giữ gìn tiếng Việt lại quan trọng đối với thế hệ trẻ hiện nay?

Trả lời:

Bảo tồn văn hóa: Tiếng Việt là phương tiện truyền tải văn hóa, lịch sử và truyền thống của dân tộc. Nếu không giữ gìn, các giá trị văn hóa có nguy cơ bị mai một.

Xây dựng bản sắc dân tộc: Tiếng Việt giúp thế hệ trẻ nhận diện và tự hào về nguồn gốc dân tộc của mình. Sự hiểu biết về ngôn ngữ sẽ giúp họ cảm nhận sâu sắc hơn về văn hóa và lịch sử của đất nước.

Giao tiếp và kết nối: Trong thời đại toàn cầu hóa, việc sử dụng tiếng Việt giúp thế hệ trẻ kết nối với cộng đồng, gia đình và bạn bè, tạo ra sự gắn bó và hiểu biết lẫn nhau.

Phát triển tư duy: Việc sử dụng và học tập tiếng Việt giúp phát triển tư duy phản biện và khả năng giao tiếp hiệu quả, điều này rất cần thiết trong học tập và công việc.

Câu 2: Hãy trình bày những ảnh hưởng của tiếng Việt trong việc hình thành bản sắc văn hóa dân tộc?

Trả lời:

Ngôn ngữ và văn học: Tiếng Việt là nền tảng cho văn học dân tộc, với nhiều tác phẩm nổi tiếng như thơ ca, truyện ngắn, tiểu thuyết. Những tác phẩm này phản ánh tâm tư, tình cảm và lối sống của người Việt.

Tục ngữ và thành ngữ: Các câu tục ngữ, thành ngữ chứa đựng tri thức và kinh nghiệm sống của người Việt, giúp hình thành tư tưởng và phong cách sống. Chẳng hạn, câu "Uống nước nhớ nguồn" thể hiện lòng biết ơn và truyền thống tôn kính tổ tiên.

Phong tục tập quán: Tiếng Việt không chỉ là ngôn ngữ giao tiếp mà còn là phương tiện để truyền tải và gìn giữ các phong tục tập quán, lễ hội, và nghi thức truyền thống của dân tộc.

Câu 3: Em nghĩ gì về việc sử dụng từ ngữ nước ngoài trong tiếng Việt hiện nay? Có lợi hay hại?

Trả lời:

Câu 4: Hãy giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ “Tiếng nói là linh hồn của dân tộc”?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG ( 4 câu)

Câu 1: Hãy nêu một số biện pháp mà em có thể thực hiện để giữ gìn và phát triển tiếng Việt trong cộng đồng của mình?

Trả lời:

Để giữ gìn và phát triển tiếng Việt trong cộng đồng, có thể thực hiện một số biện pháp sau:

Tổ chức các buổi sinh hoạt văn hóa: Tạo ra các hoạt động như buổi đọc sách, kể chuyện, hoặc thi thơ bằng tiếng Việt để khuyến khích mọi người tham gia và giao tiếp bằng ngôn ngữ mẹ đẻ.

Khuyến khích sử dụng tiếng Việt trong gia đình: Cha mẹ nên nói chuyện và dạy con cái sử dụng tiếng Việt, đặc biệt là trong các tình huống giao tiếp hàng ngày.

Tham gia các lớp học tiếng Việt: Tổ chức hoặc tham gia các lớp học tiếng Việt cho cả trẻ em và người lớn, giúp mọi người nâng cao trình độ và hiểu biết về ngôn ngữ.

Sử dụng phương tiện truyền thông tiếng Việt: Khuyến khích mọi người đọc sách, xem phim, nghe nhạc và theo dõi các chương trình truyền hình bằng tiếng Việt để tăng cường khả năng ngôn ngữ.

Câu 2: Mô tả một hoạt động cụ thể mà bạn đã tham gia nhằm bảo tồn và phát triển tiếng Việt?

Trả lời:

Một hoạt động cụ thể mà tôi đã tham gia là tổ chức buổi lễ hội văn hóa tại trường học. Trong buổi lễ hội, chúng tôi đã có các tiết mục văn nghệ như hát dân ca, múa truyền thống và đọc thơ bằng tiếng Việt. Ngoài ra, chúng tôi còn tổ chức các trò chơi dân gian và thi viết chữ đẹp, giúp mọi người hiểu rõ hơn về giá trị văn hóa và ngôn ngữ Việt Nam. Buổi lễ hội không chỉ thu hút sự tham gia của học sinh mà còn có sự góp mặt của phụ huynh, tạo ra một không gian giao lưu văn hóa phong phú và ý nghĩa.

Câu 3: Phân tích tác động của công nghệ thông tin đến việc sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp hàng ngày?

Trả lời:

Câu 4: Hãy viết một bài luận ngắn về tầm quan trọng của việc học tiếng Việt đối với người Việt Nam sống ở nước ngoài?

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (3 câu)

Câu 1: Đề xuất một chương trình giáo dục nhằm nâng cao nhận thức về giá trị của tiếng Việt trong giới trẻ hiện nay?

Trả lời:

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------