Giáo án Ngữ văn 12 Cánh diều bài 8: Giữ gìn và phát triển tiếng Việt

Câu 1: Vì sao cần phải giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt?

A. Để tiếng Việt khó học hơn.

B. Để phân biệt người Việt với người nước ngoài.

C. Để bảo vệ bản sắc, tinh hoa của tiếng Việt.

D. Để tiếng Việt không thay đổi theo thời gian.

Câu 2: Nội dung nhiệm vụ giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt bao gồm:

A. Ngăn chặn hoàn toàn sự du nhập của từ ngữ nước ngoài.

B. Bảo vệ và phát huy bản sắc, tinh hoa của tiếng Việt, đồng thời chuẩn bị cho sự giao lưu với các ngôn ngữ khác.

C. Chỉ sử dụng tiếng Việt cổ.

D. Cấm sử dụng tiếng lóng và tiếng địa phương.

Câu 3: Thế nào là một ngôn ngữ phát triển?

A. Ngôn ngữ chỉ được sử dụng trong phạm vi quốc gia.

B. Ngôn ngữ không có sự thay đổi theo thời gian.

C. Ngôn ngữ có khả năng giao lưu, tiếp xúc với các ngôn ngữ khác mà không mất đi bản sắc.

D. Ngôn ngữ chỉ sử dụng những từ ngữ cổ.

Câu 4: Vấn đề phát triển tiếng Việt có ý nghĩa gì trong bối cảnh hội nhập, toàn cầu hóa?

A. Giúp tiếng Việt trở nên phổ biến trên toàn thế giới.

B. Giúp tiếng Việt trở thành ngôn ngữ chính thức của Liên Hợp Quốc.

C. Giúp tiếng Việt tách biệt hoàn toàn với các ngôn ngữ khác.

D. Giúp tiếng Việt có đủ vị thế và khả năng để giao lưu, tiếp xúc với các ngôn ngữ khác mà không mất đi những giá trị, đặc trưng riêng.

Câu 5: Biểu hiện nào sau đây là sử dụng tiếng Việt thiếu trong sáng?

A. Sử dụng từ "xe máy" thay vì "mô tô".

B. Sử dụng từ "fan" thay vì "người hâm mộ".

C. Sử dụng từ "ăn cơm" thay vì "dùng bữa".

D. Sử dụng từ "đi học" thay vì "đến trường".

Câu 6: Việc chen tiếng nước ngoài vào tiếng Việt khi nói chuyện thể hiện điều gì?

A. Sự hiểu biết rộng về ngôn ngữ.

B. Sự sành điệu và hiện đại.

C. Sự thiếu ý thức về giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

D. Sự hội nhập quốc tế.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu lý thuyết

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chuyển giao nhiệm vụ: Yêu cầu HS đọc phần Tri thức ngữ văn về giữ gìn và phát triển tiếng Việt làm việc cá nhân, thực hiện nhiệm vụ hoàn thành các câu hỏi sau:

+ Thế nào là giữ gìn và phát triển tiếng Việt?

+ Có những cách nào để phát triển vốn từ của tiếng Việt?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi. 

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày kết quả chuẩn bị.

- Các HS khác lắng nghe và cho ý kiến.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

I. Lý thuyết

1. Thế nào là giữ gìn và phát triển Tiếng Việt?

- Khái niệm: Ngôn ngữ được hình thành do quy ước. Quy ước trong ngôn ngữ dần dần trở thành những quy định nghiêm ngăt được coi là chuẩn ở các phương diện cơ bản như: ngữ âm, chính tả, từ ngữ, ngữ pháp... Tuân thủ những quy định ấy trong khi nói và viết góp phần giữ gìn sự trong sáng của ngôn ngữ. Ngược lại, việc vi phạm những quy định ấy sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến giao tiếp, làm tổn hại sự chặt chẽ tinh tế của ngôn ngữ.

- Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt còn được thể hiện qua việc sử dụng tiếng Việt phù hợp với ngữ cảnh, chẳng hạn không dùng cách nói thân mật, suồng sã trong ngữ cảnh đòi hỏi cách nói lịch sự trang trọng.

- Những quy định tạo nên chuẩn ngôn ngữ không phải bất biến. Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt không có nghĩa là chỉ giữ gìn những gì đã có mà còn cần sự sáng tạo, bổ sung những yếu tố mới, cách nói mới miễn là cái mới phù hợp với quy định chung, nhằm giúp tiếng Việt có khả năng biểu đạt càng ngày càng phong phú. Sự phát triển của ngôn ngữ thể hiện rõ nhất ở lĩnh vực từ vựng. Co những cách thức cơ bản, phổ biến sau để phát triển vốn từ của Tiếng Việt:

+ Cấu tạo những từ ngữ mới trên cơ sở những yếu tố sẵn có.

+ Vay mượn từ ngữ của các ngôn ngữ khác.

+ ngoài ra còn thêm nghĩa mới cho những từ ngữ đã có cũng là phương thức phát triển khả năng biểu đạt của vốn từ.