VĂN BẢN. HƯƠNG KHÚC

(17 câu)

1.    NHẬN BIẾT

Câu 1: Ai là tác giả văn bản “hương khúc”

Trả lời:

Nguyễn Quang Thiều

-Phong cách sáng tác của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều:

+Chủ yếu sáng tác các tác phẩm văn xuôi, ngoài ra ông còn sáng tác thơ, dịch sách, làm báo.

+Văn thơ của ông mang đậm phong cách riêng, một giọng điệu mới mẻ trong trào lưu hiện đại.

+Ngôn ngữ linh hoạt, có sức lan tỏa rộng.

Câu 2: Tác phẩm thuộc thể loại gì?

Trả lời:

Hương khúc thuộc thể loại truyện ngắn

Câu 3: Nêu xuất xứ văn bản

Trả lời:

Văn bản Hương khúc được in trong Tôi khóc những cánh đồng rau khúc, in trong Mùi của kí ức, NXB Trẻ, 2017

Câu 4: Nêu các phương thức biểu đạt của tác phẩm

Trả lời:

Hương khúc có phương thức biểu đạt là tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh

Câu 5: Xác định ngôi kể chuyện

Trả lời:

Hương khúc được kể theo ngôi thứ nhất

Câu 6: Tóm tắt văn bản Hương khúc

Trả lời:

   Cuối tháng Mười Một âm lịch, rau khúc bắt đầu nở nhưng phải sang tháng Giêng, tháng Hai, rau khúc mới nở rộ. Nhân vật “tôi” nhớ về những đêm mưa, bà nói rằng khúc nở trắng đồng. Nhân vật “tôi” nhớ lại cảm giác khi được bà cho ăn bánh khúc. Nhân vật “tôi” nhớ về mùi thơm ngậy của rau khúc đồ chín, mùi của gạo nếp, mùi của nhân đậu xanh, quyện vào mùi hành mỡ. Nhân vật “tôi” nhớ lại rằng bà của nhân vật “tôi” từng tỉ mỉ giã rau khúc, trộn rau khúc với bột nếp rồi nhào thành bánh. Nhân vật “tôi” thường ngồi bên bếp lửa cùng bà đồ bánh, căn bếp là nơi ấm áp, tràn ngập thương nhớ của nhân vật “tôi”…

Câu 7:  Bố cục chia làm mấy phần?

Trả lời:

Hương khúc có bố cục gồm 2 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “ đầy trời mưa đấy”: Nhân vật “tôi” bắt đầu hồi tưởng về mùa rau khúc nở

- Phần 2: Còn lại: Nhân vật “tôi” hồi tưởng về chiếc bánh khúc tuổi thơ

2.    THÔNG HIỂU

Câu 1: Thời điểm rau khúc nở là khi nào?

Trả lời:

- Thời điểm rau khúc nở:

+ Cuối tháng Mười Một âm lịch: rau khúc bắt đầu nở 

+ Sang tháng Giêng, tháng Hai: rau khúc mới nở rộ. 

Câu 2: Rau khúc nở làm nhân vật “tôi” nhớ đến điều gì?

Trả lời:

Nhân vật “tôi” nhớ về những đêm mưa, bà nói rằng khúc nở “trắng đồng”.

Câu 3: Qua hồi tưởng của nhân vật “tôi”, em cảm nhận gì qua lời văn tác giả?

Trả lời:

→ Lời văn giản dị, mộc mạc của tác giả đã dẫn dắt người đọc đi vào thế giới tuổi thơ của tác giả với: chiếc bánh khúc tuổi thơ …

Câu 4: Thời điểm nào bà hái rau khúc? Vì sao?

Trả lời:

- Thời điểm bà hái rau khúc: “buổi sáng sớm”

+ Lí do: lúc này sương còn đọng trên mặt ruộng => “rau khúc ủ nhiều hương nhất”

Câu 5: Câu văn “nâng chiếc bánh khúc lên như nâng một báu vật” em hiểu thế nào?

Trả lời:

- Tình cảm của tác giả: “nâng chiếc bánh khúc lên như nâng một báu vật”

+  “Mùi thơm ngậy của rau khúc đồ chín”, “mùi của gạo nếp”, “mùi của nhân đậu xanh”, “quyện vào mùi hành mỡ”  => “chứa đầy hạnh phúc lạ lùng”

- Cảm giác của nhân vật: “ Một thứ hạnh phúc của ẩm thực nhưng thiêng liêng và da diết mơ hồ”

3.    VẬN DỤNG

Câu 1: Công đoạn làm bánh của bà như thế nào?

Trả lời:

- Công đoạn làm bánh tỉ mỉ của bà:

+ Bà cẩn thận giã rau khúc cho nhuyễn, mới trộn rau khúc với bột nếp 

+ Bà để ủ chùng hơn một tiếng rồi mới nhào thành bánh dù “tôi” đã giục bà đồ bánh

+ Bà chỉ dùng ít nước mỡ trộn với đậu xanh và “giã nhuyễn cùng hành lá làm nhân”

+ Thi thoảng, mua được ít mỡ phần thì bà mới thái một ít làm “nhân bánh”

Câu 2: Nêu giá trị nội dung văn bản

Trả lời:

Văn bản Tôi khóc những cánh đồng rau khúc đã thể hiện tình cảm của tác giả khi nhớ về chiếc bánh khúc tuổi thơ – một nét đẹp trong văn hóa ẩm thực dân tộc

Câu 3: Nêu giá trị nghệ thuật văn bản

Trả lời:

- Lời văn giản dị, mộc mạc, thiết tha

- Nhiều hình ảnh, từ ngữ miêu tả sinh động, chân thực

4.    VẬN DỤNG CAO

Câu 1: Tuổi thơ của em có gắn với một hương vị hay một món ăn đặc biệt nào không? Viết một đoạn văn ngắn kể về một "hương vị tuổi thơ" để lại trong em nhiều ấn tượng sâu sắc.

Trả lời:

Tuổi thơ em gắn liền với món bánh bánh ít lá gai. Đây là một món ăn đặc sản của người dân Bình Định. Bánh bên ngoài được bao bằng một lớp lá chuối xanh mượt mà, gói thành hình kim tự tháp. Bánh mang hương vị của đậu, hương dừa, và mùi nhẹ nhàng của bột nếp quyện lẫn với lá gai. Vỏ bánh màu đen mịn màng, bên trong ấy là lớp nhân đậu xanh nhuyễn mịn, được trộn với đường và nhân dừa tỏa hương thơm béo ngậy, kích thích. Ăn vào thấy sự dẻo mềm của vỏ bánh, vị ngọt ngào của đường, mùi thơm của bột nếp, cùng với sự béo ngậy của nhân đậu xanh mịn màng và thoang thoảng mùi dừa, mùi gừng cùng góp vui, không hề cảm thấy dính răng hay bẩn tay. 

Câu 2:  Chiếc bánh khúc đã gắn bó với tuổi thơ của tác giả như thế nào? Hãy liệt kê những chi tiết cho thấy hương khúc đã nhẹ nhàng đi vào kí ức và trở thành một phần tuổi thơ của tác giả.

Trả lời:

- Tác giả dành cho chiếc bánh khúc tuổi thơ tình cảm yêu mến, nhớ mong, trân trọng nâng niu như đang nâng niu chính nét đẹp ẩm thực dân tộc. Tình cảm ấy được thể hiện qua những câu văn chứa đựng cảm xúc của tác giả:

+ Tôi nâng chiếc bánh khúc lên như nâng một báu vật.

+ Mùi thơm ngậy của rau khúc chín, mùi của gạo nếp, mùi của nhân đậu xanh quyện với mùi hành mỡ tỏ ra làm nên một thứ ẩm thực chứa đầy hạnh phúc lạ lùng trong tâm khảm tôi.

+ Một thứ hạnh phúc của ẩm thực nhưng thiêng liêng và da diết mơ hồ.

+ Cho dù vẫn chỉ là bột sống nhưng hương vị bánh khúc đã dâng lên làm tôi ứa đầy nước miếng.

+ Căn bếp là nơi chốn ấm áp và ngập tràn thương nhớ của tôi.