BÀI 4: BẢO VỆ LẼ PHẢI

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy kể tên những việc làm đúng, sai của học sinh trong việc thực hiện nội quy của trường học. Theo em, với những việc làm đúng, làm sai đó, chúng ta cần có thái độ như thế nào?

Trả lời:

Tên những việc làm đúng của học sinh trong việc thực hiện nội quy của trường học:

• Tuân thủ lịch học;
• Tuân thủ quy định về thời gian điểm danh;
• Dừng xe ở những nơi quy định sẵn;
• Làm bài tập, đọc sách và học tập thật tốt;
• Tuân thủ quy định về trang phục;

Tên những việc làm sai của học sinh trong việc thực hiện nội quy của trường học:

• Nói tục chửi bậy trong lớp học;
• Đi học muộn
• Sử dụng đồ vật của trường học để làm những việc không được phép;
• Sử dụng điện thoại di động trong lớp học
• Đi vào các phòng học mà không có sự cho phép của giáo viên;
• Đùa giỡn, nói xấu người khác.

Với những việc làm đúng cần tiếp tục và phát huy, với những việc làm sai cần nghiêm chỉnh nhìn nhận và sửa sai.

KHÁM PHÁ

Câu 1: Em hãy quan sát hình ảnh, đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi.

1. a) Em hãy chỉ rõ hành động, việc làm, lời nói thể hiện việc bảo vệ lẽ phải của các nhân vật trong mỗi hình ảnh trên.
2. b) Em hãy cho biết tại sao thầy giáo Chu Văn An lại dâng "Thất trảm sớ". Theo em, việc làm đó có phải là bảo vệ lẽ phải không?
3. c) Em hiểu thế nào là bảo vệ lẽ phải? Vì sao chúng ta cần bảo vệ lẽ phải?

Trả lời:

1. a) Hành động, việc làm, lời nói thể hiện việc bảo vệ lẽ phải của các nhân vật trong mỗi hình ảnh trên: 

• Hình ảnh 1: Tuyên truyền mọi người chấp hành quy định về an toàn giao thông
• Hình ảnh 2: "Sao bạn không liên hệ với cơ quan điều tra để cung cấp thông tin về vụ tai nạn giao thông mà bạn chứng kiến hôm qua?"

1. b) Thầy giáo Chu Văn An lại dâng "Thất trảm sớ" bởi vì chứng kiến cảnh vua ham chơi, lười chính sự, quyền thần nhiều kẻ làm trái phép nước, ông khuyên can vua nhưng vua không nghe. Việc làm đó là bảo vệ lẽ phải.
2. c) Bảo vệ lẽ phải là công nhận, ủng hộ, tuân theo và bảo vệ đúng đắn. Chúng ta cần bảo vệ lẽ phải bởi vì bảo vệ lẽ phải giúp con người có cách ững sử phù hợp; làm lành mạnh các mối quan hệ xã hội; góp phần thúc đẩy xã hội ổn định và phát triển.

Câu 2: Em hãy đọc các trường hợp, tình huống và trả lời câu hỏi

1. a) Em hãy nhận xét cách ứng xử của các bạn học sinh trong mỗi trường hợp và tình huống trên.
2. b) Nếu là bạn của P và H, em sẽ làm gì để bảo vệ lẽ phải?

Trả lời:

19. a) Việc làm của X là đúng vì bạn X đã bảo vệ lẽ phải. Việc X nhắc nhở mọi người không nên chia sẻ thông tin chưa được kiểm chứng sẽ giúp cho mọi người tránh khủng hoảng, hoang mang về tình hình dịch Covid 19.

Việc làm của P và H là sai vì mặc dù các bạn thấy việc làm của người khác không đúng nhưng các bạn vẫn bao che và giấu diếm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và cho chính bản thân bạn của mình.

1. b) Nếu là bạn của H và P, em sẽ khuyên các bạn nên báo cho cơ quan chức năng và giáo viên chủ nhiệm để xử lý các hành vi vi phạm, tránh gây hậu quả nghiêm trọng và đáng tiếc.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy kể những việc làm thể hiện việc bảo vệ lẽ phải trong gia đình, nhà trường và xã hội.

Trả lời:

Biết nghe những ý kiến của người ta nói sau đó phân tích mặt đúng sai 

Chấp hành đúng quy định nơi mình học tập và làm việc

Góp ý để bạn biết cái sai của bạn, giúp bạn sửa đổi khuyết điểm của mình để ngày càng hoàn thiện.

Câu 2: Em đồng tình hay không đồng tình với việc làm nào dưới đây? Vì sao?

1. Thấy nhà hàng xóm tổ chức đánh bạc, anh S báo cáo với chính quyền.
2. Biết người thân tàng trữ ma tuý trái phép, chị H đã che giấu khi cơ quan công an đến điều tra.
3. Biết cửa hàng của bà X thường xuyên cân hàng thiếu cho khách, chị P đã nhắc nhở bà X.
4. Biết ngày mai là thi cuối kì, D không ôn bài mà chuẩn bị tài liệu dễ mang vào phòng thi.

Trả lời:

Em đồng tình với việc làm A, C. Vì đây là những việc làm tôn trọng lẽ phải.

Em không đồng tình với việc làm B, D. Vì đây là những việc làm không tôn trọng lẽ phải.

Câu 3: Em hãy đọc các tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi

1. Gần đây; H thường bỏ tiết để đi chơi điện tử. Nhiều lần, H rủ bạn thân là K đi cùng nhưng K không đi. K khuyên bạn không nên bỏ học và chơi các trò chơi điện tử bạo lực nhưng H không nghe.

Em hãy nhận xét việc làm của các bạn học sinh trên. Nếu chứng kiến việc làm của H, em sẽ khuyên H như thế nào?

1. Hàng xóm nhà T thường gây ồn ào, to tiếng, ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình T và mọi người xung quanh. Bố mẹ của T không dám góp ý vì sợ mất lòng.

Nếu là T, em sẽ làm gì?

Trả lời:

1. Việc làm của H là vi phạm nội quy học sinh, hơn nữa lại rủ bạn khác cùng tham gia. Việc làm của K là đúng, là tôn trọng lẽ phải, tuân thủ và chấp hành nghiêm chỉnh nội quy học sinh.

Nếu chứng kiến việc làm của H, em sẽ nói với cô giáo chủ nhiệm hoặc phụ huynh bạn ấy để khuyên ngăn bạn.

1. Nếu là T, em sẽ góp ý trực tiếp với hàng xóm nếu không khắc phục được em sẽ báo với chính quyền địa phương.

Câu 4: Em hãy bình luận quan điểm: Để bảo vệ lẽ phải, chúng ta cần phải có tinh thần khách quan, lòng kiên trì và dũng cảm.

Trả lời:

     Để bảo vệ lẽ phải, chúng ta cần có tinh thần khách quan, lòng kiên trì và dũng cảm. Tinh thần khách quan mới là cần thiết để có thể đối diện với mọi tình huống bằng cách lắng nghe và cân nhắc các quan điểm khác nhau. Lòng kiên trì giúp bảo vệ lẽ phải bởi vì nó giúp con người thể hiện sự nghiêm túc, trung thành và bền vững trong việc thực hiện mục tiêu của mình. Còn dũng cảm là thế mạnh mà cho phép con người cố gắng làm các điều khích lệ nhất mà không bị ảnh hưởng bởi những khó khăn và thử thách.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Em hãy sưu tầm các câu ca dao, tục ngữ nói về việc bảo vệ lẽ phải và chia sẻ ý nghĩa của mỗi câu ca dao, tục ngữ đó.

Trả lời:

1. Vàng thật không sợ lửa:đề cao sự trung thực của con người, đồng thời khuyên răn chúng ta sống thật, sống ngay thẳng. Khi một người lựa chọn hướng về sự thật, tôn trọng lẽ phảithì người đó không phải cần phải lo sợ ánh mắt nghi kỵ, gièm pha của người khác và quan trọng hơn hết là với chính nội tâm của mình. Bởi khi đó ta không cần phải lấp liếm, bưng bít bất cứ điều gì, tâm hồn ta cũng sẽ an yên. Mặt khác câu nói này cũng đề cao những người ngay thẳng, liêm chính, vì đây là những phẩm chất đáng quý cần được phát huy.
2. 2. Nói phải củ cải cũng nghe:Nói phải, đúng lý lẽ thì ai cũng chấp nhận.
3. Khôn chẳng qua lẽ, khỏe chẳng qua lời:Lời khuyên trong mọi trường hợp chỉ nên phân tích phải chăng, chứ không nên dùng mánh khoé hay vũ lực
4. Dù ai nói ngả nói nghiêng
   Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân

Nói về đức tính tự chủ của con người, giữ vững lập trường, tinh thần không bị lung lay trước lời nói của người khác. Đồng thời, quyết tâm theo đuổi những mục tiêu mà bản thân đã đặt ra.