Đáp án Ngữ văn 12 chân trời sáng tạo Bài 5: Văn bản. Tiền bạc và tình ái

BÀI 5. TIẾNG CƯỜI TRÊN SÂN KHẤU

VĂN BẢN. TIỀN BẠC VÀ TÌNH ÁI

I. TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Thói keo kiệt là một trong những đối tượng của tiếng cười trào phúng trong văn chương. Bạn hãy lấy một ví dụ minh hoạ.

Hướng dẫn chi tiết:

Nhân vật Ebenezer Scrooge trong "A Christmas Carol" của Charles Dickens được mô tả là một người giàu có nhưng cực kỳ keo kiệt, luôn tính toán từng đồng xu và từ chối giúp đỡ người khác. Câu chuyện theo dõi hành trình của ông từ một người keo kiệt trở thành một người rộng lượng sau khi được các linh hồn của Giáng sinh thăm viếng, giúp ông nhận ra hậu quả của sự ích kỷ và tầm quan trọng của việc chia sẻ với cộng đồng. Đây là một ví dụ về cách văn chương sử dụng hình ảnh của những người keo kiệt để phê phán và đồng thời mang lại thông điệp tích cực về sự thay đổi và cải thiện bản thân.

II. ĐỌC VĂN BẢN

Câu hỏi: Đây là màn độc thoại của Ác-pa-gông khi phát hiện tráp tiền bí mật bị đánh cắp. Lão sẽ than vãn một mình hay kêu than với người khác?

Hướng dẫn chi tiết:

Lão kêu trời kêu đất, than vãn với người khác.

Câu hỏi: Hãy hình dung giọng điệu, hành động, cử chỉ của Ác-pa-gông trong đoạn độc thoại này.

Hướng dẫn chi tiết:

Giọng điệu: trách móc, than vãn, trú tréo, đau khổ

Hành động, cử chỉ: Cảm thấy mọi người như coi mình là trò đùa, nhìn ai cũng giống như kẻ tham gia vào vụ trộm của mình.

Câu hỏi: Ác-pa-gông và Va-le-rơ có đang nói về cùng một sự việc không?

Hướng dẫn chi tiết:

Không. Ác-pa-gông chỉ quan tâm đến tráp tiền bị mất cắp còn Va-le-rơ đang nói về tình yêu của anh dành cho con gái của lão.

Câu hỏi: Với mỗi nhân vật, “kho vàng" và “tình yêu" ở đây là gì?

Hướng dẫn chi tiết:

- Kho vàng với Ác-pa-gông là tiền bạc.

- Với Va-le-rơ, “tình yêu" chính là kho vàng quý giá nhất.

III. SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Tóm tắt các sự kiện chính và hành động của các nhân vật. Từ đó xác định tình huống hài kịch của văn bản.

Hướng dẫn chi tiết:

- Sự kiện 1. Tính keo kiệt của Ác-pa-gông ngày càng bộc lộ rõ khi lão mất tráp bạc, kêu la trời đất.

- Sự kiện 2. Va-le-rơ bày tỏ tình cảm với con gái Ác-pa-gông, mặc cả nếu ưng thuận thì mới trả lại tráp tiền cho lão.

=> Trong văn bản, tình huống hài kịch được tạo ra từ sự tham lam và lòng yêu tiền của Ác-pa-gông, khiến ông ta trở nên hoảng loạn và mất kiểm soát khi mất tiền.

Câu 2: Màn độc thoại Ác-pa-gông kêu mất tiền (hồi IV lớp 7) được coi là phần cao trào của toàn bộ vở kịch Lão hà tiện, bộc lộ rõ nhất tính cách của nhân vật. Hãy liệt kê vào ô tương ứng một số lời của Ác-pa-gông nói với mình và với các đối tượng khác (làm vào vở). Qua đó, bạn có nhận xét gì về ngôn ngữ giao tiếp của kịch?

Hướng dẫn chi tiết:

Câu 3: Gọi tên cảm xúc (theo trình tự tăng cấp) của Ác-pa-gông khi kêu mất tiền. Phân tích một số chi tiết (từ ngữ, hình ảnh, ngữ điệu…) để làm rõ các cảm xúc này.

Hướng dẫn chi tiết:

 Các cảm xúc của Ác-pa-gông khi kêu mất tiền theo trình tự tăng cấp có thể được gọi tên là: bối rối, tức giận, và tuyệt vọng.

Phân tích một số chi tiết trong văn bản:

• Từ ngữ: Ác-pa-gông sử dụng các từ ngữ mạnh mẽ và biểu cảm như "trời đất ơi", "cướp mất", "đâu rồi" để diễn đạt sự hoảng loạn và tuyệt vọng của mình.
• Hình ảnh: Mô tả Ác-pa-gông chạy đầy hoảng loạn khắp nơi, lục lọi từng góc khuất để tìm kiếm tráp tiền, tạo nên hình ảnh vừa hài hước vừa đáng thương.
• Ngữ điệu: Sự biến đổi trong giọng điệu từ hoảng hốt sang tức giận và sau cùng là tuyệt vọng, phản ánh sự leo thang của cảm xúc trong Ác-pa-gông.

Những chi tiết này không chỉ làm nổi bật cảm xúc của Ác-pa-gông mà còn tạo nên sự hài hước cho tình huống, khiến người đọc cảm thấy giải trí mà vẫn suy ngẫm về bản chất con người và giá trị của tiền bạc so với các mối quan hệ xã hội.

Câu 4: Chỉ ra cách phân tuyến nhân vật trong văn bản Tiền bạc và tình ái, từ đó xác định xung đột của màn kịch.

Hướng dẫn chi tiết:

- Trong "Tiền bạc và tình ái", xung đột chủ yếu là do mối đối lập giữa những người theo đuổi lợi ích vật chất và những người theo đuổi tình yêu và giá trị tinh thần. Màn kịch tạo ra những tình huống hài hước và đáng suy ngẫm khi va chạm giữa tiền bạc và quyền lực với tình yêu và đạo đức. Ác-pa-gông, tập trung vào tiền bạc, và Va-le-rơ, chìm đắm trong tình yêu, là hai biểu hiện điển hình của cuộc xung đột này, tạo ra những tình huống trớ trêu và phản ánh những vấn đề xã hội

Câu 5: Nêu một số thủ pháp trào phúng trong màn tra hỏi (hồi V lớp 3).

Hướng dẫn chi tiết:

- Một số thủ pháp trào phúng được sử dụng trong màn tra hỏi (hồi V lớp 3) có thể kể đến như việc tạo ra những lời lẽ đứt đoạn cho nhân vật, nhằm tăng cường kịch tính và thể hiện sự châm biếm.

Ví dụ: Trong khi Acpagông đau đớn vì mất tiền, đang mơ mộng với mối tình bèn trả lời “Một vị thần mà bất kỳ việc gì vị đó xui làm đều có thể tha thứ được: tình yêu”. Bằng cách sử dụng ngôn ngữ này, Mô-li-e đã tạo ra được sự hiểu lầm thú vị.

Câu 6: Phần cuối hài kịch Mô-li-e nói chung và Lão hà tiện nói riêng thường xuất hiện yếu tố bất ngờ, có xu hướng giảm nhẹ mâu thuẫn, đi đến kết thúc vui vẻ. Bạn có suy nghĩ gì về cách kết thúc này? 

Hướng dẫn chi tiết:

Về phần cuối của hài kịch Mô-li-e nói chung và “Lão hà tiện” nói riêng, thường kết thúc bằng một yếu tố bất ngờ, giảm nhẹ mâu thuẫn và mang đến một kết cục vui vẻ. Cách kết thúc này tạo nên sự hài hòa và nhấn mạnh thông điệp tích cực, cho thấy dù có xảy ra mâu thuẫn hay xung đột, cuối cùng mọi chuyện đều có thể được giải quyết một cách hòa bình và vui vẻ. Điều này phản ánh quan điểm lạc quan của Mô-li-e về cuộc sống và con người, đồng thời cũng mang lại cho khán giả cảm giác thoải mái và hạnh phúc khi kết thúc vở kịch. Đây có thể được xem là một phương pháp nghệ thuật nhằm nâng cao tinh thần và giá trị nhân văn trong văn học.