Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 12 chân trời Bài 5: Tiền bạc và tình ái (Mô-li-e)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Có câu nói cho rằng “Tiền bạc phân minh, ái tình dứt khoát”. Em hiểu câu nói này

thế nào? Tình yêu có còn trong sáng không nếu có thêm chữ “tiền” bên trong?

• Câu nói trên cho thấy tiền bạc và ái tình là hai thứ không thể mập mờ lẫn lộn mà phải rõ ràng rành mạch.
• Trong đời sống hiện nay hay ở thời đại nào cũng vậy cứ gì đó liên quan đến chữ “tiền” sẽ không còn sự trong sáng vốn dĩ của nó nữa.

ÔN TẬP VĂN BẢN:

TIỀN BẠC VÀ TÌNH ÁI

NỘI DUNG BÀI HỌC

TÌM HIỂU VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

I

NHẮC LẠI KIẾN THỨC BÀI HỌC

II

TÌM HIỂU VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

PHẦN I

Trình bày một số hiểu biết của em về tác giả Mô-li-e?

Làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học về văn bản “Tiền bạc và tình ái” và trả lời câu hỏi:

Trình bày một số hiểu biết của em về văn bản “Tiền bạc và tình ái”?

• 1. Tác giả
• Tên: Mô-li-e (1622 – 1673).
• Là người khai sinh ra nền hài kịch mới của sân khấu Pháp, có công đưa hài kịch từ loại hình thức được xem là thấp kém lên thành văn học cao cấp.
• Là người sáng tạo ra tiếng cười có tính bi kịch, mang ý nghĩa xã hội sâu sắc.
• Tác phẩm tiêu biểu: Trường học làm vợ, Tác-tuýp, Lão hà tiện, Trưởng giả học làm sang, Bệnh tưởng…

• 2. Tác phẩm

a. Thể loại

• Hài kịch.
• Văn bản trích từ một số lớp cuối của vở kịch, hành động kịch xoay quanh cảnh mất tiền, tra hỏi và mặc cả tiền – tình.

Tóm tắt

Ác-pa-gông là người vô cùng keo kiệt, luôn tích toán thiệt hơn

Tích trữ tiền bạc, cho vay nặng lãi, dè sẻn mọi chi tiêu

Bắt con trai lấy bà góa lắm tiền, trong khi anh đang si mê

cô gái nghèo Ma-ri-an

Gả con gái Ê-li-dơ cho ông già nhiều của Ăng-xen-mơ trong khi nàng đang ngầm hẹn ước với anh chàng quản gia Va-le-rơ, còn bản thân lão rắp ranh tục huyền với Ma-ri-an trẻ đẹp

Để ép Ác-pa-gông thuận tình cho hai cặp uyên ương trẻ nên duyên, người hầu của Clê-ăng đã đánh cắp cái tráp tiền của lão, dùng nó làm vật “trao đổi” tiền - tình.

NHẮC LẠI KIẾN THỨC BÀI HỌC

PHẦN II

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Đọc văn bản “Tiền bạc và tình ái” và trả lời câu hỏi:

• Tóm tắt các sự kiện chính và hành động của nhân vật. Xác định tình huống hài kịch?
• Màn độc thoại của Ác-pa-gông thể hiện điều gì?
• Phân lớp các nhân vật trong vở kịch?

1. Sự kiện

2. Màn độc thoại – đỉnh cao của hài kịch Tiền bạc và tình ái

Than ôi! Khốn khổ tiền của tôi ơi, khốn khổ tiền của tôi ơi, bạn yêu quý ơi, chúng đã cướp mất mày của tao đi rồi! Và mất mày là tao mất chốn nương tựa, niềm an ủi, nỗi vui của tao, thế là đời tao hết rồi, tao chẳng còn sống ở thế gian làm gì nữa ! Không có mày, tao sống là sao nổi…

À! Tôi đây mà. Đầu óc tôi loạn rồi, tôi không còn biết tôi ở đâu, tôi là ai và tôi đương làm gì.

Nó là đứa nào! Nó ra sao rồi? Nên chạy ngả nào? Ngả nào chẳng nên chạy? Nó có ở kia không? Nó có ở đây không? Ai đó? Đứng lại!

Này! Đằng kia đương nói chuyện về cái gì thế? Về cái đứa đã ăn trộm của tôi đấy à? Ở trên kia, cái gì mà ồn ào thế? Kẻ trộm của tôi ở trên đó à?...

Kẻ giàu có nhưng keo kiệt, bủn xỉn

Người nghèo khổ nhưng giàu tình cảm

Xung đột kịch

Lão ta mất tiền rồi lẫn tự nắm tay mình mà đòi nợ “A tôi đây mà. Trí óc tôi loạn rồi”, đã gây ra những xung đột ở những hồi sau. 

Đó là xung đột nảy sinh giữa lão và con cái, giữa lão và đầy tớ. 

3. Phân lớp nhân vật trong vở kịch

Xung đột của Ác-pa-gông và Va-le-rơ là một điển hình.

Tổng kết

a. Nội dung

• Màn độc thoại nội tâm của lão Ác-pa-gông khi biết mình mất tráp tiền là đỉnh cao của đoạn kịch.
• Phê phán thói hà tiện, bủn xỉn của lão.
• Sử dụng thủ thuật trào phúng, độc thoại nội tâm đỉnh cao.
• Xây dựng tình huống kịch đặc sắc.

Nhiệm vụ 1. Hoàn thành phiếu bài tập

LUYỆN TẬP

NGÔI SAO MAY MẮN

Câu 1. Nội dung chính của đoạn trích Lão hà tiện là gì?

A. Màn độc thoại của Ác-pa-gông khi phát hiện bị mất tráp tiền và cuộc đối thoại giữa hắn và Ba-le-rơ.

B. Màn đối thoại giữa Ác-pa-gông và các con của mình.

C. Là cảnh tra hỏi tiền và mặc cả của Ác-pa-gông và tên cướp.

D. Là màn tra hỏi Ba-le-rơ của viên cảnh sát.

Câu 2. Trong đoạn mở đầu của đoạn trích, màn độc thoại của Ác-pa-gông khi phát hiện tráp tiền bí mật bị đánh cắp Lão than vãn với ai?

A. Với trời.

B. Một mình.

C. Với con gái.

D. Với tên cảnh sát.

Câu 3. Giọng điệu, hành động cũng như cử chỉ của Ác-pa-gông trong đoạn độc thoại là gì?

A. Hoảng loạn, rối rắm và mất kiểm soát.

B. Bình tĩnh và nghiêm túc kiểm tra lại mọi ngóc ngách.

C. Nóng vội, tức tối muốn lật tung mọi thứ lên để tìm bằng được tráp tiền.

D. Tức giận phát điên tra hỏi mọi kẻ hầu người hạ trong gia đình.

Câu 4. Với Ác-pa-gông “tình yêu” của ông ta là gì?

A. Là những đứa con yêu dấu của ông ta.

B. Là người vợ quá cố của ông ta.

C. Là cái tráp tiền bị đánh cắp.

D. Là tình yêu đất nước nồng nàn.

Câu 5. Tình huống kịch nào được coi là bất ngờ?

A. Khi Va-le-rơ nói mình và cô chủ đã kí bản đính ước hôn nhân.

B. Khi Va-le-rơ nói mình đã đánh cắp tráp tiền của Ác-pa-gông.

C. Khi Ác-pa-gông phát hiện thân phận thực sự của Va-le-rơ.

D. Khi Va-le-rơ nói kẻ trộm thực sự là lão bếp.

Nhiệm vụ 2. Luyện tập

theo văn bản

LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1

Hãy phân vai để tái hiện lại hồi V

lớp 4 đoạn trích “Tiền bạc và tình ái” của Mô-li-e

Câu hỏi 2

Giải thích vì sao tác giả lại đặt nhan đề của đoạn trích

trong SGK là “Tiền bạc và tình ái”?

c

Nhan đề của đoạn trích là “Tiền bạc và tình ái” đã phần nào khái quát trọn vẹn nội dung của văn bản rồi. Nhan đề chia thành 2 vế vô cùng rõ ràng đó là “tiền bạc” và “tình ái”. Dường như chỉ cần đọc qua người ta có thể hình dung đoạn trích nói về gì rồi. Một bên là giá trị lớn lao của đồng tiền còn một bên đó là câu chuyện tình yêu của đôi trẻ.

c

Rõ ràng câu chuyện tình yêu và tiền bạc không có liên quan gì đến nhau nhưng ở đây thì nó được quy đổi như một món hàng. Đó là mãn “ngã giá”, “mặc cả” tiền tình ở cuối đoạn trích.

VẬN DỤNG

Nhiệm vụ 1. Đọc ngữ liệu và trả lời câu hỏi

Ngữ liệu 1

Câu 1: Trong đoạn trích trên Ác-pa-gông đã nói đối thoại với ai?

Câu 2: Những lời nói thể hiện tâm trạng gì của Ác-pa-gông?

Câu 3: Qua đoạn trích, Ác-pa-gông hiện lên là người như thế nào?

Câu 1

• Trong đoạn trích trên Ác-pa-gông độc thoại một mình không có đối thoại với ai.

Câu 2

• Lời nói, cử chỉ của Ác-pa-gông thể hiện lão đang vô cùng quẫn trí, rối rắm.
• Lời nói và hành động của hắn không còn nằm trong tầm kiểm soát nữa.

Câu 3. Qua đoạn trích trên, Ác-pa-gông hiện lên là một kẻ ham tiền hơn tất cả mọi thứ thậm chí cả mạng sống của chính bản thân mình. Điều đó thể hiện qua việc hắn nói “Tôi muốn treo cổ tất cả mọi người; và nếu tôi không tìm thấy tiền của tôi, thì rồi tôi cũng treo cổ cả tôi nốt!”.

Ngữ liệu 2: Đoạn trích tác phẩm “Vũ Như Tô”, Nguyễn Huy Tưởng

Câu 1: Đoạn trích trên đã đem đến cho anh/chị cảm nhận được điều gì về nhân vật Đan Thiềm?

Câu 2: Đoạn trích trên đã thể hiện những đặc sắc gì về nghệ thuật kịch của Nguyễn Huy Tưởng?

Câu 3: Anh/chị có đồng tình với lời khuyên của Đan Thiềm: “Ông có tài, tài ấy phải đem cống hiến cho non sông, không nên để mục nát với cỏ cây.” không? Vì sao?

Câu 4: Từ nội dung đoạn trích, anh/chị có suy nghĩ gì về vai trò của người tài đối với đất nước? (Viết khoảng 5 – 7 dòng).

Qua đoạn trích trên có thể thấy Đan Thiềm là cung nữ có tấm lòng quý trọng người tài, lo nghĩ cho đất nước.

Câu 1

Đặc sắc về nghệ thuật của Nguyễn Huy Tưởng:

• Ngôn ngữ kịch điêu luyện, có tính tổng hợp cao
• Dùng ngôn ngữ hành động của nhân vật để khắc họa tính cách, miêu tả tâm trạng, dẫn dắt và đẩy xung đột kịch phát triển.

Câu 2

Câu 3: Gợi ý

Theo hướng đồng tình: Tài năng của mỗi người chỉ được bộc lộ và có ý nghĩa khi phục vụ cho lợi ích chính đáng của bản thân và xã hội.

Theo hướng không đồng tình: Tài năng của Vũ Như Tô bị lợi dụng để phục vụ cho lợi ích không chính đáng của giai cấp thống trị khi nhân dân đang khổ cực, lầm than.

Câu 4. Vai trò của người tài đối với đất nước:

• Người tài cần đem tài năng và tâm sức của mình để phục vụ cho lợi ích của nhân dân, của đất nước.
• Người tài phải có chí khí, không khuất phục trước cường quyền.

”Cuộc sống luôn có nhiều áp lực nên không phải lúc nào ta cũng có đủ vững chãi để làm chủ hết bản thân, nhất là khi có những biến động bất ngờ. Trong những lúc tâm tư rối bời hoảng loạn hay chán chường lạc lõng, ta luôn ước ao có một người thân bên cạnh để được chia sẻ. Dù người ấy chẳng giúp ta giải quyết được vấn đề, thậm chí chẳng khuyên được một điều gì bổ ích, nhưng chỉ cần thái độ lắng nghe hết lòng cũng đủ khiến ta vơi đi rất nhiều phiền muộn rồi. Cho nên, được lắng nghe là nhu cầu không thể thiếu của con người. Thế nhưng, điều nghịch lý là ai cũng muốn người khác lắng nghe mình, còn mình lại không chịu lắng nghe ai cả.

(….) Nếu ta thực sự muốn giúp người kia vơi đi những nỗi khổ niềm đau đang đè nặng trong lòng, thì việc trước tiên là ta phải biết lắng nghe họ. Cũng như vị thầy thuốc trước khi chẩn mạch kê toa thì phải luôn quan sát thần sắc của bệnh nhân. Sau đó, lắng nghe thật kĩ càng những báo cáo hay những lời than thở về bệnh trạng. Khi ta quyết định lắng nghe một người đang khổ, tức là ta đang đóng vai thầy thuốc để chữa trị bệnh cho họ. Dù ta không phải nhà tâm lý trị liệu, nhưng với lòng chân thành và thái độ lắng nghe đúng đắn, chắc chắn ta sẽ giúp được người kia ít nhiều. Vì vậy mỗi khi chúng ta chuẩn bị lắng nghe, ta phải hỏi kỹ lại mình đã thật sự vào vai của một người cứu giúp chưa?”

(Theo Minh Niệm, Hiểu về trái tim, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, 2017, tr.160-162)

Ngữ liệu 2

Câu 1: Đoạn văn bản trên sử dụng thao tác lập luận nào?

Câu 2: Theo tác giả, khi chúng ta lắng nghe cần có thái độ thế nào?

Câu 3: Vì sao tác giả cho rằng: “khi ta quyết định lắng nghe một người đang khổ, tức là tức là ta đang đóng vai thầy thuốc để chữa trị bệnh cho họ”?

Câu 4: Theo anh/chị, chúng ta cần lưu ý điều gì khi lắng nghe ai đó?

Câu hỏi

Câu 1

Các thao tác lập luận: bình luận, phân tích, so sánh.

Câu 2

Theo tác giả chúng ta cần có thái độ “nghe hết lòng”.

Câu 3

Tác giả cho rằng: “Khi ta quyết định lắng nghe một người đang khổ, tức là ta đang đóng vai thầy thuốc chữa bệnh cho họ” vì khi được lắng nghe, người đang khổ sẽ cảm thấy được đồng điệu, được san sẻ. Lúc ấy tâm trạng của họ sẽ khá hơn, do đó tác giả cho rằng người nghe đóng vai trò chính là thầy thuốc.

Câu 3

Hãy lắng nghe, đừng làm phiền, đừng cắt ngang

câu chuyện của họ.

Cổ vũ người nói để họ được tự nhiên, thoải mái

bày tỏ nỗi niềm.

Lắng nghe một cách chân thành và cảm thông

với điều người khác chia sẻ.

Thực hành viết bài văn phân tích tác phẩm: Viết bài văn nghị luận nói về mối quan hệ giữa tiền bạc và hạnh phúc.

VẬN DỤNG

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Ôn lại kiến thức đã học: Các nội dung liên quan đến văn bản Tiền bạc và tình ái.
• Hoàn chỉnh các bài tập phần Luyện tập, Vận dụng.
• Ôn tập kiến thức: Thực hành tiếng việt nghịch ngữ.

CẢM ƠN CÁC EM

ĐÃ LẮNG NGHE BÀI GIẢNG!