ÔN TẬP

CH1: Trình bày đặc điểm của văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên.

Trả lời:

- Thứ nhất, văn bản thuyết mình giải thích một hiện tượng tự nhiên có đặc điểm rất nổi bật đó chính là thể loại văn bản thông dụng. Chính vì tính thông dụng nên văn bản thuyết minh đã được các chủ thể lựa chọn và sử dụng rộng rãi trong cuộc sống hàng ngày. Do đo mà văn bản thuyết minh đã thực sự cung cấp cho bạn đọc những kiến thức khách quan về một hiện tượng tự nhiên.

- Thứ hai, đó không phải đặc điểm nào khác mà chính là việc một văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiêncó phạm vi sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày;

- Cuối cùng, về đặc điểm khi viết một văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên, thì người viết phải thực hiện việc trình bày một cách rõ ràng, mạch lạc. Đồng thời đây là một văn bản phản ánh về những hiện tượng, sự việc diễn ra trong cuộc sống nên những dẫn chứng trong văn bản thuyết minh cần chính xác, chặt chẽ và sinh động để truyền tải được hết ý của người viết đến với người đọc.

- Để đạt được hiệu quả giao tiếp gắn với mục đích đặc trưng, ngôn ngữ của văn bản thuyết minh phải đảm bảo tính khoa học, chính xác, rõ ràng, chặt chẽ và hấp dẫn.

- Các phương pháp thuyết minh thường dùng:

• Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích.
• Phương pháp liệt kê.
• Phương pháp nêu ví dụ.
• Phương pháp dùng số liệu.
• Phương pháp so sánh.
• Phương pháp phân loại, phân tích.

- Ngoài ra văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thường sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ.

CH2: Tóm tắt hai văn bản Bạn đã biết gì về sóng thần? và Sao băng là gì và những điều cần biết về sao băng? Theo các nội dụng sau: mục đích viết, nội dung chỉnh, cấu trúc, cách trình bày thông tin, nhan đề và đề mục, thông tin cơ bản và một số thông tin chi tiết, phương tiện phi ngôn ngữ.

Trả lời:

CH3: Xác định cấu trúc và câu chủ đề (nếu có) của đoạn văn sau:

Nhân dân lao động, đặc biệt nông đân là những người gần sen, hiểu sen, yêu sen và giống sen nhiều nhất. Họ đã đưa sen vào ca dao biết bao nhiêu lần, mỗi lần một cách, mà lần nào cũng hay, cũng đẹp. Viết về nội dung và ý nghĩa tượng trưng, ẩn dụ thì hình tượng sen trong nhiễu bài ca dao nói chung, cũng như câu “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn" nói riêng, đã phản ánh trung thực lẽ sống cao đẹp của con người Việt Nam từ ngàn đời nay.

(Theo Hoàng Tiến Tựu, Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen”)

Trả lời:

Đoạn văn được viết theo kiểu quy nạp, câu chủ đề đứng ở cuối đoạn văn.

CH4: Khi viết văn bản giải thích về một hiện tượng tự nhiên, cần lưu ý điều gì?

Trả lời:

Cần lưu ý các điều sau:

- Tìm và giải thích nghĩa của các từ được coi là từ khóa mà đề bài đưa ra. Tuy nhiên không phải sự việc nào cũng cần giải thích vì có những khái niệm phổ biến mà ai cũng biết 

- Dựa vào thực tế đời sống để trả lời các câu hỏi sự việc, hiện tượng này xuất hiện ở đâu, xuất hiện vào thời gian nào, diễn ra ở quy mô nào, đối tượng của sự việc hiện tượng là ai, mức độ ảnh hưởng ra sao...

- Đánh giá hậu quả/ kết quả Dù là hiện tượng tích cực hay tiêu cực thì đều dẫn đến một kết quả hay hậu quả tương ứng.

- Giải pháp: Dựa vào phần đánh giá hậu quả/ kết quả để đưa ra giải pháp phù hợp.

CH5: Chia sẻ những kinh nghiệm em đã thu nhận được về cách nắm bắt nội dung chính trong quá trình thảo luận nhóm và trình bày lại nội dung ấy một cách hiệu quả.

Gợi ý:

Học sinh tự thực hiện dựa trên những điều đã thu nhận đưuọc qua thảo luận.

CH6: Từ những điều đã học trong bài này, em hãy trả lời câu hỏi: Sự kì bí của thế giới tự nhiên gợi cho em những gì?

Trả lời:

Sự kỳ bí về thế giới tự nhiên gợi cho em sự tò mò, muốn khám phá các hiện tượng ấy cũng như sự tìm tòi, muốn học hỏi về các hiện tượng đó. Thế giới tự nhiên thật rộng lớn và nhiều điều mới lạ, có nhiều điều mà con người không thể lí giải được nhưng cũng có những điều nếu như tìm tòi, tìm hiểu một cách kỹ lưỡng thì có thể tìm ra.