Giáo án điện tử Ngữ văn 8 chân trời Bài 2 Ôn tập

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐÃ ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Sau khi học xong chủ đề Những bí ẩn của thế giới tự nhiên em có thêm những hiểu biết gì về thiên nhiên. Hãy cùng chia sẻ nhé!

BÀI 2: NHỮNG BÍ ẨN CỦA THẾ GIỚI TỰ NHIÊN

Tiết...

ÔN TẬP

1. Cách trình bày thông tin theo cấu trúc so sánh và đối chiếu

• Văn bản có cấu trúc so sánh và đối chiếu trình bảy điểm giống và khác nhau giữa hai hay nhiều sự vật theo các tiêu chí so sánh cụ thể:
  • So sánh và đối chiếu các đối tượng theo từng tiêu chí.
  • So sánh tổng thể các đối tượng: Người viết lần lượt trình bày biểu hiện của tất cả các tiêu chí ở từng đối tượng.
• Văn bản trình bày thông tìn theo cách so sánh và đối chiếu có thể sử dụng một số từ ngữ chỉ sự giống nhau hoặc sử dụng một số kiểu sơ đồ bảng biểu để làm rõ thông tin được so sánh, đối chiếu.

2. Đoạn văn diễn dịch, quy nạp, song song, phối hợp

Đoạn văn là đơn vị tạo nên văn bản, thường do nhiều cân tạo thành, bắt đầu từ chữ viết hoa lùi vào đầu dòng, kết thúc bằng dấu ngắt đoạn. Câu chủ đề trong đoạn văn mang nội dung khái quát, thường đứng đầu hoặc cuối đoạn. 

Đoạn văn diễn dịch

Là đoạn văn có câu chủ đề mang ý khái quát đứng đầu đoạn; các câu còn lại triển khai cụ thể ý của cây chủ đề, bổ sung, làm rõ cho câu chủ đề.

Đoạn văn quy nạp

Là đoạn văn được trình bày đi từ các ý nhỏ đến ý lớn, từ các ý chi tiết đến ý khái quát. Theo cách trình bày này, câu chủ đề nằm ở vị trí cuối đoạn.

Đoạn văn song song

Là đoạn văn mà các câu triển khai nội dung song song nhau. Mỗi câu trong đoạn văn nêu một khía cạnh của chủ đề đoạn văn, làm rõ cho nội dung đoạn văn.

Đoạn văn phối hợp

Là đoạn văn có câu chủ đề ở đầu đoạn và cuối đoạn.

Kiểu bài viết

- Viết văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên.

Nội dung đã thực hành nói và nghe

- Nghe và nắm bắt nội dung chính trong thảo luận nhóm, trình bày nội dung đó.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Tóm tắt hai văn bản Bạn đã biết gì về sóng thần và Sao băng là gì và những điều cần biết về sao băng theo các nội dung sau: mục đích viết, nội dung chính, cấu trúc, cách trình bày thông tin, nhan đề và đề mục, thông tin cơ bản và một số thông tin chi tiết, phương tiện phi ngôn ngữ.

Trả lời:

Bạn đã biết gì về sóng thần

Mục đích viết: Để người đọc cập nhật thông tin cơ bản về sóng thần.

Nội dung chính: Giải thích và trình bày cơ chế, nguyên nhân dẫn đến sóng thần.

Cấu trúc: 3 phần

• Mở bài: giới thiệu khái quát và quá trình xảy ra hiện tuợng sóng thần.
• Nội dung: giải thích nguyên nhân và cách thức diễn ra hiện tượng sóng thần.
• Kết thúc: trình bày sự việc cuối của hiện tượng sóng thần.

Cách trình bày thông tin theo cấu trúc

• So sánh
• Đối chiếu

Sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ

• Hình ảnh
• số liệu

Sao băng là gì và những điều cần biết về sao băng

Mục đích viết: Để người đọc cập nhật thông tin cơ bản về sao băng và mưa sao băng.

Nội dung chính: Giải thích và trình bày cơ chế, nguyên nhân dẫn đến sao băng và mưa sao băng.

Cấu trúc: 3 phần

• Mở bài: giới thiệu khái quát và quá trình xảy ra sao băng và hiện tượng mưa sao băng.
• Nội dung: giải thích nguyên nhân và cách thức diễn ra hiện tượng sao băng và mưa sao băng.
• Kết thúc: trình bày sự việc cuối của hiện tượng mưa sao băng.

Cách trình bày thông tin theo cấu trúc

• So sánh
• Đối chiếu

Sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ

• Hình ảnh
• số liệu

Câu 2: Xác định cấu trúc và câu chủ đề (nếu có) của đoạn văn sau:

       Nhân dân lao động, đặc biệt nông dân là những người gần sen, hiểu sen, yêu sen và giống sen nhiều nhất. Họ đã đưa sen vào ca dao biết bao nhiêu lần, mỗi lần một cách, mà lần nào cũng hay, cũng đẹp. Xét về nội dung và ý nghĩa tượng trưng, ẩn dụ thì hình tượng sen trong nhiều bài ca dao nói chung, cũng như câu “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn” nói riêng, đã phản ánh trung thực lẽ sống cao đẹp của con người Việt Nam từ ngàn đời nay.

       (Theo Hoàng Tiến Lựu, Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen”)

Cấu trúc: diễn dịch

Câu 3: Khi viết văn bản giải thích về một hiện tượng tự nhiên, cần lưu ý điều gì?

Trả lời:

• Văn bản viết để lí giải nguyên nhân xuất hiện và cách thức diễn ra của một hiện tượng tự nhiên.
• Các từ ngữ được sử dụng trong văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên phải thuộc một chuyên ngành khoa học cụ thể (địa lí, sinh học…) động từ miêu tả hoạt động hoặc trạng thái, từ ngữ miêu tả trình tự.
• Văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thường có cấu trúc gồm 3 phần:
  • Phần mở đầu: giới thiệu khái quát hiện tượng và quá trình xảy ra hiện tuợng trong thế giới tự nhiên.
  • Phần nội dung: giải thích nguyên nhân và cách thức diễn ra hiện tượng.
  • Phần kết thúc: trình bày sự việc cuối của hiện tượng tự nhiên hoặc tóm tắt nội dung giải thích.

VẬN DỤNG

Câu 1: Chia sẻ những kinh nghiệm em đã thu nhận được về cách nắm bắt nội dung chính khi thảo luận nhóm và trình bày lại những nội dung ấy một cách hiệu quả.

Trả lời:

Những kinh nghiệm em đã thu nhận được là:

• Đưa ra ý kiến cá nhân.
• Tiếp thu, lắng nghe ý kiến của các thành viên trong nhóm.
• Tham khảo sách báo và những tài liệu có liên quan đến nội dung trình bày.
• Trình bày tự tin ...

Câu 2: Từ những điều đã học trong bài học này, em hãy trả lời câu hỏi: Sự kì bì của thế giới tự nhiên gợi cho em những suy nghĩ gì?

Trả lời:

Sự kì bì của thế giới tự nhiên gợi cho em những suy nghĩ:

• Là nơi chứa đựng nhiều bí mật thú vị, bất ngờ của thế giới tự nhiên.
• Chúng ta cần phải đầu tư phát triển ngành khoa học thiên văn để tìm hiểu và phát hiện những điều mới mẻ và đẹp đẽ hơn của thế giới tự nhiên.
• …

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Ôn tập lại nội dung đã học

Soạn bài: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ - Xi -át - tô

CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ THEO DÕI BÀI HỌC!