VĂN BẢN. MẮT SÓI (ĐA-NI-EN PEN-NẮC)

CÂU HỎI GIỮA BÀI

CH1. Cảm nhận của cậu bé Phi Châu về mắt sói.

Trả lời:

- Cảm nhận của cậu bé Phi Châu về mắt sói:

+ Con mắt càng lúc như càng to hơn, tròn hơn.

+ Con ngươi màu đen.

- Gia đình sói hiện ra:

+ Ngọn hắc hỏa.

CH2. Trong con mắt của sói, gia đình sói hiện ra như thế nào?

Trả lời:

Trong con mắt của sói, gia đình sói hiện ra:

• Chúng làm thành thành một quầng màu hung đỏ
• Sắc cầu vồng, quanh con ngươi có sắc cầu vồng
• Màu lông của năm sói con hệt quầng hung đỏ của cầu vồng
• Bộ lông của con thứ sáu màu xanh lam, xanh như màu nước đóng băng dưới nền trời trong veo
• Con thứ 7 một con sói màu vàng trong như tia sáng. Mỗi khi nhìn vào là phải vào là phải nheo mắt. Mấy cậu sói anh gọi là Ánh Vàng

CH3. Chuyện gì sẽ xảy ra với Anh Vàng khi nó muốn nhìn thấy con người thật gần?

Trả lời:

Chuyện xảy ra với Anh Vàng khi nó muốn nhìn thấy con người thật gần là:

- Ánh Vàng ngửi thấy mùi khói bốc lên từ đám lửa họ đốt.

- Nghe thấy cả tiếng củi khô kêu lách tách

- Cô tới chỗ con người và bị nhốt trong lưới đang cắn vào chỗ trống.

CH4. Cảnh Sói Lam cứu Ánh Vàng

Trả lời:

• Sói Lam tung người bay lên làn không khí bỏng rát trên đám lửa, trên những con người (mặt họ đỏ lừ vì khói lửa), bay trên cả bao lưới.
• Nó dùng răng cắn đứt phăng sơi dây và hét "Chạy đi, Ánh Vàng"
• Cả đám náo loạn, Sói Lam hất tung hai con chó vào lửa
• Sói Lam giục Ánh Vàng chạy đi nhưng cô muốn ở lại cùng anh không muốn bỏ anh lại một mình
• Sói Lam và Ánh Vàng tung người nhả một cú tuyệt hảo. Theo sau đó là những tiếng súng nổ và sói Ánh Vàng chạy thoát được còn sói Lam bị bắt lại.

CH5. Nhân vật Sói Lam có tính cách như thế nào?

Trả lời:

Sói Lam là một người gan dạ, anh dũng và một lòng yêu thương em của mình. Dù đứng trước nguy hiểm nhưng anh không hề sợ hãi mà nhanh trí tìm cách giải cứu em mình nhanh nhất có thể. Khi rơi vào tay của kẻ ác và quay cuồng đầu óc khi bị đập cành cây vào đầu nhưng sói Lam vẫn mừng khi em mình đã chạy thoát ta có thể thấy được tình yêu thương của người anh với người em.

CH6. Cảm nhận của Sói Lam về con mắt của cậu bé?

Trả lời:

Sói Lam khi nhìn thấy đôi mắt của cậu bé nó cảm giác như một đường hầm bị sập dưới lòng đấy, một đường hầm giống một cái hang cáo mà Sói Lam từng chui vào, càng sâu càng mờ mịt. Chẳng mấy chốc thì tối om, không còn giọt nắng nào.

CH7. Tâm trạng của Phi Châu khi đi tìm lạc đà Hàng Xén.

Trả lời:

Tâm trạng của Phi Châu khi đi tìm lạc đà Hàng Xén: Cô bé rất lo lắng và hỏi thắm những người qua đường về lạc đà Hàng Xén, sốt ruột nên cậu hỏi cả những con lạc đà khác về Hàng Xén.

CH8. Suy nghĩ của Phi Châu về các loài động vật.

Trả lời:

Các loài động vật với Châu Phi không phải là kẻ thù nếu thi thoảng có sư tủ hay báo ăn thịt dê, cừu là vì chúng nó đói.

CH9. Lời nói và hành động của Phi Châu với Báo.

Trả lời:

Lời nói và hành động của Phi Châu với Báo:

• Báo này, đừng có bò như rắn thế, tôi nghe thấy tiếng anh rồi đấy
• Tôi từ Châu Phi Vàng tới. Ở đó không gian lặng như tờ, không hề có tiếng động làm cho tai rất thính....
• Anh là một tay săn tuyệt vời, Báo ạ. Anh chạy nhanh hơn bất kể loài thú nào, lại còn nhìn được xa hơn. Đây cũng là ưu điểm của người chăn cừu.
• Im lặng có tiếng một con voi rít từ rất xa và tiếp theo là tiếng nổ súng.
• Báo ơi, anh chăn cừu với tôi nhé.
• Báo này anh cần có một người bạn và tôi cũng thế.

CÂU HỎI CUỐI BÀI

CH1. Tác phẩm Mắt sói có cốt truyện đa tuyến và kiểu truyện lồng truyện, tức là một chuyện hoặc nhiều câu chuyện được kể lại trong một câu chuyện khác. Hãy đọc kỹ phần tóm tắt tác phẩm và chỉ ra cốt truyện đa tuyến đó.

Trả lời:

Nét đặc sắc nổi bật của Mắt sói là cách kể chuyện đầy sáng tạo của Pennac: ý tưởng mới lạ, cốt truyện lồng ghép, sự di chuyển điểm nhìn, văn phong trong sáng. Bên cạnh đó, có thể nói Mắt sói là câu chuyện của những đối cực, vừa hài hước, ngộ nghĩnh, nhẹ nhàng vừa sâu sắc, đau đớn, mất mát. Có lẽ vì vậy mà nhiều người tin rằng đây sẽ là cuốn sách có thể ru trẻ ngủ nhưng cũng khiến người lớn phải ngỡ ngàng vì chiều sâu triết lý…

Cốt truyện đa tuyến có điểm nhìn hiện tại - quá khứ và tương lai của cậu bé ở trong đó.

CH2. Cậu bé Phi Châu nhìn vào mắt sói và nhận ra những điều gì? Trong mắt sói, câu chuyện nào đã hiện lên?

Trả lời:

- Cậu bé Phi Châu nhìn vào mắt sói và nhận ra những điều:

• Con ngươi màu đen chính là một con sói cái đang nằm cuộn tròn giống bầy con nhỏ của mình.
• Nhìn thấy nỗi buồn của sói Lam.
• Nhìn vào trong con mắt hiện lên một mái ấm gia đình từng hạnh phúc của sói Lam.
• Tình yêu thương sự gan dạ của sói Lam đã xả thân cứu người em của mình.

- Trong mắt sói, câu chuyện nào đã hiện lên là câu chuyện cứu sói Ánh Vàng.

CH3. Theo dõi phần 2 thuộc chương 2 và cho biết sói Lam đã cứu Ánh Vàng như thế nào. Qua hành động đó, em hãy nhận xét tính cách nhân vật sói Lam?

Trả lời:

- Sói Lam cứu sói Ánh Vàng:

+ Sói Lam tung người bay lên làn không khí bỏng rát trên đám lửa, trên những con người (mặt họ đỏ lừ vì khói lửa), bay trên cả bao lưới.

+ Nó dùng răng cắn đứt phăng sơi dây và hét "Chạy đi, Ánh Vàng"

+ Cả đám náo loạn, Sói Lam hất tung hai con chó vào lửa

+ Sói Lam giục Ánh Vàng chạy đi nhưng cô muốn ở lại cùng anh không muốn bỏ anh lại một mình

+ Sói Lam và Ánh Vàng tung người nhả một cú tuyệt hảo. Theo sau đó là những tiếng súng nổ và sói Ánh Vàng chạy thoát được còn sói Lam bị bắt lại.

 Tính cách nhân vật sói Lam:

Sói Lam là một người gan dạ, anh dũng và một lòng yêu thương em của mình. Dù đứng trước nguy hiểm nhưng anh không hề sợ hãi mà nhanh trí tìm cách giải cứu em mình nhanh nhất có thể. Khi rơi vào tay của kẻ ác và quay cuồng đầu óc khi bị đập cành cây vào đầu nhưng sói Lam vẫn mừng khi em mình đã chạy thoát ta có thể thấy được tình yêu thương của người anh với người em.

CH4. Sói Lam nhìn vào mắt Phi Châu và nhận ra điều gì? Trong mắt cậu bé, kí ức nào đã hiện lên?

Trả lời:

Sói Lam khi nhìn thấy đôi mắt của cậu bé nó cảm giác như một đường hầm bị sập dưới lòng đấy, một đường hầm giống một cái hang cáo mà Sói Lma từng chui vào, càng sâu càng mờ mịt. Chẳng mấy chốc thì tối om, không còn giọt nắng nào.

Kỉ niệm hiện lên là vào một đêm hãi hùng do chiến tranh ở châu Phi cậu bé Phi mồ côi được người phụ nữ tốt bụng đưa tiền cho Lão Toa buôn lái đưa đi thật xa. Cậu bé và lạc đà một bướu tên là Hàng Xén đã trở thành đôi bạn thân thiết. Rất nhiều lần, lão Toa lái buôn đã cố tìm cách bỏ rơi cậu bé. Nhưng lạc đà kiên quyết không đi nếu không có cậu bé. Một buổi lão Toa đã bán lạc đà Hàng Xén trong thành phố và bán cậu bé Phi châu cho vua Dê.

CH5. Nêu cảm nhận của em về nhân vật Phi Châu. Chỉ ra những chi tiết giúp em cảm nhận đó.

Gợi ý:

Đa-ni-en Pen-nắc sinh năm 1944, là nhà văn lớn người Pháp. Thời thơ ấu ông đã theo gia đình sống ở Châu Âu, châu Á, châu Phi. Trải nghiệm phong phú từ cuộc sống luôn chuyển dịch ấy đã trở thành chất liệu quan trọng trong sáng tác của ông sau này. Ông thành công với nhiều thể loại: tiểu luận, tự truyện, tiểu thuyết, truyện tranh, kịch bản Phim,… Một số tác phẩm nổi tiếng của ông đã được dịch sang tiếng Việt: Cún bụi đời (1982), Mắt sói (1984),… Trong đó tác phẩm Mắt sói là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông và đã được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới.

Mắt sói là tiểu thuyết gồm bốn chương. Chương 1 kể về cuộc gặp gỡ kì lạ giữa cậu bé tên là Phi Châu và Sói Lam ở vườn bách thú. Chương 2 là mạch truyện về nhân vật Sói Lam. Chương 3 chuyển sang mạch truyện về nhân vật Phi Châu. Chương 4 kể về việc gia đình Phi Châu chuyển đến thành phố và cha Bia được làm việc trong sở thú. Đoạn trích dưới đây nằm ở chương 2 và chương 3 của tác phẩm Mắt sói.

Mở đầu đoạn trích là chương 2 với tên chủ đề cùng với tên của tác phẩm Mắt sói. Mở đầu là hình ảnh đôi mắt của cậu bé Phi Châu: một con mắt vàng, tròn xoe, chính giữa có một con ngươi màu đen. Đôi mắt lấp lánh ấy trông như cậu đang ngắm nhìn một ngọn đèn trong đêm, say xưa ngắm nhìn trong cảnh vật đêm tối đó. Mọi thứ như đều biến mất trước mắt cậu, chỉ còn lại duy nhất một điều đó là mắt sói. Tác giả đã dùng từ như để thể hiện cảm nhận của cậu bé khi mọi thứ đều dồn vào đôi mắt đó, đôi mắt càng lúc như càng to hơn, càng tròn hơn. Và được so sánh như một tuần trăng úa trên bầu trời bầu trời trống trải. Thường thì nhắc tới vầng trăng người ta hay nghĩ ngay đến vầng trăng tròn sáng ngời, thế nhưng ở đây tác giả lại so sánh với tuần trăng úa. Phải chăng trong đôi mắt kia còn chất chứa một nỗi buồn không nói nên lời. Trong đôi mắt ấy quan trọng nhất chính là con ngươi, một con ngươi màu đen và dường như nó cảm nhận được điều đó bỗng lóe lên một tia sáng khủng khiếp. Cậu bé có cảm nhận ánh nhìn đó sáng bừng lên như ngon hắc hỏa. Ngọn hắc hỏa là ngọn lửa sáng rực và sáng hơn rất nhiều lần so với lửa bình thường.

Sói mẹ chẳng thèm để ý tới cậu bé mà lướt nhìn những đứa con của mình. Cậu bé có rất nhiều sự liên tưởng đối với con ngươi của con sói nào là ngọc hắc hỏa, sắc cầu vồng... cậu còn nghĩ đến màu lông của năm con sói con hệt quầng hung đỏ. Mỗi con lại mang cho mình một màu sắc riêng, con thì xanh con thì vàng và nổi bật lên là hai con Sói Lam và Ánh Vàng.

Ở đoạn tiếp theo Ánh Vàng muốn nhìn thấy những điều mới mẻ và lạ lẫm hơn và đặc biệt đó là cô muốn nhìn thấy con người. Ước muốn đó đã thôi thúc cô quyết định đi để được tận mắt nhìn thấy con người. Và sau đó trở về kể cho mọi người cùng nghe. Khi Sói Lam tỉnh giấc thì Ánh Vàng đã đi cách đó một giờ đồng hồ, có dự cảm chẳng lành lập tức lên đường đi tìm Sói em. Ánh Vàng bị nhốt trong lưới, đang cố gắng cắn vào chỗ trống để thoát. Sói Lam đã dùng hết sức tung bay trên làn không khí bỏng rát bên trên ngọn lửa, trên những con người, bay trên cả bao lưới, dùng răng cắn đứt phăng sợi dây để cứu Sói em. Sói Lam ra sức kêu gào bảo Ánh Vàng chạy đi. Sói Lam đúng là một người anh trai, yêu thương em, ra sức bảo vệ em gái. Ánh Vàng đã chạy thoát được thì Sói Lam bất ngờ bị một gã to như gấu quật ngã, đầu óc như muốn nổ tung. Sói Lam là một nhân vật dũng cảm, gan dạ, yêu thương và bảo vệ em gái của mình hết sức.

Nếu như ở chương 2 nói về Mắt Sói thì ở chương này tác giả đã viết về Mắt Người. Mở đầu là hàng loạt những câu hỏi được đặt ra trong đầu của Sói Lam khi nhắc về cậu bé Phi Châu. Cái tên thật đặc biệt và cậu bé lại từ một vùng khác đến nên dễ bị mọi người trêu chọc và bắt nạt. Đôi mắt của cậu bé chuyển động như một ánh sáng vụt tắt và có cảm giác như một đường hầm bị sập dưới lòng đất. Đôi mắt của cậu bé như trầm đi và trong đôi mắt ấy có gì đó khó nói, chưa thể nói ra ngay được. Cậu bé đã kể cho Sói Lam nghe câu chuyện của mình, coi Sói Lam như một người bạn để chia sẻ câu chuyện của bản thân.

Ở đoạn cuối của đoạn trích xuất hiện hình ảnh con lạc đà tên là Hàng Xén. Con lạc đà này cậu bé rất yêu quý. Cậu bé mất hàng giờ để đi tìm Hàng Xén nhưng không thấy. Cậu bé lo lắng đi hỏi khắp nơi về con lạc đà nhưng chẳng thấy tăm tích con lạc đà đâu. Cậu đi hỏi đến nỗi làm cho Vua Dê nổi cáu, nhắc nhở cậu bé ở đây để chăn cừu và dê chứ không phải để đi tìm con lạc đà đó. Phi Châu rất lo lắng và mong muốn tìm lại được con lạc đà mà mình yêu quý nhưng dường như điều đó là không thể.

Phi Châu đã chăn cừu cho Vua Dê được tròn hai năm và đó là một điều khá bất ngờ và ngạc nhiên vì không ngờ lại được lâu như vậy. Cậu bé là một người chăn cừu tốt. Chỉ một điều đơn giản như vậy thôi cũng đủ hiểu lí do vì sao cậu đã chăn đàn cừu được lâu như vậy, không ai có thể được lâu như vậy. Cậu bé chăn cừu bằng hết tâm lòng của mình, hiểu rõ về đàn cừu, hiểu cả những nguy hiểm rình rập đàn cừu nào là sư tử hay báo rình ăn thịt, cậu đã tính toán được cả vừa đưa ra những ý tưởng cho Vua Dê. Phi Châu là cậu bé ngoan ngoãn, tốt bụng, yêu động vật, hiểu được chúng. Phi Châu đã có màn trò chuyện với Báo hết sức đặc biệt, Báo rất háo hức nên đã lắng nghe cậu bé. Cậu bé đã hết lòng khen ngợi báo là một tay săn tuyệt vời. Báo và Phi Châu đã trò chuyện như hai người bạn ngồi nói rõ chuyện chăn cừu. Phi Châu đã đưa ra lời đề nghị với Báo để trở thành những người bạn thân thiết, cùng nhau chăn cừu và hai nhân vật đã thành những người bạn thân thiết, không thể tách rời nhau.

Mắt sói là một tác phẩm hay, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Tác giả đã miêu tả rất chi tiết hai hình ảnh đó là mắt người và mắt sói, đi sâu vào từng chi tiết của hai hình ảnh này. Qua tác phẩm cũng cho chúng ta cảm nhận được tình anh em của Sói Lam và Ánh Vàng, tình bạn thân thiết của Phi Châu và Báo, tình cảm thân thiết và không thể tách rời.

CH6. Nhận xét về nghệ thuật kể chuyện trong tác phẩm

Trả lời:

Nét đặc sắc nổi bật của Mắt sói là cách kể chuyện đầy sáng tạo của Pennac: ý tưởng mới lạ, cốt truyện lồng ghép, sự di chuyển điểm nhìn, văn phong trong sáng. Bên cạnh đó, có thể nói Mắt sói là câu chuyện của những đối cực, vừa hài hước, ngộ nghĩnh, nhẹ nhàng vừa sâu sắc, đau đớn, mất mát. Có lẽ vì vậy mà nhiều người tin rằng đây sẽ là cuốn sách có thể ru trẻ ngủ nhưng cũng khiến người lớn phải ngỡ ngàng vì chiều sâu triết lý.

Cốt truyện đa tuyến có điểm nhìn hiện tại - quá khứ và tương lai của cậu bé ở trong đó.

CH7. Theo em, qua câu chuyện của Sói Lam và cậu bé Phi Châu, tác giả muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Câu chuyện đã tác động đến suy nghĩ và tình cảm của em như thế nào?

Trả lời:

Mắt sói là câu chuyện của những câu chuyện gây ấn tượng mạnh với lứa tuổi thiếu nhi, chuyện bắt nguồn từ cuộc sống, các nhân vật tới từ thế giới lòai vật cho đến con người đều rất đa dạng phong phú. Ở đây tác giả ca ngợi tình yêu thương gia đình và lòng gan dạ dũng cảm. Mỗi cá nhân con người đều có tình yêu thương và sự dung hòa với thế giới bên ngoài, họ luôn cần một người bạn ở bên chia sẻ và yêu thương với nhau.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Viết đoạn văn khoảng (7- 9 câu) kể lại sự kiện "Phi Châu và Báo đã trở thành đôi bạn thân thiết.

Tham khảo:

Từ một con Báo đang muốn đi rình mồi thì nghe thấy tiếng gọi của Phi Châu. Hai người bạn trò chuyện với nhau về những vấn đề khác nhau. Phi Châu khen ngợi về tài năng và năng khiếu của Báo. Họ chia sẻ cho nhau nghe những câu chuyện từ trước cho tới hiện tại. Vì sao lại có thể nghe rõ như vậy vì trước đây từng ở châu phi nên nơi đó rất yên tĩnh và từ đó trở lên thính tai hơn. Phi Châu đã đưa lời đề nghị để cùng nhau trở thành đôi bạn phần vì cậy không muốn cô đơn mà hai người đều muốn nương tựa với nhau trong cuộc sống này